Phân tích văn bản Kiến và người

Dàn ý chi tiết

I. Mở bài

- Tác giả Trần Duy Phiên là một nhà văn, nhà báo và giáo sư nổi tiếng với những đóng góp về văn học, báo chí và giáo dục tại Việt Nam.

- Tác phẩm Kiến Và Người được viết bởi Trần Duy Phiên, được xuất bản vào năm 1963. Đây là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng của tác giả, nói về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên

II. Thân Bài

- Tác phẩm bắt đầu bằng việc miêu tả cách con người chiến đấu với các loài vật hoang dã trong tự nhiên.

- Gia đình nhân vật chính tìm mọi cách để ngăn chặn sự xâm chiếm của loài kiến và bảo vệ gia đình và vật nuôi của mình.

- Cuộc đấu tranh của con người trước loài kiến được miêu tả bằng cách kể về sự trốn chạy của gia đình để thoát khỏi sự xâm lấn của loài kiến.

- Tác giả cũng nhấn mạnh đến những tác động tiêu cực của con người lên môi trường, khi các hành động của con người làm thay đổi môi trường sinh thái tự nhiên và gây tổn thương đến các loài vật.

III. Kết bài

- Tác giả Trần Duy Phiên đã thành công trong việc tạo ra một câu chuyện đặc sắc và cảm động về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên.

- Tác phẩm cũng đưa ra một thông điệp rõ ràng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và giữ gìn cân bằng sinh thái giữa con người và tự nhiên.

Bài tham khảo Mẫu 1

Trần Duy Phiên là một nhà văn nổi tiếng từ rất sớm. Những trang truyện ngắn của ông mang đậm màu sắc cá nhân và mối quan hệ mật thiết giữa con người và tự nhiên. Nổi bật nhất trong số đó là truyện ngắn “Kiến và người” in trong Tạp chí Đất Quảng. Tác phẩm là câu chuyện về sự đấu tranh môi trường sống giữa một gia đình và loài kiến, và con người sẽ không thể chiến thắng nếu như xâm chiếm môi trường sống của các loài trong tự nhiên.

Khi đọc tác phẩm có lẽ điều gây ấn tượng đầu tiên trong truyện ngắn này chính là tiêu đề tác phẩm. "Kiến và người" một bên là con vật một bên là con người, một bên nhỏ bé bên kia thì to lớn, tưởng chừng như không liên quan đến nhau. Nhưng qua ngòi bút của Trần Duy Phiên thì những cái xấu đều bị đánh bại nếu như xâm lấn môi trường sinh thái. Câu chuyện được kể qua mắt nhìn của người con, từ đó thấy cách ứng xử khác nhau của "bố cháu","mẹ cháu" và "cháu" khi đàn kiến tấn công. Khi phá rừng và có căn nhà để ở, cả gia đình bị đàn kiến tấn công. Lúc nào cả gia đình cũng trong trạng thái lo lắng vì sự tấn công của đàn kiến. Người bố lúc nào cũng phải đảo quanh nhà tìm đường ra, lúc thì thở dài tìm mọi cách. Đến mức phải thốt ra "Bọn chúng buộc cả nhà ta phải chết". Chỉ vì muốn chiếm đất để ở mà cả gia đình lúc nào cũng phải khổ sở, trốn chạy đàn kiến. Đàn kiến xâm chiếm chỗ nào là cả gia đình lại lấp chỗ đấy. Chúng tấn công từng đàn gà, đàn lợn dần dần bò vào từng ngóc ngách căn nhà. Khi miêu tả sự xâm chiếm của đàn kiến, tác giả đã dùng từ ngữ chân thật, cái mạnh mẽ cái nhiều vô kể đàn kiến. Nó đối lập với trạng thái lo lắng, cái ít ỏi, càng ngày thu hẹp của gia đình. Cả gia đình chạy trốn, nhà cũng bị cháy, người mẹ thì mất. Người bố đã quá tham lam và sai lầm, đi hết từ cái sai này đến cái sai khác.

Nếu không cố chấp xâm chiếm môi trường sống sinh thái thì hẳn con người và loài vật đã được chung sống hoà bình. Từ xa xưa con người đã luôn quan niệm: "Con người là chúa tể của muôn loài". Chính vì thế có quyền phá hủy, xâm lấn môi trường sống tự nhiên. Họ chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà không quan tâm gì đến môi trường xung quanh mình. Câu chuyện như là một bức tranh hài hước khi mà những con người có tri thức, trí tuệ lại bị đánh bại trước con vật nhỏ bé của thiên nhiên. Tác giả đã rất khéo léo sáng tạo, khi vẽ ra một bức tranh tương phản giữa con người và thiên nhiên. Khi con người tác động môi trường sống tự nhiên họ sẽ phải hứng chịu bài học lớn. Trần Duy Phiên cũng có hai truyện ngắn nữa cũng viết về sự đối lập giữa con người và thiên nhiên là "Mối và người", "Nhện và người". Qua đó tác giả như muốn dùng lời văn của mình để lên án những tác động của con người đến môi trường sinh thái và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống tự nhiên.

Một nhà văn Pháp đã từng nói: "Một nhà văn đúng nghĩa là một người biết đem con chữ của mình để phản ánh cuộc sống". Trần Duy Phiên đã làm được điều đó qua tác phẩm "Kiến và người". Tác phẩm cho thấy tài năng ngôn từ phong phú của nhà văn, cùng với đó là những mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Bài tham khảo Mẫu 2

Tác giả Trần Duy Phiên là một nhà báo, nhà văn nổi tiếng với nhiều đóng góp cho văn học cũng như nền báo chí nước nhà. Truyện ngắn Kiến và người được sáng tác năm 1963 là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn. Với kết cấu chặt chẽ, nhân vật được xây dựng đậm nét, tác phẩm đã để lại nhiều dấu ấn trong lòng người đọc.

Kiến và người có nội dung đơn giản, truyện xoay quanh cuộc chiến giữa người và kiến để bảo vệ lãnh thổ. Gia đình của nhân vật xưng cháu trong tác phẩm chuyển về ngoại ô sống, phá rừng, dọn nhà và canh tác. Nhưng hành động ấy đã vô tình xâm chiếm đến đất đai, lãnh thổ của loài kiến. Đàn kiến đã tự vệ, tấn công loài người và bảo vệ cuộc sống của mình. Cuộc chiến có vẻ không cân sức, đôi bên đều phải gánh chịu những thiệt hại nặng nề. Nhà kiến thì bị mồi lửa thiêu rụi cả. Nhà của nhân vật xưng cháu cũng bị thiêu rụi theo đàn kiến thậm chí mẹ của nhân vật này cũng phải bỏ mạng do nọc độc của loài kiến gây ra. Thông qua cuộc chiến đấu giữa kiến và người tác phẩm đã gửi gắm một thông điệp vô cùng ý nghĩa. Đó là khẳng định mối quan hệ khăng khít giữa con người và thiên nhiên. Một khi con người huỷ hoại thiên nhiên thì chắc chắn sẽ phải gánh chịu những hậu quả khôn lường.  Con người nên sống hài hoà với thiên nhiên, tôn trọng những quy luật của tự nhiên có như vậy mới có được cuộc sống bình yên.

Truyện được kể với người kể chuyện ngôi thứ nhất xưng cháu, với ngôi kể này câu chuyện trở nên chân thật hơn, tạo được sự tin cậy cao ở người đọc. Nhân vật cháu tham gia vào chuyện, trực tiếp kể lại cuộc chiến đấu sinh tử giữa kiến và gia đình mình. Cũng từ đó mà nhân vật có thể bộc lộ, đánh giá và nhận xét về các nhân vật khác.

Cốt truyện Kiến và người hoàn toàn tưởng tượng song vẫn có cơ sở của thực tế. Chính vì chuyển đến phá rừng, làm thay đổi môi trường sống của thế giới các loài sinh vật nơi đây nên kiến đã quay lại tấn công con người nhằm bảo vệ cuộc sống của chính mình nếu không chiến đấu thì chỉ có nước chết. Những hiện tượng kiến bò ra khỏi đất, kiến vỡ tổ chui ra là hiện tượng dễ thấy trong cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng kiến hành quân nhung nhúc, tấn công đến tận giường, cả gia đình bốn người chiến đấu với kiến mà không thắng được chúng thì hoàn toàn là hư cấu, tưởng tượng. Cốt truyện vừa có yếu tố thực vừa có yếu tố ảo nên nó có sức hấp dẫn lớn đối với người đọc.

Truyện có 5 nhân vật, trong đó 4 nhân vật trong một gia đình và một nhân vật nữa là bầy kiến. Những nhân vật trong gia đình mỗi người đều có một nét tính cách riêng. Trong đó nhân vật người cha hiện lên rõ nét, ấn tượng hơn cả. Trong cuộc chiến với bầy kiến người cha luôn mạnh mẽ, kiên cường, rắn rỏi và khá quyết đoán. Cha đứng lên chỉ huy cả gia đình chiến đấu với bầy kiến, tháo mùng quấn vào người, đổ dầu hoả quanh nhà và tự tay châm lửa thiêu cháy chính cơ ngơi của mình để có thể xua đuổi được bầy kiến. Khi chiến đấu với bầy kiến trong khi người cha kiên cường, quả quyết bao nhiêu thì những thành viên còn lại trong gia đình lại mềm mỏng, sợ sệt bấy nhiêu. Nhưng mầm mống của tai hoạ lại bắt đầu từ chính hành động của người cha. Chính người cha đã phá rừng, đốt rẫy, đưa con sông chảy thẳng vào trong núi, cha đã phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác. Chính cha là nguyên nhân trực tiếp khiến bày kiến phải quay lại tấn công loài người.

Kiến và người là một truyện ngắn đặt ra nhiều vấn đề về cuộc sống. Điều đặc biệt để giải quyết vấn đề này người viết đã xây dựng một cốt truyện nhẹ nhàng, lôi cuốn với lối viết già tay. Vì thế có thể khẳng định đây là một truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Trần Duy Phiên.

Bài tham khảo Mẫu 3

Trong câu chuyện "Kiến và người", ta được thấy một mối quan hệ rất đặc biệt giữa con người và tự nhiên. Trong đó, hai nhân vật chính đại diện cho hai thế giới khác nhau - một là một con kiến sống trong tự nhiên và một người đàn ông sống trong thế giới của chính mình. Tuy nhiên, câu chuyện đã cho thấy sự vô tình và thủ đoạn của con người đã làm suy yếu và phá hủy môi trường sống của con kiến - một phần của tự nhiên.

Từ câu chuyện này, ta thấy có sự khác biệt lớn giữa thế giới của con người và của tự nhiên. Con người thường xuyên thay đổi, phá hủy vùng đất, làm suy yếu môi trường sống của các loài động vật và cả con người chính mình. Việc khai thác tài nguyên thiên nhiên để phục vụ cho lợi ích của con người đã khiến cho môi trường sống của các sinh vật trên Trái đất bị suy vẹo và diệt vong.

Có những người cho rằng không cần phải quan tâm đến môi trường vì sẽ luôn có phương án thay thế cho những nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nhưng điều đó không chính xác và cần được thay đổi. Vì thật sự, chúng ta không thể bỏ qua quan tâm đến môi trường sống của chúng ta. Làn sóng biến đổi khí hậu, sự chênh lệch cực đoan giữa các nguồn tài nguyên sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta trong tương lai.

Vì vậy, chúng ta cần phải ý thức hơn về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên. Chúng ta cần phải đầu tư vào các công nghệ xanh, bảo vệ môi trường, tôn trọng các thiên nhiên còn đó và nỗ lực xây dựng một thế giới bền vững cho các thế hệ tương lai. Đặc biệt, chúng ta cần phải học hỏi từ câu chuyện "Kiến và người" để hiểu rằng mình phải sống chung với một môi trường bền vững, và luôn đặt lợi ích của các sinh vật và tự nhiên lên trên hết.