Giải Bài tập đọc hiểu: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trang 14 sách bài tập Ngữ văn 9 - Cánh diều

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 14 SBT Văn 9 Cánh diều

Theo em, nhan đề Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga có thể hiện được nộ dung cơ bản của đoạn trích không? Vì sao? Có thể đặt nhan đề khác cho văn bản này không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung đoạn trích

Lời giải chi tiết:

- Nhan đề đã thể hiện được nội dung cơ bản của đoạn trích

- Nội dung của đoạn trích không chỉ dừng ở việc Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga mà ở đây, Nguyễn Đình Chiểu còn muốn khắc họa hình tượng người anh hùng của thời đại mình, dám xả thân vì nghĩa, cứu dân, cứu nước trong thời loạn lạc. Vì vậy, cũng có thể đặt các nhan đề khác cho đoạn trích. Ví dụ: “Người anh hùng quên mình làm việc nghĩa”, “Người anh hùng cứu dân…”

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 15 SBT Văn 9 Cánh diều

Có thể chia đoạn trích làm mấy phần? Trình bày nội dung chính của từng phần.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung văn bản và chia đoạn phù hợp

Lời giải chi tiết:

Có thể chia đoạn trích thành hai phần:

- Phần 1 (14 dòng đầu): Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp cứu Kiều Nguyệt Nga và dân lành.

- Phần 2 (còn lại): Cuộc trò chuyện ân tình giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 16 SBT Văn 9 Cánh diều

Phân tích đặc điểm tính cách của người dân Nam Bộ được thể hiện qua đoạn trích.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu đặc điểm vùng miền, người dân Nam Bộ

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm tính cách của người dân Nam Bộ được thể hiện qua đoạn trích:

- Đề cao tinh thần trượng nghĩa, chính trực “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, / Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”; đề cao khí phách, lòng dũng cảm, làm việc nghĩa một cách tự nhiên của nhân vật Lục Vân Tiên “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”.

- Đề cao phẩm chất hiếu nghĩa, nết na, hiền dịu, thuỷ chung, ân tình, nhân hậu của nhân vật Kiều Nguyệt Nga.

Người làm việc nghĩa thì làm một cách tự nhiên, không hề vì mục đích vụ lợi; người được cứu giúp thì luôn ghi lòng tạc dạ ơn nghĩa với người đã cứu giúp mình, tìm mọi cách để báo đáp.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 16 SBT Văn 9 Cánh diều

Câu nói của Lục Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga trong hai dòng thơ sau thể hiện điều gì?

Khoan khoan ngồi đó chớ ra,

Nàng là phận gái, ta là phận trai.

A. Chàng nho sinh e thẹn với người đẹp

B. Lục Vân Tiên không muốn người được mình cứu trả ơn

C. Lục Vân Tiên đang vội vã, không có thời gian gặp gỡ

D. Lục Vân Tiên làm theo lễ nghĩa “nam nữ thụ thụ bất thân”

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Đáp án D

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 16 SBT Văn 9 Cánh diều

Tìm hiểu chủ đề của văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga và cho biết căn cứ để xác định chủ đề đó. Tư tưởng và tình cảm của tác giả được thể hiện trong đoạn trích như thế nào?

Phương pháp giải:

Từ nội dung rút ra chủ đề

Lời giải chi tiết:

- Chủ đề của đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga: Đoạn trích ca ngợi hành động đánh cướp cứu người của Lục Vân Tiên, qua đó đề cao tinh thần “trọng nghĩa khinh tài”, thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của Nguyễn Đình Chiểu. (Chữ “khinh tài” ở đây cần được hiểu là làm việc nghĩa, cứu giúp người khác mà không nhằm mục đích nhận lại ơn huệ, tiền tài từ người được cứu giúp. Chữ “tài” ở đây là tài sản, tiền bạc, chứ không nên nhầm lẫn là “tài năng”, “tài giói".)

- Căn cứ chủ yếu để xác định chủ đề của đoạn trích là dựa vào các thành tố cơ bản tạo nên nội dung văn bản: các chỉ tiết miêu tả hành động, lời nói của các nhân vật; sự kiện, mạch cảm xúc chủ đạo của tác giả trong đoạn trích cũng như nhan đề được người biên soạn sách đặt.

- Tư tưởng và tình cảm của tác giả được thể hiện trong đoạn trích rất rõ ràng: Ông đứng về phía chính nghĩa; đề cao, ca ngợi những người anh hùng có tinh thần nghĩa hiệp như Lục Vân Tiên. Đó là con người văn võ toàn tài, có đủ các phẩm chất của bậc quân tử như Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín trong một xã hội loạn lạc.

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 16 SBT Văn 9 Cánh diều

Nêu cảm nghĩ của em về câu chuyện Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga

Phương pháp giải:

HS tự nêu cảm nghĩ của mình về câu chuyện Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga

Lời giải chi tiết:

- Câu chuyện Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga cho thấy hành động trượng nghĩa của chàng thư sinh. Ý nghĩa của hành động này thể hiện ở chỗ: Đây là việc làm vô tư, không hề nhằm mục đích đòi người được cứu giúp phải trả ơn nghĩa “Làm ơn há dễ trông người trả ơn".

- Câu chuyện cũng thể hiện những phẩm chất đẹp đẽ của Kiều Nguyệt Nga trước người anh hùng đã cứu mình.

- Câu chuyện làm nổi bật tính cách của con người Nam Bộ, thể hiện những phẩm chất cao đẹp của họ.

- Câu chuyện cho thấy những nét đẹp trong cuộc sống mà thời nào cũng có và trách nhiệm, nghĩa cử của mỗi người chúng ta trước những vấn đề của xã hội. Ngày nay, trong cuộc sống vẫn xuất hiện những “người anh hùng” có hành động trượng nghĩa cứu giúp người trong hoạn nạn, khó khăn như Lục Vân Tiên.