Hướng dẫn cách làm văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội lớp 10

Hướng dẫn phân tích để bài

- Dạng bài: Nghị luận 

- Khái niệm cần làm rõ: “Văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội”

+ “Văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội” là kiểu văn bản dùng lí lẽ, bằng chứng bàn luận và làm sáng tỏ một vấn đề xã hội (Một ý kiến, một tư tưởng đạo lí hay một hiện tượng xã hội), giúp người đọc có nhận thức đúng về vấn đề và có thái độ, giải pháp phù hợp đối với vấn đề đó.

-Yêu cầu: Nghị luận về một vấn đề xã hội

+ Nêu và giải thích được vấn đề nghị luận 

+ Trình Bày quan điểm về vấn đề xã hội, thể hiện rõ ràng quan điểm, thái độ của người viết 

+ Sử dụng các bằng chứng thực tế, tin cậy nhằm củng cố lí lẽ 

+ Sắp xếp lí lẽ, luận điểm theo trình tự hợp lí.

Dàn bài chung

Mở bài

-Nêu vấn đề xã hội cần nghị luận. Có thể theo lối trực tiếp hoặc theo lối gián tiếp nhưng phải giới thiệu được vấn đề cần bàn luận và gây ấn tượng đối với người đọc.

Thân bài 

- Nêu ý nghĩa vấn đề đối với đời sống xã hội

- Trình bày quan điểm cá nhân: Bạn lựa chọn góc nhìn nào? Cách nhìn nhận, đánh giá vấn đề của bạn là gì? Vấn đề xã hội tác động như thế nào đối với cá nhân và cộng đồng?

- Trình bày những cơ sở về nhận thức và thực tiễn cho phép người viết đề xuất quan điểm nhìn nhận, đánh giá về vấn đề xã hội như vậy. 

- Nêu lí lẽ, phân tích bằng chứng để chứng minh quan điểm của bạn và thuyết phục người đọc đồng tình. 

Kết bài

- Khẳng định ý nghĩa của vấn đề xã hội vừa bàn luận

- Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cá nhân, cộng đồng trong việc giải quyết vấn đề. 

Ví dụ minh họa Mẫu 1

Thái độ thờ ơ của con người đối với môi trường 

a.Dàn ý chi tiết.

Mở bài 

- Giới thiệu qua vấn đề: Thái độ thờ ơ của con người ngày nay đối với môi trường

- Nêu thực trạng: Hiện nay, thái độ thờ ơ của trường đang là một vấn đề đăng báo động. người đối với môi

Thân bài

a) Biểu hiện của thái độ thờ ơ đối với môi trường

- Vút bực bội: Đây chính là biểu hiện phó biến nhất. Người ta thường vứt rác bừa bãi ở khắp mọi nơi, từ công viên, đường phố, sông ngòi, ao hồ đến ngay cả trong khuôn

- Khai thác tài nguyên thiên nhiên bừa bắt việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi không có kế hoạch đã dẫn đến tình trạng cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường.

- Sử dụng các loại hóa chất, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật lan: điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sỨC khỏe con người

b) Nguyên nhân của thái độ thờ ơ của con người đối với môi trường

- Do nhận thức của mọi người về môi trường còn hạn chế.

- Do lối sống thực dụng và ích kỷ của con người - Do sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng, nhà nước

thám quyên.

c) Hậu quả của việc thái độ thờ ơ đối với môi trường

- Gây ô nhiễm môi trường: tình trạng này ngày công nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, hệ sinh thái và sự phát triển kinh tế - xã hội

- Gây ra biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu là tác động rất tiêu cực đến cuộc sống của vấn đề toàn cầu, có người

d) Đề xuất giải pháp:

- Cần nâng cao nhận thức, ý thức của con người về môi trường, xây

dựng lối sống văn minh và có trách nhiệm. - Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục về bảo vệ môi trường.

Kết bài

-Khẳng định lại vấn đề: Hiện nay thái độ thờ ơ đối với môi trường là một

vấn đề đáng báo động.

b. Các bài làm tham khảo 

Bài văn mẫu số 1

Hiện nay, môi trường đang là vấn đề nhức nhối, và cũng là vấn đề mà chúng ta cần quan tâm. Nhưng đáng buồn thay, mọi người vẫn đang có thái độ thờ ơ đối với môi trường xung quanh mình.

Môi trường của chúng ta bao gồm tất cả các yếu tố tự nhiên và nhân tạo có ở xung quanh cuộc sống hàng ngày. Môi trường đang ngày càng bị ô nhiễm, đó gây ra những chất độc hại tác động xấu đến con người. Môi trường ở nhiệm xuất phát từ việc các nhà máy thải khí 1 lên bầu trời, hay từ thời thái lên bầu trời, hay từ các loại xe ô tô công nhiều khiến cho khí cacbon khổng lồ được thời lên bầu trời và trong không khí. Việc mà mọi người sử dụng đỏ nhựa cũng là hành động gây nên ô nhiễm môi trường trầm trọng và điều này sẽ làm ảnh hưởng đến tận mai sau. Việc đất đai bị thoái hóa, nhiễm độc, nhiễm phèn sẽ khiến cho nguồn đốt, nguồn nước khan hiếm và trò nên ở nhiễm trầm trọng.

Nguyên nhân dẫn đến việc mọi người vẫn còn có thái độ thờ ơ đó là vẻ lối sống. Con người hiện nay đang quá sống ảo, chưa quan tâm đến những điều xung quanh bản thân. Môi trường tường chứng như là một việc lớn lao. Nhưng thực chất nó bắt nguồn từ những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Chúng ta khi đi chợ vẫn còn dùng những chiếc túi ni lông đế mua hàng, điểm điều đó cũng sẽ góp phần gây ảnh nhường hi đến môi trường. Hay nhiều vấn đề khác nữa nhưng chúng ta luôn thờ thấy người khác gây ô nhiễm môi trường mà con người vẫn không thèm quan tâm vì nghĩ đó không phải là vấn đề của mình.

Đặc biệt là giới trẻ hiện nay, phần lớn các bạn thờ ơ, không quan tâm đến môi trường. Chúng ta không nên thờ ơ mà cần phải quan tâm và có những hành động cấp thiết để bảo vệ môi trường. Bản thân cũng còn phải có trách nhiệm tuyên truyền, nàng cao nhận thức của mọi người xung quanh về việc bảo vệ môi trường. Và không chỉ nói, tuyên truyền mà còn cần 1 có những hành động thiết thực như tự bảo v môi trường xung quanh mình. Bên cạnh đó, những quan quyền hay lên án những hành vi gây ảnh hưởng đến môi trường.

Hãy chung tay bảo vệ cuộc sống xanh-sạch-đẹp cho mình, cho người xung quanh và cho toàn xã hội. Điều này không chỉ tốt cho chúng ta mà còn cho thế hệ sau này. 

Bài văn mẫu số 2

Xã hội ngày càng phát triển kéo theo nhiều hệ lụy. Một trong số đó chính là việc bảo vệ môi trường. Vậy mà hiện nay vẫn còn những người có thái độ thờ ơ đối với môi trường.

Như chúng ta biết môi trường là nơi để con người có thể sinh sống và phát triển. Môi trường là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Vậy mà hiện nay môi trường đang bị phá hủy. Hiện tượng vứt rác bừa bãi nơi công cộng đang diễn ra rất thường xuyên ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường. Khói bụi từ các nhà máy, xe cộ đi lại cũng góp phần vào bầu không khí ô nhiễm ấy. Sẽ ra sao khi con người vẫn không có ý thức, thờ ơ với chính bầu không khí nơi mình đang sống. Điều đó có thể đến từ ý thức chủ quan hoặc khách quan. Đó là việc mọi người cho rằng một hành động nhỏ của mình không ảnh hưởng gì quá lớn với môi trường. Nhưng nếu ai cũng có suy nghĩ như vậy thì Trái Đất sẽ bị phá hủy. Hoặc nguyên nhân có thể do thùng rác nơi công cộng còn thiếu, đặt ở vị trí không thuận lợi cho việc vứt rác. Thậm chí do nhà nước xử lý việc vi phạm còn nhẹ, chưa thường xuyên. Chính vì vậy đã gây ra ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước thậm chí là ô nhiễm đất. Đó chính là tác nhân gây phát sinh hàng loạt các dịch bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống con người.Làm mất cảnh quan sinh thái, các khu du lịch hay danh lam thắng cảnh.Gây tốn kém tiền của cho nhà nước.

Chính vì thế chúng ta cần có biện pháp để khắc phục tình trạng này.Tuyên truyền giáo dục và nâng cao ý thức người dân trong việc bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh công cộng. Hoặc viết khẩu hiệu, bảng tuyên truyền treo ở những nơi công cộng. Các trường lớp cần vận động học sinh bỏ rác đúng nơi quy định và áp dụng những hình thức kỷ luật đối với những bạn làm sai quy định. Có biện pháp xử lí nghiêm khắc đối với những trường hợp xả rác bừa bãi.

Như vậy việc bảo vệ môi trường và nâng cao ý thức của người dân là việc cần thiết vì hiện nay còn đang có rất nhiều người thờ ơ với việc bảo vệ môi trường. Hãy nâng cao ý thức mỗi người để bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta bạn nhé.

Ví dụ minh họa Mẫu 2

Tình yêu tuổi học trò. 

a. Dàn ý chi tiết 

Mở bài

 -Giới thiệu về tình yêu tuổi học trò

Thân bài

1. Định nghĩa tình yêu tuổi học trò:

- Tình yêu tuổi học trò là một tình yêu trong sáng, hồn nhiên và đơn giản

- Tình yêu tuổi học trò là một tình yêu ngộ nghĩnh với nhất những biểu hiện chân thành

- Tình yêu tuổi học trò đơn giản là chờ nhau đi học, cùng nhau ăn vặt, cùng nhau dạo chơi,…

2. Mặt tích cực và tiêu cực của tình yêu học trò

a. Tích cực:

- Về mặt tâm lí:

+ Đây là một trong những lộ trình phát triển bản thân và giúp hoàn thiện tâm lí bản thân hơn

+ Tình yêu tuổi học trò sẽ giúp con người trở nên vị tha, thấu hiểu và đồng cảm hơn

+ Giúp hoàn thiện một cách, lối sống và suy nghĩ hơn

- Vệ mặt học tập:

+ Giúp giải tỏa phiền muộn và bớt căng thẳng hơn trong học tập

+ Giúp đỡ nhau trong học tập, trao đổi và cố gắng học để không thua kém người kia

+ Có một người bạn tri kỉ, chia sẻ và thấu hiểu mọi chuyện buồn vui

b. Mặt tiêu cực của tình yêu học trò:

- Ở lứa tuổi học trò chưa đủ chín chắn và trưởng thành để đưa ra những quyết định sai đường

- Nếu không có suy nghĩ đúng đắn sẽ có những lối đi lệch lạc, sai đường và suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống

 Kết bài

-Suy nghĩ của bản thân về tình yêu học trò

- Nhận thức đúng đắn về tình yêu học trò

b.Các bài làm tham khảo 

Bài văn mẫu số 1

Có lẽ ai cũng ít nhất một lần trong đời trải qua thời thanh xuân tươi đẹp với những mối tình ngây ngô trong sáng, có thể là yêu đơn phương cũng có thể là yêu và được yêu. Nhưng liệu tình yêu tuổi học trò có chính chắn, có bền lâu ở những giây phút đầu đời này? Nhiều người vẫn thường nói về thứ tình yêu này nhưng mấy ai hiểu rõ được tình yêu tuổi học trò là gì? Tình yêu tuổi học trò nên hay không nên? Đây vẫn là vấn đề gây nhiều tranh cãi và bàn luận trong những năm qua.

Tình yêu tuổi học trò là thứ tình cảm ngây ngô và đáng nhớ nhất của tuổi thanh xuân mỗi người. Trong suốt thời gian ấy, đã không ít lần bạn bắt gặp một ánh mắt, một dáng hình khiến trái tim rung động. Có thể nói, tình yêu tuổi học trò là mối tình đầu sâu đậm, khó quên nhất của đời người, nó là cả một cảm xúc ngọt ngào, chân thật, lãng mạn và trong sáng nhất mà khi lớn lên bạn khó có thể tìm lại được. Người ta thường bảo những điều tốt đẹp nhất sẽ chóng qua là thế.

Nếu phải định nghĩa về tình yêu tuổi học trò thì tôi chỉ có thể nói rằng: Tình yêu tuổi học trò là một cảm xúc bắt đầu biết yêu của tuổi trẻ, nó mang một tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, nhẹ nhàng và giản đơn. Đây là thứ tình yêu ngộ nghĩnh chứa đựng sự rụt rè, ngây ngô, chân thành và cháy bỏng. Tình yêu tuổi học trò đôi khi đơn giản chỉ là những buổi sáng chờ nhau đi học, giúp nhau trong học tập, chờ nhau tan học, cùng nhấm nháp những cây kem ngọt ngào với những cuộc vui đùa tràn ngập tiếng cười ngây ngô của tuổi trẻ.

Tình yêu tuổi học trò tuy không đa dạng nhưng nó lại mang nhiều sắc thái khác nhau.

Tình yêu đơn phương tuổi học trò là loại tình yêu thầm kín, mỗi ngày chỉ cần được nhìn thấy người mình thích, âm thầm quan sát người ấy cũng đủ khiến bạn cảm thấy vui và hạnh phúc. Nét mặt ngại ngùng, e thẹn hiện rõ mỗi khi giáp mặt với người ấy. Tình cảm này còn quá mỏng manh và mới mẻ khiến người ta ngờ nghệch và bối rối.

Tình yêu tuổi học trò bồng bột, chân thành khi yêu và được yêu. Lần đầu tiên trong đời được trải nghiệm thứ cảm xúc mới mẻ, lạ kỳ và thú vị đến thế. Các bạn trẻ một khi đã yêu sẽ dốc toàn tâm trí vào tình yêu của mình, hàng ngày đưa đón nhau đi học, cùng nhau lân la vào những quán kem trong giờ giải lao hay những buổi hẹn hò gặp gỡ dưới ghế đá sân trường, những cái nắm tay ngại ngùng, những nụ hôn đầu đời… Lần đầu tiên trong đời biết yêu khiến người ta bị cuốn vào nó một cách bồng bột và mê mẩn.

Tình yêu tuổi học trò nên hay không? Thật khó để trả lời cho câu hỏi này, tình yêu tuổi học trò thường không được thầy cô hay phụ huynh khuyến khích. Tuy nhiên, đó là những cảm xúc của tuổi mới lớn không thể nào làm chủ được. Tình yêu học trò giúp bạn có thêm nhiều động lực trong học tập, cố gắng học để đạt thành tích tốt hơn trong mắt người ấy. Nghĩ theo chiều hướng tích cực, bạn và người ấy sẽ cùng nhau học tập hỗ trợ lẫn nhau. Chính tình yêu học trò sẽ tạo nguồn động lực để bạn cố gắng phấn đấu mỗi ngày, những tình cảm ngây ngô này sẽ nuôi dưỡng cảm xúc tích cực trong bạn, luôn cố gắng phấn đấu để trở thành mẫu người lý tưởng trong mắt người ta. Khi bạn bắt đầu yêu, bạn sẽ dần thích nghi với việc trải qua nhiều cung bật cảm xúc khác nhau trong tình yêu. Những thứ này chính là tiền đề để bạn trưởng thành hơn, để những cảm xúc trong bạn trở nên trọn vẹn và chín chắn hơn. Trải qua thời thanh xuân, khi bạn đã trưởng thành và nhìn lại, chắc chắn bạn sẽ chẳng bao giờ bắt gặp được cảm xúc như thế một lần nào nữa. Khi nhắc về cô gái/chàng trai đồng hành cùng bạn năm 17 tuổi chắc chắn bạn sẽ không thể nào quên được những giây phút quý giá ấy, nó thật tươi đẹp, trong sáng và ngây ngô đến nỗi tưởng chừng như một giấc mơ. Dù sau này người đồng hành cùng bạn không phải là cô gái/chàng trai ấy nhưng những ký ức đẹp đẽ đó sẽ còn lưu giữ mãi trong trí nhớ của bạn.

Cái thời mới yêu luôn khiến ta bị phân tâm, xao nhãng chuyện học, mỗi ngày chỉ tập trung vào yêu và hẹn hò cùng người yêu. Nếu bạn không biết cân bằng giữa yêu và học sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập của bạn. Đây cũng là lý do chính mà các bậc phụ huynh lo lắng và không muốn con mình yêu sớm khi còn đi học. Tình yêu tuổi học trò đi kèm với những hiếu kỳ, những tò mò về nhau do sự thay đổi và phát triển của tâm sinh lý ở độ tuổi này dẫn đến nhiều bạn trẻ đi quá giới hạn. Lúc này là thời điểm quá sớm, các bạn chưa trưởng thành để chịu trách nhiệm cho chính bản thân của mình. Nhiều bạn nữ còn quá trẻ, đang tuổi ăn tuổi học mà gặp phải nhiều áp lực dẫn đến những suy nghĩ và hành động tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe, tương lai và tính mạng.

Tình yêu tuổi học trò cũng có 2 mặt, nếu nói không nên yêu khi còn đi học thì điều này thật sự rất khó, thời điểm này cơ thể đang phát triển, tâm sinh lý thay đổi xuất hiện các dấu hiệu cảm xúc yêu thương đầu đời chúng ta không thể tự làm chủ được. Nhưng nó cũng phụ thuộc vào suy nghĩ và ý thức của mỗi người. Nếu bạn có ý thức học tập tốt, biết cân bằng giữa việc học và yêu đương, biết khuyến khích, giúp đỡ nhau cùng phấn đấu đạt kết quả cao trong học tập thì việc yêu đương sẽ trở nên tích cực hơn.

Bài văn mẫu số 2

Em đã nghe đâu đó có một câu nói rằng: “Sự thật cuối cùng trong cuộc sống luôn là tình yêu. Yêu là sống và sống là để yêu”. Vâng, tình yêu luôn luôn được khẳng định là khúc ca ngọt ngào của muôn đời. Chỉ cần người ta còn hơi thở và trái tim ngừng đập vì yêu.

Người ta nói rất nhiều về tình yêu: tình yêu của tuổi trẻ, của tuổi trung niên, của tuổi già. Nhưng có một chủ đề nóng trong ngày hôm nay đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của công chúng, đó là tình yêu tuổi học trò. Và theo quan điểm của riêng bản thân em, tình yêu tuổi học trò là thứ tình cảm đẹp nhất, trong trẻo, thanh khiết nhất, thiêng liêng và mộng mơ nhất.

Người ta đặt tên cho những cảm xúc trong sáng này là “rung động đầu đời”. Trong quãng đời học sinh hay sinh viên, có thể bạn sẽ một lần cảm thấy “say nắng” trước một ai đấy. Trước những hành động, cử chỉ quan tâm, đôi lúc là ánh mắt yêu thương hay đơn giản là một nụ cười thân thiện từ một người bạn khác giới có thể khiến trái tim bạn ngập tràn cảm xúc yêu thương. Người ấy sẽ luôn luôn hiện hữu trong tâm trí bạn mỗi khi bạn vui hay buồn, bạn luôn quan tâm đến đối phương từng giây từng phút. Bạn buồn vì người ấy có thái độ lạnh nhạt với bạn, dửng dưng trước những cử chỉ quan tâm của bạn. Đấy có thể coi là biểu hiện của tình yêu nhưng chưa chắc chắn đó là tình yêu đích thực của cuộc đời mình.

Tình yêu tuổi học trò không hề xấu. Đây là những rung động đầu tiên rất đẹp của con người. Có rất nhiều người hối tiếc về sự thuần khiết này khi tuổi học trò kết thúc. Vì vậy, chúng ta phải trân trọng và nâng niu những tình cảm này. Đừng để khi thời gian đã trôi qua, ngược lại ta thấy nuối tiếc. Tuy nhiên, mỗi người đều phải tự nhận thức được rằng tình yêu tuổi học trò chỉ là một phần dư vị trong cuộc sống, đó không phải tất cả những gì ta cần ở thời điểm đó. Bạn có thể dành thời gian để chăm sóc bất kỳ ai, nhưng hãy nhớ rằng công việc chính của chúng ta là học tập, là xây dựng tương lai. Nhiệm vụ quan trọng nhất của độ tuổi này là làm sao biến bản thân như con ong hút mật xây tương lai, sao cho thơm ngát, sao cho cuộc đời phải thật tỏa sáng như những đóa hoa. Nhưng chỉ cần một sai lầm nhỏ, một phút mê đắm để hạ gục lâu đài tương lai của bạn.

Tình yêu tuổi học trò có thể đã trở thành một phần nhỏ trong giới trẻ hiện nay, nó đi sâu vào thế giới học đường. Đã từng có rất nhiều câu chuyện buồn về tình yêu tuổi học trò, họ yêu mất kiểm soát, yêu một cách mù quáng mà lạc đường, đánh mất tương lai. Vì còn quá trẻ nên sẽ có những suy nghĩ bồng bột, thiếu suy nghĩ dẫn đến những hậu quả mà ta chỉ có thể hối tiếc. Vì vậy, hãy giữ lấy một tình yêu học trò đầy trong sáng và thuần khiết để có những kỉ niệm đẹp nhất với lứa tuổi học trò. Tình yêu học trò không xấu, đôi lúc chúng ta làm nó xấu, nó đi theo hướng tích cực hay tiêu cực phụ thuộc vào cách chúng ta yêu.