Bài 25: Tìm hiểu cách viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 125 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Đọc đoạn văn dưới đây và thực hiện các yêu cầu.

Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp. Bài thơ gợi lên bức tranh sống động về đêm trăng trên công trường thuỷ điện. Dưới trăng, những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ, những tháp khoan nhô lên trời như đang ngẫm nghĩ và tiếng đàn ba-la-lai-ca ngân nga, vang xa... Bài thơ tả tiếng đàn thật là hay! Tiếng đàn như ngọn gió bình yên thổi qua rừng bạch dương. Tiếng đàn như ngọn sóng vỗ trắng phau ghềnh đá. Tiếng đàn ngân dài theo dòng trăng lấp loáng sông Đà. Tôi như nghe thấy những cung bậc âm thanh khi dìu dặt, khi náo nức, vang ngân của tiếng đàn ba-la-lai-ca. Tiếng đàn của cô gái Nga đến từ đất nước xa xôi giúp tôi cảm nhận về tình hữu nghị cao đẹp giữa các quốc gia. Những người bạn quốc tế đã giúp chúng ta xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Sông Đà, mang dòng ánh sáng toả đi muốn nơi, để cuộc sống tươi đẹp hơn. Xúc động biết mấy! Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt.

(Thanh Thanh)

a. Tìm phần mở đầu, triển khai, kết thúc của đoạn văn và cho biết ý chính của mỗi phần.

b. Những điều gì ở bài thơ khiến người viết yêu thích hoặc xúc động?

- Bài thơ gợi lên bức tranh sống động.

- Bài thơ tả tiếng đàn thật hay.

-…

c. Tình cảm, cảm xúc của người viết được thể hiện qua những từ ngữ, câu văn nào?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn văn, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a.

- Mở đầu: Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp.

- Triển khai: Từ “Bài thơ gợi lên bức tranh sống động về đêm trăng trên công trường thuỷ điện.” đến “Xúc động biết mấy!”

- Kết thúc: Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt.

b. Những điều ở bài thơ khiến người viết yêu thích hoặc xúc động:

- Bài thơ gợi lên bức tranh sống động.

- Bài thơ tả tiếng đàn thật hay.

- Tiếng đàn của cô gái Nga đến từ đất nước xa xôi cho người biết nhiều cảm nhận.

c. Tình cảm, cảm xúc của người viết được thể hiện qua những từ ngữ, câu văn:

- Từ ngữ: ấn tượng, hay, như nghe thấy, giúp chúng ta, toả đi muôn nơi, tươi đẹp hơn, xúc động, cảm ơn, hay, đẹp, tình hữu nghị, thắm thiết, bền chặt. 

- Câu văn:

+ Bài thơ Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà của tác giả Quang Huy để lại trong tôi những ấn tượng đẹp.

+ Bài thơ tả tiếng đàn thật là hay!

+ Tôi như nghe thấy những cung bậc âm thanh khi dìu dặt, khi náo nức, vang ngân của tiếng đàn ba-la-lai-ca.

+ Xúc động biết mấy!

+ Cảm ơn nhà thơ Quang Huy đã viết bài thơ thật hay, thật đẹp về tiếng đàn ba-la-lai-ca và tình hữu nghị thắm thiết, bền chặt.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 126 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ.

G:

- Bố cục đoạn văn

- Những điều yêu thích ở bài thơ

- Những cách thể hiện tình cảm, cảm xúc đối với bài thơ:

+ Dùng từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc

+ Sử dụng câu cảm

+…

Phương pháp giải:

Em tiến hành trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ dựa vào gợi ý.

Lời giải chi tiết:

Những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ:

- Bố cục đoạn văn: Đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ thường có 3 phần:

+ Mở đầu: Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả và ấn tượng của em về bài thơ.

+ Triển khai: Nêu những cái hay, cái đẹp của bài thơ (từ ngữ, hình ảnh, nhân vật, nội dung, ý nghĩa,...) và biểu lộ tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.

+ Kết thúc: Nhấn mạnh, khẳng định lại một lần nữa tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.

- Những điều yêu thích ở bài thơ: Nêu những cái hay, cái đẹp của bài thơ (từ ngữ, hình ảnh, nhân vật, nội dung, ý nghĩa,...) và biểu lộ tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.

- Những cách thể hiện tình cảm, cảm xúc đối với bài thơ:

+ Dùng từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc

+ Sử dụng câu cảm

+…

Ghi nhớ

Đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một bài thơ thường có 3 phần:

– Mở đầu: Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả và ấn tượng của em về bài thơ.

– Triển khai: Nêu những cái hay, cái đẹp của bài thơ (từ ngữ, hình ảnh, nhân vật, nội dung, ý nghĩa,...) và biểu lộ tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.

– Kết thúc: Nhấn mạnh, khẳng định lại một lần nữa tình cảm, cảm xúc của em đối với bài thơ.

Vận dụng 1

Trả lời câu hỏi 1 vận dụng trang 126 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Đọc cho người thân một bài thơ viết cho thiếu nhi và chia sẻ cảm nghĩ của em về bài thơ đó.

G:

Phương pháp giải:

Em tiến hành đọc cho người thân một bài thơ viết cho thiếu nhi và chia sẻ cảm nghĩ của em về bài thơ đó dựa vào gợi ý.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ: Trẻ con – Hồ Chí Minh

Trẻ em như búp trên cành,

Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan,

Chẳng may vận nước gian nan,

Trẻ em cũng bị bận thân cực lòng.

Học hành, giáo dục đã không,

Nhà nghèo lại phải làm công, cày bừa.

Sức còn yếu, tuổi còn thơ,

Mà đã khó nhọc cũng như người già!

Có khi lìa mẹ, lìa cha,

Đi ăn ở với người ta bên ngoài.

Vì ai mà đến thế này?

Vì giặc Nhật với giặc Tây bạo tàn!

Khiến ta nước mất, nhà tan,

Trẻ em cũng phải cơ hàn xót xa.

Vậy nên con trẻ nước ta

Phải đoàn kết lại để mà đấu tranh!

Kẻ lớn cứu quốc đã đành,

Trẻ em cũng phải ra dành một vai.

Bao giờ đánh đuổi Nhật, Tây,

Trẻ em ta sẽ là bầy con cưng.

Chia sẻ cảm nghĩa: Sau khi đọc bài này, em cảm thấy rất xúc động bởi tấm lòng yêu thiếu niên, nhi đồng của Bác. Dù phải lo rất nhiều việc, rất bận bịu, hầu như không có thời gian cho mình. Vậy mà Bác vẫn quan tâm tới chủ nhân tương lai của đất nước. Qua đó, em thấm thía về trách nhiệm của bản thân đối với nước nhà, phải cố gắng học tập, rèn luyện thật tốt để mai sau cống hiến cho đất nước.

Vận dụng 2

Trả lời câu hỏi 2 vận dụng trang 126 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Tìm đọc câu chuyện kể về một người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật (nhà văn, nhà thơ, diễn viên, đạo diễn,...).

Phương pháp giải:

Em tiến hành tìm đọc câu chuyện kể về một người làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật (nhà văn, nhà thơ, diễn viên, đạo diễn,...) qua sách báo, internet,…

Lời giải chi tiết:

Cha con nghệ sĩ Quốc Tuấn và câu chuyện truyền cảm hứng

Là một diễn viên nổi tiếng, được khán giả nhớ đến qua nhiều vai diễn hiền lành, chân chất trong "12A và 4H", "Luật đời", "Người vác tù và hàng tổng"... Thế nhưng số phận không may mắn mỉm cười với anh sau khi kết hôn và đón con trai đầu lòng. Bé Bôm (Nguyễn Anh Tuấn) con trai diễn viên Quốc Tuấn ngay từ khi ra đời đã mắc căn bệnh hiểm nghèo apert – xương sớm cục bộ, căn bệnh hiếm gặp đến mức tỉ lệ chỉ là 1/88.000. Căn bệnh khiến các ngón tay, ngón chân dính nhau, xương sọ bị đóng kín sớm. Đi cùng với sự phát triển của cơ thể thì cần phải có nhiều đợt phẫu thuật để tách rời các ngón tay, ngón chân và nới xương sọ..

Bằng tình yêu con vô bờ bến của một người cha, diễn viên Quốc Tuấn tin rằng bé Bôm sẽ khỏe mạnh như những người bình thường và bắt đầu hành trình chữa bệnh cùng con suốt 15 năm qua. Trong 15 năm, Bôm trải qua hơn 10 ca đại phẫu khác nhau. Có những lần thành công cũng có lần thất bại, nhiều lúc cậu bé phải ở trong bệnh viện hàng tháng trời. Để có thời gian chăm sóc cũng như đưa con đi chữa bệnh, những năm qua, Quốc Tuấn gác lại công việc diễn xuất của mình. Quốc Tuấn không chỉ là một người cha của bé Bôm. Anh tự nhận, anh là mẹ, là anh, là người bạn của bé Bôm. “Ông bố, bà mẹ nào cũng mong con mình khỏe mạnh, xinh xắn. Nhưng khi số phận rơi vào mình, không thể cứ ngồi ủ rũ, trông chờ. Mình phải là chỗ dựa cho con, truyền cho con sự tự tin, nghị lực, lạc quan”. Chính niềm tin đó của Quốc Tuấn đã tạo nên điều kỳ diệu.

Cuối cùng sau 15 năm kiên trì chữa bệnh, bệnh tình Bôm đã gần khỏi. Cậu bé chờ thêm hai năm nữa để phẫu thuật thẩm mỹ, chỉnh hình. Hành trình 15 năm miệt mài không ngừng nghỉ cùng con trai, trái ngọt đầu tiên mà vợ chồng Quốc Tuấn nhận được chính là ước mơ của bố con Bôm hằng ấp ủ cuối cùng cũng trở thành hiện thực khi cậu bé là một trong năm tân sinh viên xuất sắc nhất thi đỗ vào khoa Jazz, bộ môn piano của Học viện Âm nhạc Việt Nam.

Hành trình chữa bệnh cho Bôm vốn đã gian nan, kỳ diệu, nhưng hành trình giúp con trai tự tin và phát triển như một cậu bé bình thường của diễn viên Quốc Tuấn lại càng khiến chúng ta khâm phục, ngưỡng mộ. Giữa cuộc sống với bao nhiêu áp lực, nỗi buồn mà không phải người cha nào cũng vượt qua được ấy, trên gương mặt của cả hai cha con diễn viên Quốc Tuấn vẫn luôn nở nụ cười. Người cha mạnh mẽ ấy đã giữ được sự hồn nhiên cho con và cho chính anh.

Dù mắc phải căn bệnh hiếm gặp và có khuôn mặt không lành lặn như nhiều bạn nhỏ nhưng Bôm không tự ti, khép kín, ngược lại là cậu bé khá vui vẻ và hay cười. Khoảnh khắc Bôm vui vẻ sải bước trên sân khấu, đứng trước micro, nói những lời cảm ơn "anh Tuấn" và tràn đầy tự tin biểu diễn trên sân khấu như một nghệ sĩ thực thụ chính là thành quả quá ngọt ngào mà Bôm đã dành tặng cho bố - người đàn ông đã đồng hành cùng mình trải qua những ngày khó khăn và gian khổ nhất. Bôm đã minh chứng rằng: bằng tình yêu, bằng quyết tâm chúng ta có thể làm nên những điều kì diệu.

Câu chuyện của hai cha con nghệ sĩ Quốc Tuấn đã cho chúng ta một bài học tròn đầy nhất về tình yêu thương. Bôm đã chiến thắng số phận khi trở thành sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam để thực hiện ước mơ của mình. Còn với anh Quốc Tuấn, anh không chỉ là một người cha tuyệt vời, đã vượt lên hoàn cảnh để cùng Bôm thực hiện ước mơ, mà còn là người truyền cảm hứng cho sự yêu thương lan tỏa đến mọi người.

(Ngọc Khánh)