Soạn bài Sơn Đoòng - Thế giới chỉ có một SGK Ngữ văn 11 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Trước khi đọc

Câu hỏi ( trang 83, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nhan đề " Sơn Đoòng - thế giới chỉ có một" cho thấy văn bản muốn đề cập đến thông tin gì về hang Sơn Đoòng?

Phương pháp giải:

Từ nhan đề “Sơn Đoòng - thế giới chỉ có một”, đưa ra những suy nghĩ, dự đoán về thông tin mà văn bản muốn đề cập đến về hang Sơn Đoòng.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Từ nhan đề “Sơn Đoòng - thế giới chỉ có một” có thể thấy văn bản muốn đề cập đến nét nổi bật đặc sắc và các thông tin liên quan về chiếc hang duy nhất ở Thế giới .

Trong khi đọc 1

Câu 1 ( trang 85, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nhan đề và hệ thống đề mục của văn bản cung cấp thông tin gì cho bạn? Cách trình bày các đề mục có gì đáng chú ý?

Phương pháp giải:

Theo dõi đoạn 1 và 2, khai thác thông tin văn bản cung cấp, tìm và chỉ ra nhan đề và hệ thống đề mục cung cấp thông tin gì và cách trình bày đề mục có gì đáng chú ý.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nhan đề và hệ thống đề mục của văn bản cung cấp một số thông tin cho người đọc. Cụ thể: 

- Vẻ đẹp của Sơn Đoòng (Đệ nhất kì quan): từ khi được phát hiện, đã khiến con người phải ngỡ ngàng, choáng váng vì vẻ đẹp lộng lẫy của nó - vẻ đẹp có một không hai (không chỉ đồ sộ về quy mô mà còn chứa đựng nhiều điều độc đáo). 

- Vấn đề đặt ra: khai thác sao cho hiệu quả nhưng vẫn bảo vệ và giữ gìn được “báu vật”.

→ Cách trình bày đề mục được in đậm và tách dòng khoa học → Giúp người đọc dễ dàng theo dõi văn bản và hiểu được ý chính của đoạn văn nhắc đến.

Trong khi đọc 2

Câu 2 ( trang 87, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định dữ liệu và ý kiến/ quan điểm của người viết trong đoạn văn " Theo số liệu chính xác .... quả là không giới hạn!"

Phương pháp giải:

Đọc nội dung, tìm và chỉ ra dữ liệu và ý kiến/ quan điểm của người viết.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Trong đoạn văn " Theo số liệu chính xác .... quả là không giới hạn!" gồm: 

- Dữ liệu: “Theo số liệu chính xác do Công ty Trách nhiệm Hữu hạn An Thi Việt Nam…… chiều dài nhánh chính của hang Sơn Đoòng là 4,45 km…….nơi cao nhất 203 m…..khoảng cách lên tới 304 m….kích thuớc đo đạc là 147m….. đạt tới 12,5 triệu mét khối”.

- Ý kiến/ quan điểm của người viết: “Với kích cỡ con người chỉ bé xíu bằng một chú kiến….”

Trong khi đọc 3

Câu 3 (trang 88, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Cụm từ " ngọc động" được thể hiện như thế nào? Qua cách dùng cụm từ ấy, tác giả thể hiện tình cảm gì với Sơn Đoòng?

Phương pháp giải:

Theo dõi và phân tích nghĩa của từ “ngọc động”  theo ngữ cảnh của văn bản. Từ cụm từ “ngọc động” tác giả sử dụng, đánh giá tình cảm ông dành cho Sơn Đoòng.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Cụm từ “ngọc động” được hiểu là nơi hang động chứa những viên đá hình cầu, cầu dẹt hoặc hình trứng,“ngọc động” thường hình thành trong những ngăn ruộng bậc thang do canxi cấu thành.

Từ cách sử dụng cụm từ ấy, có thể thấy tác giả dành một tình cảm yêu mến, trân trọng, nâng niu, si mê trước vẻ đẹp của Sơn Đoòng.

Trong khi đọc 4

Câu 4 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Vì sao du lịch mạo hiểm, khám phá lại là hình thức khai thác du lịch phù hợp với hang Sơn Đoòng?

Phương pháp giải:

Khai thác thông tin trong văn bản và tìm ra lý do du lịch mạo hiểm, khám phá lại là hình thức khai thác du lịch phù hợp với hang Sơn Đoòng.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Du lịch mạo hiểm, khám phá lại là hình thức khai thác du lịch phù hợp với hang Sơn Đoòng vì: cách khai thác du lịch này phù hợp với bối cảnh hiện tại, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế và ít tác hại đến hệ thống hang động độc nhất này. Hơn nữa, việc phát triển du lịch mạo hiểm này hạn chế tác động đến môi trường, môi sinh Hang Én - nơi hội tụ đặc sắc nhất của loài chim này ở nước ta. Nếu bị tổn hại thì không chỉ Sơn Đoòng, Hang Én mà toàn ngành du lịch Việt Nam sẽ mất đi vị thế trên bản đồ du lịch mạo hiểm thế giới và khó có khả năng hồi phục.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Vẽ sơ đồ tóm tắt bố cục của văn bản. Bố cục ấy có mối quan hệ như thế nào với nhan đề của văn bản?

Phương pháp giải:

Tóm tắt bố cục của văn bản và triển khai thành sơ đồ tư duy khoa học, cụ thể, rõ ràng. Từ đó, nhận xét mối quan hệ giữa bố cục và nhan đề.

Lời giải chi tiết:

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Phần văn bản “Sơn Đoòng – Đệ nhất kì quan” trình bày dữ liệu và thông tin theo (những) cách nào? Dựa vào đâu bạn có thể xác định được như vậy? Nhận xét về hiệu quả của (các) cách trình bày ấy trong văn bản.

Phương pháp giải:

Thông qua nội dung văn bản, xác định cách trình bày dữ liệu và thông tin đồng thời chỉ ra những dấu hiệu xác định. Sau đó đưa ra nhận xét của bản thân về hiệu quả của (các) cách trình bày ấy.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Phần văn bản “Sơn Đoòng - Đệ nhất kì quan” trình bày dữ liệu và thông tin theo cách trích dẫn.

Dựa vào một câu văn: “ Theo số liệu chính xác do Công ty Trách nhiệm Hữu hạn An Thi Việt Nam cung cấp….” 

→ Tính hiệu quả của cách trình bày này: Giúp cho văn bản mang tính minh bạch, rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng theo dõi các số liệu về Sơn Đoòng và tìm được nguồn trích dẫn gốc, tránh tình trạng đạo văn.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nội dung chính của văn bản này là gì? Các yếu tố hình thức của văn bản đã hỗ trợ như thế nào cho việc biểu đạt nội dung chính? Hãy lí giải.

Phương pháp giải:

  Dựa vào nội dung và các luận đề chính của văn bản để xác định nội dung chính của văn bản. Từ đó, cho biết các yếu tố hình thức hỗ trợ cho việc biểu đạt nội dung chính như thế nào.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nội dung chính của văn bản: miêu tả vẻ đẹp huyền bí, độc đáo với không gian đồ sộ, vĩ đại bậc nhất thế giới của Sơn Đoòng.

Các yếu tố hình thức của văn bản đã hỗ trợ chứng minh và lý giải, bổ sung ý nghĩa cho việc biểu đạt nội dung chính. Các thông tin cơ bản đóng vai trò hỗ trợ và làm rõ cho các thông tin quan trọng, từ đó làm cho bài nghị luận mang tính xác thực, chính xác cao, tăng độ tin cậy với người đọc

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định thái độ của tác giả được thể hiện qua văn bản và chỉ ra căn cứ để xác định (những) thái độ đó.

Phương pháp giải:

Từ nội dung của văn bản, xác định và chỉ ra thái độ của tác giả được thể hiện trong văn bản thông qua những chi tiết nào.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Thái độ của tác giả được thể hiện qua văn bản: Thái độ trân trọng, tự hào, yêu mến với quê hương nước nhà nói chung và Sơn Đoòng nói riêng. 

Thái độ được thể hiện qua một số chi tiết trong bài như: “Sơn Đoòng được thế giới đánh giá rất cao”, “Sơn Đoòng là một trong những điểm đáng đến nhất thế giới”, “thiên đường dưới lòng đất”,...

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Tìm thông tin chính và các chi tiết được trình bày trong đoạn văn: “Điểm đặc biệt của Sơn Đoòng là có hai hố sụt ... cây ưa bóng râm chen dày, thực vật biểu sinh như tầm gửi, phong lan...”. Các chi tiết này đóng vai trò gì trong việc thể hiện thông tin chính của đoạn văn?

Phương pháp giải:

Khai thác đoạn văn đề bài đưa ra, tìm ra được thông tin chính và các chi tiết đã được trình bày trong đoạn đó. Từ đó nêu lên vai trò của chúng trong việc thể hiện thông tin chính.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Thông tin chính của đoạn văn trên là: Sơn Đoòng có hai hố sụt 

Chi tiết được trình bày: 

- “ là phần vòm trần hang do những tác động khác nhau bị sập đổ, tạo nên “giếng trời”.

- “ánh sáng tự nhiên… rọi xuống, tạo nên một thảm thực vật dày đặc, một khu rừng nhiệt đới đặc biệt không nơi nào có được”

- “Thảm thực vật trong hố sụt thứ nhất….”

- “Thảm thực vật trong hố sụt thứ hai….”

- “Rừng có cả….”

→ Vai trò của thông tin chính và các chi tiết được trình bày trong đoạn văn: giúp việc lý giải và chứng minh được rõ ràng, mạch lạc và chính xác nhất.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Bạn có đồng ý với quan điểm của người viết được thể hiện ở phần văn bản “Để phát triển hang động lớn nhất thế giới – Sơn Đoòng" không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đưa ra quan điểm của mình đối với quan điểm của người viết, sau đó lý giải chứng minh quan điểm của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Em hoàn toàn đồng ý với quan điểm của người viết được thể hiện ở phần văn bản “Để phát triển hang động lớn nhất thế giới - Sơn Đoòng”. Vì: cách nhìn nhận, đặt vấn đề và đưa ra biện pháp giải quyết của tác giả trong phần văn bản ấy vô cùng hợp lý, phù hợp, đúng ý với các chuyên gia, đặc biệt là thích hợp với tình hình thực tế.

Sau khi đọc 7

 Câu 7 (trang 90, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đề tài của văn bản Sơn Đoòng – Thế giới chỉ có một có ý nghĩa như thế nào với ngành du lịch Quảng Bình nói riêng và Việt Nam nói chung? Từ đó, bạn có suy nghĩ gì về việc khai thác và bảo tồn các kỳ quan thiên nhiên?

Phương pháp giải:

Bằng vốn hiểu biết của bản thân, đưa ra những ý nghĩa mà đề tài của văn bản Sơn Đoòng – Thế giới chỉ có một mang lại cho ngành du lịch Quảng Bình nói riêng và Việt Nam nói chung. Từ đó, phát biểu suy nghĩ của mình về việc khai thác và bảo tồn các kỳ quan thiên nhiên.

Lời giải chi tiết:

Cách 1 

Đề tài của văn bản Sơn Đoòng – Thế giới chỉ có một có ý nghĩa lớn đối với ngành du lịch Quảng Bình nói riêng và Việt Nam nói chung. Đề tài này giới thiệu tới người đọc lịch sử, hoàn cảnh khám và phát hiện của Sơn Đoòng, đồng thời là những nét đặc sắc trong không gian, đặc điểm của cảnh quan. Thêm vào đó là biết được các biện pháp bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển, của nhà nước đối với Sơn Đoòng.

Việc khai thác và bảo tồn các kỳ quan thiên nhiên có thể thực hiện qua hoạt động du lịch. Thông qua những hoạt động du lịch, du khách có cơ hội tận mắt chứng kiến, hiểu hơn về những giá trị của các di sản văn hóa,  tự có những trải nghiệm đặc biệt mà trên phim ảnh hay Internet không thể mang đến. Trong bối cảnh hiện nay, việc khai thác dịch vụ du lịch đang ngày càng bị lạm dụng bởi những mục đích chuộc lợi. Vì vậy, cần có cách khai thác, phát triển, bảo vệ phù hợp, khoa học để không mất đi giá trị đích thực của các di sản văn hóa đó.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Sơn Đoòng – Thế giới chỉ có một