Soạn bài Trên những chặng đường hành quân SGK Ngữ văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Tuổi thanh xuân được xem là tuổi đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người bởi những lý do sau:

-Ở độ tuổi thanh xuân, con người sở hữu sức khỏe tốt, tràn đầy năng lượng và sức sống.

-Thanh xuân là giai đoạn con người có nhiều ước mơ, hoài bão và nhiệt huyết để theo đuổi mục tiêu của mình. Họ dám nghĩ dám làm, không ngại thử thách và sẵn sàng đối mặt với khó khăn.

-Ở độ tuổi này, con người có khả năng tiếp thu kiến thức mới một cách nhanh chóng và hiệu quả.

-Thanh xuân là thời điểm con người dễ dàng kết bạn và tạo dựng những mối quan hệ đẹp đẽ.

-So với những giai đoạn khác trong cuộc đời, tuổi thanh xuân có ít ràng buộc và trách nhiệm hơn. Con người có nhiều thời gian để khám phá bản thân, theo đuổi sở thích và sống cho chính mình.

Thanh xuân là một giai đoạn tuổi trẻ đầy nhiệt huyết, năng động và tràn đầy hoạch định cho tương lai. Đây là thời kỳ quan trọng và đặc biệt trong cuộc đời của mỗi người, thường kéo dài từ độ tuổi dậy thì đến khi bước vào tuổi trưởng thành. Trong giai đoạn thanh xuân, con người thường trải qua nhiều trạng thái cảm xúc phong phú như sự hứng thú, nghị lực, ham muốn khám phá thế giới và định hướng tương lai. Đây là thời gian con người có thể khám phá bản thân, tìm hiểu đam mê và quyết định hướng đi trong cuộc đời. Thanh xuân có thể là một khoảng thời gian tuyệt vời và đáng nhớ trong cuộc đời, nhưng cũng có thể đầy thách thức và khó khăn. Nhiều người đánh giá thanh xuân là thời gian quý giá để rèn luyện bản thân, học hỏi từ những sai lầm và trải nghiệm để trưởng thành và phát triển.

Những chi tiết này thể hiện sự tự hào vui sướng của tác giả khi được nhập ngũ.

Tác giả thể hiện niềm vui sướng, tự hào khi được mặc bộ quân phục, đồng thời tác giả cũng ý thức được trách nhiệm của mình đối với dân tộc, đất nước.

Bối cảnh cuộc hành quân: chiến trường Nghi Lộc – Nghệ An rất khốc liệt. Trên đường hành quân, nhân vật trữ tình được gặp những người khác nhau.

Những đặc điểm của thể loại nhật ký được thể hiện rõ nét trong văn bản này qua sự chân thực, gần gũi và cá nhân hóa. Nhật ký không chỉ ghi lại các sự kiện, địa danh, con người, thời gian một cách xác thực mà còn thể hiện suy nghĩ, cảm xúc sâu sắc của tác giả.

- Biện pháp so sánh:

+ Tác dụng: Tạo ra hình ảnh sắc nét, gợi tả chi tiết.

+ Ví dụ: “Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương.”

- Biện pháp nhân hoá:

+ Tác dụng: Gán tính cách, hành động của con người cho các vật thể vô tri, làm chúng trở nên gần gũi và sống động.

+ Ví dụ: “Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín.”

- Biện pháp ẩn dụ:

+ Tác dụng: Tạo ra hình ảnh không trực tiếp, gợi cảm và tạo sự tò mò cho người đọc.

+ Ví dụ: “Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc.”

Các biện pháp tu từ trong đoạn văn và tác dụng:

1. So sánh:

-"Buổi gác đầu tiên là đêm trăng sáng, là bài thơ, là một trang nhật kí"

Tác dụng:

-So sánh đêm trăng sáng với bài thơ, trang nhật kí để làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của đêm.

-Gợi cảm giác lãng mạn, bâng khuâng, xúc động của nhân vật "tôi".

2. Ẩn dụ:

-"Có anh bộ đội thức canh trời"

Tác dụng:

-Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của người lính trong việc bảo vệ quê hương.

-Tạo niềm tin, sự an tâm cho người dân xóm làng.

3. Nhân hóa:

-"Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương, nhắm ngủ ngon lành"

Tác dụng:

-Gây sự gần gũi, gắn bó giữa người lính và quê hương.

-Làm cho cảnh vật trở nên sinh động, có sức sống.

4. Điệp ngữ:

-"Ngủ yên, ngủ yên"

Tác dụng:

-Nhấn mạnh sự bình yên của xóm làng.

-Thể hiện niềm tự hào, sung sướng của người lính khi được canh gác quê hương.

5. Liệt kê:

-"Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín…"

Tác dụng:

-Miêu tả sự đổi thay của thiên nhiên theo mùa.

-Gợi cảm giác hân hoan, náo nức khi mùa quả chín sắp đến.

- Thời gian: Ngày 10/4/1972.

- Địa danh: Không có thông tin cụ thể về địa danh trong đoạn văn.

- Sự kiện:

+ Buổi gác đầu tiên: Đoạn văn mô tả buổi gác đầu tiên, với trăng sáng, bài thơ, và mùi hương quen thuộc. Tạo ra hình ảnh sắc nét và gợi cảm về cảm giác của người viết trong buổi gác đêm đầu tiên.

+ Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín: Mô tả tình trạng của cây lá, tạo ra hình ảnh về sự chuẩn bị cho mùa quả chín sắp tới.

Những chi tiết này giúp tạo nên bức tranh sống động và gợi cảm về ngày đó trong nhật ký. 

Về các chi tiết có tính xác thực trong nhật ký ngày 10/4/1972, có thể liệt kê như:

-Địa danh: Chiến trường Quảng Trị.

-Con người: Các đồng đội và bản thân tác giả.

-Thời gian: Giai đoạn cuối của cuộc chiến tranh Việt Nam.

-Sự kiện: Cuộc hành quân và những trải nghiệm trên đường.

Những chi tiết này giúp người đọc cảm nhận được không khí của chiến tranh, sự gian khổ của cuộc sống lính và tinh thần chiến đấu kiên cường của những người lính trẻ, làm tăng tính chân thật của văn bản.

Văn bản này không sử dụng yếu tố hư cấu vì mọi chi tiết đều dựa trên sự kiện có thật và trải nghiệm cá nhân của tác giả, làm cho nhật ký trở nên sống động và có sức thuyết phục mạnh mẽ.

Cảm hứng chủ đạo của văn bản là tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và niềm tin vào chiến thắng.

Cái “tôi” của tác giả nhật ký thể hiện sự trưởng thành, sự suy tư sâu sắc và tình cảm mãnh liệt đối với đất nước, đồng thời cũng phản ánh tâm trạng chung của thế hệ trẻ trong thời kỳ chiến tranh. Đây là một tác phẩm đầy cảm hứng và tư tưởng, góp phần làm sáng tỏ bức tranh lịch sử phức tạp của Việt Nam trong giai đoạn đó.