Bài 47. Bảo vệ môi trường trang 191, 192, 193 SGK Khoa học tự nhiên 8 - Kết nối tri thức

CH tr 191

MĐ:

Năm 1972, lần đầu tiên Liên hợp quốc tổ chức Hội nghị về Môi trường con người phản ánh tính cấp bách đối với một số vấn đề môi trường trên toàn cầu. Môi trường sống của con người đang bị đe dọa như thế nào? Cần có những biện pháp gì để bảo vệ môi trường?

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

Môi trường sống của con người đang bị đe dọa nghiêm trọng:chất thải được thải ra môi trường gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường ở mức báo động cao; các khu rừng đang dần bị phá hủy gây nên sự biến đổi khí hậu trên toàn cầu và sự suy giảm đa dạng sinh học …

- Những biện pháp bảo vệ môi trường:

+ Hạn chế ô nhiễm môi trường: xử lí rác thải sinh hoạt và từ nhà máy trước khi thải ra môi trường; hạn chế sử dụng hóa chất gây ô nhiễm môi trường trong sản xuất, thay thế bằng thuốc có nguồn gốc sinh học …

+ Trồng cây gây rừng và phòng chống cháy rừng.

+ Tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục để nâng cao hiểu biết và ý thức của mọi người trong việc bảo vệ môi trường. 

CH1:

Phân tích các hoạt động dưới đây đến môi trường trong thời kì xã hội nông nghiệp. a) Cày xới đất canh tác b) Định cư tại một khu vực nhất định. c) Thuần hóa cây dại, thú hoang thành cây trồng, vật nuôi. d) Xây dựng hệ thống kênh, mương … để tưới tiêu nước.

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

Hoạt động	Tác động của hoạt động
a) Cày, xới đất canh tác	Làm thay đổi kết cấu đất và nước ở tầng mặt, có thể làm đất bị khô cằn và suy giảm độ màu mỡ.
b) Định cư tại một khu vực nhất định	Rừng bị chuyển đổi thành các khu dân cư và khu sản xuất nông nghiệp → Làm thay đổi kết cấu đất, giảm sự đa dạng sinh thái, môi trường bị suy thoái do các hoạt động của con người.
c) Thuần hóa cây dại, thú hoang thành cây trồng, vật nuôi	Việc này đem lại lợi ích là hình thành các hệ sinh thái trồng trọt, tích lũy nhiều giống cây trồng và vật nuôi.
d) Xây dựng hệ thống kênh, mương,… để tưới tiêu nước	Tác động đến hệ sinh thái tự nhiên trong khu vực; mực nước ngầm cao trong mùa mưa gây ra hiện tượng ngập úng;…

 

CH tr 192

CH1:

Đọc các thông tin trên và quan sát hình 47.1, thảo luận để thực hiện các yêu cầu sau: 1. Trình bày tác động của hoạt động trồng trọt đến môi trường qua các thời kì phát triển xã hội. 2. Liệt kê một số hoạt động của con người trong các thời kì phát triển xã hội làm suy thoái hoặc có tác dụng bảo vệ, cảo tại môi trường tự nhiên.

Phương pháp giải:

Quan sát hình 47.1 để trả lời câu hỏi.

 

Lời giải chi tiết:

Tác động của hoạt động trồng trọt đến môi trường qua các thời kì phát triển xã hội:

- Thời kì xã hội nông nghiệp, hoạt động trồng trọt của con người đã dẫn tới việc chặt phá và đốt rừng lấy đất canh tác. Hoạt động cày với đất canh tác làm thay đổi đất và nước ở tầng mặt, khiến nhiều vùng đất bị khô cằn và suy giảm độ màu mỡ. Tuy nhiên, hoạt động trồng trọt cũng đem lại lợi ích là hình thành các hệ sinh thái trồng trọt, tích lũy nhiều giống cây trồng.

- Thời kì xã hội công nghiệp, con người đã bắt đầu cơ giới hóa hoạt động trồng trọt dựa vào các loại máy bóc; nguồn nguyên, nhiên liệu, vật liệu, năng lượng,… làm tác động mạnh mẽ tới môi trường sống; thuốc trừ sâu và phân bón được sử dụng nhiều cũng gây ô nhiễm môi trường.

 

CH tr 193

CH1:

1. Đọc thông tin và quan sát Hình 47.2, chỉ ra một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.  2. Những hoạt động nào tại trường học, gia đình và địa phương em có thể gây ô nhiễm môi trường?

Phương pháp giải:

Quan sát hình 47.2 và trả trả lời lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1.

Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường:

- Do hóa chất bảo vệ thực vật

- Do khí thải, chất thải từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt

- Do các chất phóng xạ

- Do các chất thải không được thu gom và xử lí đúng cách khiến vi sinh vật gây bệnh phát triển mạnh

2.

Tại địa phương em, các hoạt động có thể gây ô nhiễm môi trường là: xả rác không đúng nơi quy định, chất thải từ sinh hoạt không được xử lí đúng cách …

CH2:

Đọc thông tin, thảo luận và làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau: 1. Điều tra về tình trạng ô nhiễm môi trường ở địa phương, nêu các biểu hiện và tìm hiểu nguyên nhân gây tình trạng đó rồi hoàn thành thông tin theo mẫu bảng 47.1.   2. Dựa vào kết quả điều tra và những kiến thức đã học, em hãy đề xuất các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường ở địa phương và cho biết việc phân loại rác thải từ gia đình giúp ích gì trong việc hạn chế ô nhiễm môi trường.

 

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

1.

Môi trường ô nhiễm	Biểu hiện	Nguyên nhân
Môi trường nước	Nước ở các khu kênh, mương có màu lạ (màu đen, nâu đỏ,…), có mùi hôi thối, xuất hiện váng, bọt khí, nhiều sinh vật sống trong nước bị chết,…	Do nước thải sinh hoạt, trồng trọt và các khu công nghiệp chưa qua xử lí thải ra môi trường; do xả rác thải rắn vào môi trường; do sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật;…
Môi trường đất	Đất bị khô cằn, có màu sắc không đều, có màu hơi vàng hoặc cam,…	Do sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật; do bị nhiễm mặn; do rác thải sinh hoạt và hoạt động sản xuất;…
Môi trường không khí	Không khí có mùi bất thường (hôi thối, mùi khai, hắc,…); bụi bẩn xuất hiện trên bề mặt các vật dụng; màu sắc không khí xung quanh xám hoặc như màu khói; giảm tầm nhìn;…	Do khí thải từ hoạt động của phương tiện giao thông và các khu công nghiệp; do đốt phế, phụ phẩm từ hoạt động nông nghiệp; do cháy rừng; do quá trình đun nấu trong các hộ gia đình;…

2.

- Đề xuất các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường ở địa phương: Cần xử lí chất thải từ sinh hoạt, trồng trọt và hoạt động công nghiệp; sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo (năng lượng gió, năng lượng mặt trời); trồng nhiều cây xanh; thay thế thuốc bảo vệ thực vật hóa học bằng thuốc có nguồn gốc sinh hoạt; tuyên truyền và giáo dục để nâng cao hiểu biết và ý thức của mọi người trong việc bảo vệ môi trường;…

- Việc phân loại rác thải từ gia đình giúp nâng cao hiệu quả xử lí rác thải, giảm chi phí cho công tác thu gom và xử lí rác thải, từ đó, góp phần giảm ô nhiễm môi trường do rác thải được tái chế và xử lí tốt và tiết kiệm tài nguyên.

CH tr 194

CH1:

Em hãy đề xuất thêm các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu có thể thực hiện ở địa phương.

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

Đề xuất thêm các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu có thể thực hiện ở địa phương:

- Thông tin nhanh, chính xác trong dự báo, cảnh báo bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, rét đậm, rét hại, lũ lụt và nắng nóng,…,

- Đẩy mạnh các biện pháp phòng chống thiên tai nhằm giảm thiểu tối đa thiệt  hại về người và của.

- Quy hoạch các khu dân cư để thích ứng với biến đổi khí hậu.

- Xây dựng và nâng cấp hệ thống các công trình thủy lợi.

Lý thuyết

>> Xem chi tiết: Lý thuyết Bảo vệ môi trường - Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức