Bài 45. Môi trường và các nhân tố sinh thái trang 199, 200, 201 SGK Khoa học tự nhiên 8 - Chân trời sáng tạo

CH tr 199 MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 199 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Trong trồng trọt, một trong những biện pháp để tăng năng suất cây trồng là ngăn chặn sự phát triển của các loài cỏ dại. Cơ sở của biện pháp này là gì?

Phương pháp giải:

Ngăn chặn sự phát triển của các loài cỏ dại trong trồng trọt là ngăn chặn sự cạnh tranh của cỏ dại với cây trồng về nguồn dinh dưỡng, nước, ánh sáng,...

Lời giải chi tiết:

Cơ sở của biện pháp ngăn chặn sự phát triển của các loài cỏ dại trong trồng trọt là ngăn chặn sự cạnh tranh của cỏ dại với cây trồng về nguồn dinh dưỡng, nước, ánh sáng,… Nhờ đó, cây trồng sẽ được cung cấp nguồn sống tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi để tăng năng suất cây trồng.

CH tr 199 CH 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 199 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Quan sát Hình 45.1, hãy:

a) Kể tên các yếu tố tự nhiên có ở nơi sinh sống của sinh vật. Cho biết vai trò của các yếu tố đó. 

b) Cho biết môi trường sống là gì. 

Phương pháp giải:

Quan sát Hình 45.1

Lời giải chi tiết:

a) 

- Các yếu tố tự nhiên có ở nơi sinh sống của sinh vật: Không khí, gió, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, nước, đất, các sinh vật khác (cây gỗ, cỏ, gấu, cò, cá, giun đất, vi sinh vật,…).

- Vai trò của các yếu tố này: Các yếu tố này đều có sự ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của các sinh vật.

b) Khái niệm môi trường sống: Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả các nhân tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

CH tr 199 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 199 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Hãy kể tên các yếu tố môi trường có ở nơi sinh sống của em. Các yếu tố đó ảnh hưởng như thế nào đến đời sống của em?

Phương pháp giải:

Quan sát ở nơi em sinh sống.

Lời giải chi tiết:

- Các yếu tố môi trường có ở nơi sinh sống của em: Nhiệt độ, độ ẩm, không khí, ánh sáng, cây cối, động vật, con người,…

- Các yếu tố vô sinh như nhiệt độ, độ ẩm, không khí ảnh hưởng đến các hoạt động sống của em (như hô hấp, bài tiết,…), các yếu tố hữu sinh như thực vật, động vật, con người tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến các hoạt động sống của em thông qua các mối quan hệ cùng loài hoặc khác loài (như mối quan hệ giữa người với người,…).

CH tr 199 CH 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 199 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Xác định các loại môi trường có trong Hình 45.1 bằng cách hoàn thành bảng sau:

Phương pháp giải:

Quan sát Hình 45.1

Lời giải chi tiết:

CH tr 200 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 200 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Kể tên một số loài sinh vật có thể sống ở hai loại môi trường khác nhau.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm và phân loại các loại môi trường sống.

Lời giải chi tiết:

Một số loài sinh vật có thể sống ở hai loại môi trường khác nhau:

- Ếch, hà mã, chim cánh cụt, cá sấu,… vừa sống ở môi trường nước và môi trường cạn.

- Chuột chũi, bọ cạp, ve sầu, dế mèn,… vừa sống ở môi trường trong đất và môi trường trên cạn.

CH tr 200 CH 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 200 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Hãy phân loại các nhân tố mà em đã liệt kê ở Câu 1 và câu hỏi luyện tập vào mỗi nhóm nhân tố sinh thái trong bảng sau cho phù hợp.

Phương pháp giải:

Dựa vào Câu 1.

Lời giải chi tiết:

CH tr 200 CH 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 200 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Cho ví dụ chứng minh sự ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái đến sinh vật (thực vật, động vật) bằng cách hoàn thành Bảng 45.1.

Phương pháp giải:

Dựa vào Bảng 45.1

Lời giải chi tiết:

CH tr 201 LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 201 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Vì sao một số loài thực vật có hiện tượng rụng lá vào mùa đông?

Phương pháp giải:

Mùa đông lượng mưa giảm kéo theo hàm lượng nước trong đất cũng giảm.

Lời giải chi tiết:

Một số loài thực vật có hiện tượng rụng lá vào mùa đông vì:

- Mùa đông lượng mưa giảm kéo theo hàm lượng nước trong đất cũng giảm → Cây rụng lá nhằm giảm quá trình thoát hơi nước của cây.

- Mùa đông có nhiệt độ thấp → Cây rụng lá nhằm giảm diện tích tiếp xúc với không khí lạnh; hạn chế việc tán cây phải chịu sức nặng của gió, tuyết có thể dẫn tới gãy cành.

CH tr 201 CH 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 201 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Dựa vào các ví dụ, em hãy cho biết giới hạn sinh thái là gì.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm giới hạn sinh thái.

Lời giải chi tiết:

Khái niệm giới hạn sinh thái: Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một số nhân tố sinh thái nhất định. Nếu nằm ngoài khoảng giới hạn này thì sinh vật sẽ yếu dần và chết.

CH tr 201 CH 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 201 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Dựa vào Hình 45.2, hãy nhận xét về mức độ sinh trưởng của cá rô phi ở Việt Nam trong giới hạn nhiệt độ của chúng.

Phương pháp giải:

Dựa vào Hình 45.2.

Lời giải chi tiết:

Nhận xét về mức độ sinh trưởng của cá rô phi ở Việt Nam trong giới hạn nhiệt độ của chúng: Cá rô phi ở Việt Nam tồn tại được trong khoảng nhiệt độ từ 5,6 oC – 42 oC, nếu nhiệt độ dưới 5,6 oC hoặc trên 42 oC thì cá rô phi sẽ chết; cá rô phi ở Việt Nam sinh trưởng và phát triển thuận lợi ở khoảng nhiệt độ từ 20 oC – 35 oC và sinh trưởng tốt nhất ở nhiệt độ là 30oC.

CH tr 201 VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 201 SGK Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo

Vì sao có những loài cây phù hợp để trồng trong nhà trong khi nhiều loài khác thì không?

Phương pháp giải:

Dựa vào giới hạn sinh thái của từng loài cây.

Lời giải chi tiết:

Có những loài cây phù hợp để trồng trong nhà trong khi nhiều loài khác thì không vì: Mỗi loài cây có giới hạn sinh thái về ánh sáng khác nhau. Những loài cây phù hợp để trồng trong nhà có nhu cầu về cường độ ánh sáng thấp (thường là các cây ưa bóng). Những loài cây khác không phù hợp để trồng trong nhà do các loài cây đó có nhu cầu ánh sáng cao, nếu trồng nơi không đủ ánh sáng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sinh lí của cây, thậm chí cây có thể chết.