Giải bài tập Viết trang 10 sách bài tập văn 12 - chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 10 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Thế nào là văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ?

Phương pháp giải:

Lý giải khái niệm văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.

Lời giải chi tiết:

Bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ là một bài phân tích nhằm chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai tác phẩm thơ. Mục tiêu chính là đánh giá giá trị của mỗi tác phẩm thông qua sự so sánh các yếu tố như nội dung, hình thức nghệ thuật, cảm hứng, tư tưởng, và phong cách sáng tác.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 10 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Vẽ sơ đồ bố cục của bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ.

Phương pháp giải:

Xác định bố cục bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ gồm mấy phần. Xây dựng nội dung chi tiết cho từng phần. 

Lời giải chi tiết:

1. Mở bài

-  Giới thiệu đề tài: Nêu rõ hai tác phẩm thơ cần so sánh.

-  Nêu vấn đề: Xác định khía cạnh sẽ so sánh và đánh giá.

2. Thân bài

- Luận điểm 1: So sánh các điểm giống nhau

+ Phân tích nội dung: Các ý tưởng, chủ đề chung.

+ Hình thức nghệ thuật: Biện pháp tu từ, cấu trúc thơ.

- Luận điểm 2: So sánh các điểm khác nhau

+ Phân tích nội dung: Sự khác biệt trong cảm xúc, tư tưởng.

+ Hình thức nghệ thuật: Phong cách, cách sử dụng ngôn ngữ.

3. Kết bài

- Tổng kết: Khái quát lại những điểm đã so sánh.

- Nhận xét chung: Đánh giá giá trị của từng tác phẩm và đưa ra ý kiến cá nhân.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 10 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Dùng Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ để đánh giá ngữ liệu tham khảo “Phong vị cổ điển trong bài thơ Giang tuyết (Liễu Tông Nguyên) và tính hiện đại trong bài thơ Mộ (Hồ Chí Minh)” trong sách giáo khoa. Từ đó, rút ra những điều cần lưu ý khi viết đề đáp ứng yêu cầu của kiểu bài này. 

Phương pháp giải:

Xác định các tiêu chí đánh giá trong Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ. Dựa trên những tiêu chí đó, đánh giá ngữ liệu tham khảo. 

Lời giải chi tiết:

Khi dùng Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá để đánh giá ngữ liệu tham khảo “Phong vị cổ điển trong bài thơ Giang tuyết (Liễu Tông Nguyên) và tính hiện đại trong bài thơ Mộ (Hồ Chí Minh)”, ta có thể thực hiện theo các bước sau:

1. Đánh giá ngữ liệu theo Bảng kiểm kĩ năng

+ Giới thiệu và xác định vấn đề nghị luận: Đề tài đã xác định rõ ràng hai tác phẩm cần so sánh và đưa ra vấn đề về phong cách cổ điển và hiện đại.

+ Phân tích nội dung và hình thức nghệ thuật: Ngữ liệu đã phân tích chi tiết về phong cách cổ điển trong Giang tuyết và tính hiện đại trong Mộ, nêu rõ sự khác biệt về tư tưởng, phong cách nghệ thuật.

+ So sánh, đối chiếu các điểm tương đồng và khác biệt: Có sự so sánh, đối chiếu rõ ràng giữa hai tác phẩm từ góc độ nội dung đến hình thức.

+ Tổng kết và đánh giá: Kết luận đưa ra cái nhìn tổng quan và nhận xét về giá trị của từng tác phẩm.

2. Những điều cần lưu ý khi viết đề nghị luận so sánh, đánh giá

Xác định rõ đối tượng và khía cạnh so sánh: Cần chọn những tác phẩm có giá trị tương đương hoặc có điểm tương đồng để so sánh.

Phân tích cả nội dung và hình thức nghệ thuật: Nên tập trung vào những điểm đặc trưng của từng tác phẩm.

Đưa ra nhận xét khách quan, hợp lý: Tránh thiên vị, nên dựa vào các yếu tố nghệ thuật và nội dung cụ thể.

Kết bài nên có nhận định tổng quát và đánh giá giá trị: Đây là phần quan trọng để kết thúc vấn đề.

* Khi viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ, bạn cần chú ý đến các yếu tố sau:

- Lựa chọn tác phẩm phù hợp: Chọn hai tác phẩm có sự tương đồng hoặc khác biệt rõ ràng về phong cách, nội dung, hoặc cảm xúc để tạo nền tảng so sánh cụ thể và sâu sắc.

- Phân tích kỹ lưỡng từng tác phẩm: Trước khi so sánh, cần phân tích chi tiết nội dung, nghệ thuật, và ý nghĩa của từng bài thơ. Từ đó, làm rõ các luận điểm chính giúp bạn dễ dàng so sánh và đánh giá.

- Xác định điểm tương đồng và khác biệt: Để so sánh, bạn cần chỉ ra những điểm chung và khác nhau giữa hai tác phẩm. Các điểm này có thể là về chủ đề, cảm xúc, hình ảnh, bút pháp, hoặc quan điểm của tác giả.

- Bố cục rõ ràng: Bài viết cần có bố cục mạch lạc gồm mở bài, thân bài, và kết bài. Trong thân bài, nên chia thành các đoạn tương ứng với từng tiêu chí so sánh.

- Lập luận logic, thuyết phục: Sử dụng dẫn chứng từ chính các tác phẩm để minh chứng cho các luận điểm của bạn. Lập luận phải có sự logic, liên kết chặt chẽ giữa các ý.

- Kết bài nêu đánh giá chung: Sau khi so sánh, hãy đưa ra nhận định cá nhân về giá trị và ý nghĩa của hai tác phẩm trong bối cảnh văn học hoặc xã hội.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 10 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Báo Hoa học trò tổ chức cuộc thi viết với chủ đề “Tác phẩm văn học, từ góc nhìn so sánh”. Hãy viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách sáng tác mà bạn yêu thích để tham gia cuộc thi. 

Phương pháp giải:

Lựa chọn hai tác phẩm thơ cùng phong cách hoặc khác phong cách làm chủ đề. Dựa trên bố cục bài văn và những tiêu chi đánh giá ở 2 câu hỏi trên, xây dựng một bố cục hoàn chỉnh và viết bài. 

Lời giải chi tiết:

Đề tài:So sánh và đánh giá hai bài thơ “Tràng giang” của Huy Cận và “Nhớ rừng” của Thế Lữ

A. Mở bài: 

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, hai tác phẩm "Tràng giang" của Huy Cận và "Nhớ rừng" của Thế Lữ nổi bật với phong cách và cảm hứng sáng tác đặc biệt. Cả hai bài thơ đều phản ánh tâm trạng của con người trước thời cuộc, nhưng mỗi tác phẩm lại thể hiện điều đó qua lăng kính khác nhau. 

B. Thân bài

So sánh về nội dung và chủ đề

- "Tràng giang" của Huy Cận: Bài thơ thể hiện nỗi buồn man mác, sự cô đơn trước không gian mênh mông của thiên nhiên. Qua hình ảnh sông nước mênh mông, Huy Cận đã gửi gắm cảm giác lạc lõng, mất phương hướng trong cuộc sống thời kỳ mất nước.

- "Nhớ rừng" của Thế Lữ: Bài thơ lại là tiếng lòng của con hổ trong cảnh bị giam cầm, nhớ về thời oanh liệt của mình trong rừng xanh. Đây là biểu tượng cho  sự khao khát tự do và sự phẫn nộ trước thực "bị cầm tù" của dân tộc Việt Nam dưới ách thống trị của thực dân.

So sánh về hình ảnh và bút pháp

- Huy Cận: Với "Tràng giang," tác giả sử dụng những hình ảnh thiên nhiên rộng lớn, bất tận như sóng nước, bờ bãi để diễn tả nỗi buồn cô quạnh. Bút pháp của Huy Cận mang đậm chất cổ điển, với những câu thơ dài, từ ngữ gợi cảm.

- Thế Lữ: Trong "Nhớ rừng," Thế Lữ sử dụng những hình ảnh đối lập giữa cảnh hoang vu, hùng vĩ của núi rừng và sự tù túng trong không gian nhỏ hẹp để bày tỏ nỗi lòng của con hổ. Bút pháp của Thế Lữ mạnh mẽ, sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng.

So sánh về tâm trạng và cảm xúc

- Huy Cận: Cảm xúc trong "Tràng giang" là nỗi buồn man mác, chậm rãi, thấm đẫm trong từng câu thơ. Đó là nỗi buồn của một người yêu quê hương đất nước nhưng lại cảm thấy mất mát, lạc lõng.

- Thế Lữ: Ngược lại, "Nhớ rừng" bộc lộ một tâm trạng mãnh liệt, nỗi nhớ về tự do và sự phản kháng đầy phẫn nộ. Tâm trạng này được thể hiện qua từng câu thơ dồn dập, mạnh mẽ.

C. Kết bài

Cả "Tràng giang" và "Nhớ rừng" đều là những tác phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ mới, mang đậm dấu ấn cá nhân của hai tác giả. Dù khác nhau về phong cách và cảm xúc, nhưng cả hai đều thành công trong việc truyền tải những tâm trạng sâu sắc của con người Việt Nam trước bối cảnh lịch sử đầy biến động.