Giải bài tập Câu hỏi đọc và thực hành đọc hiểu trang 57 sách bài tập Ngữ văn 12 - Chân trời sáng tạo

Suy luận 1

Trả lời Câu hỏi suy luận 1 trang 52 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Tình cảm và câu nói của Tịch khi cha Tịch chết hé mở nét tính cách gì ở nhân vật?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ tác phẩm, phân tích, cảm nhận về tích cách của nhân vật Tịch.

Lời giải chi tiết:

- Tình cảm và câu nói của Tịch khi cha Tịch chết hé mở nét tính cách ở nhân vật Tịch là một người con hiếu thảo, dũng cảm, không sợ hiểm nguy, gian khổ, dám một mình xuống âm ti để minh oan cho cha.

Suy luận 2

Trả lời Câu hỏi suy luận 2 trang 52 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Các lời thoại của Tịch Phương Bình và hai con quỷ trong đoạn này cho thấy Tịch Phương Bình là người thế nào?

Phương pháp giải:

Xác định lời thoại của nhân vật Tịch Phương Bình và hai con quỷ trong đoạn truyện, từ đó nhận xét về con người nhân vật Tịch Phương Bình. 

Lời giải chi tiết:

- Trong truyện Tịch Phương Bình của Bồ Tùng Linh, lời thoại giữa Tịch Phương Bình và hai con quỷ là một yếu tố quan trọng giúp ta hiểu rõ hơn về con người của nhân vật chính. Tịch Phương Bình đối mặt với hai con quỷ trong một tình huống nguy hiểm, nơi tính cách cương trực, ngay thẳng và kiên định của anh được bộc lộ rõ ràng.

+ Lời thoại của Tịch Phương Bình:

=> Tịch Phương Bình thể hiện sự thẳng thắn và không sợ hãi khi đối mặt với các thế lực siêu nhiên. Lời nói của anh thể hiện lòng can đảm và sự trung thực. Điều này cho thấy anh là một người dũng cảm, không chùn bước trước khó khăn, và luôn đứng về phía lẽ phải.

+ Lời thoại của hai con quỷ:

=> Các con quỷ thường đưa ra những lời đe dọa hoặc mời gọi Tịch Phương Bình tham gia vào những việc làm sai trái. Tuy nhiên, phản ứng của Tịch Phương Bình qua lời thoại của mình cho thấy anh không bị khuất phục trước những cám dỗ này, đồng thời phản ánh lòng chính trực và sự kiên định của ông. 

- Nhận xét:

+ Từ lời thoại của Tịch Phương Bình và hai con quỷ, ta có thể nhận xét rằng Tịch Phương Bình là một người chính trực, ngay thẳng và kiên cường. Anh không để sự sợ hãi hay các thế lực đen tối làm lung lay quyết tâm và phẩm chất đạo đức của mình. Những đặc điểm này khiến anh trở thành một biểu tượng cho lòng trung thực và sự quả cảm trong xã hội đầy bất công và tham nhũng.

Suy luận 3

Trả lời Câu hỏi suy luận 3 trang 54 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nhị Lang là ai? Ông ta đã phán xét về những ai và những điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc tác phẩm, tìm chi tiết giải thích về nhân vật Nhị Lang và những phán xét của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

- Trong tác phẩm, Nhi Lang được giới thiệu là người có công huân với Thượng Đế, là bậc thần thông minh, chính trực. 

- Nhị Lang đã phán xét ba tên tham quan: 

+ Phán xét Diêm Vương: Diêm Vương được phong tước vương, thụ ơn Thượng Đế nhưng lại nghi trượng nghênh ngang, khoe khoang cấp bậc, tham lam, ác độc. Phải vốc nước Tây giang ra rửa ruột; đem đốt nóng giường đông cho vào hũ.

+ Phán xét Thành Hoàng: là quan cha mẹ dân đen, chăn dắt bò dê cho Thượng Đế. Thế nhưng lại làm tay chân cho loài diều loài ó, quên nghĩ tới phận dân nghèo. Lại còn vênh váo, làm điều trái phép. Phán cho: rút tủy thay lông, lột da đổi vỏ mà đi đầu thai kiếp khác. 

+ Phán xét mấy tên sai dịch: Vênh vang ngang ngược, náo loạn kêu gào, oai hổ cắt ngang đường lớn, phóng túng dọa dẫm nơi âm phủ. Theo hùa giúp rập bọn quan tham tàn ác. Phán cho: đưa ra pháp trường, chặt đứt chân tay, lại đem bỏ vào vạc sôi dầu bỏng, vớt ra chỉ còn gân cốt. 

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 55 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định đề tài, chủ đề của truyện và nêu căn cứ để xác định chủ đề.

Phương pháp giải:

Đọc tác phẩm, dựa vào khái niệm và nội dung câu chuyện, xác định đề tài, chủ đề tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

- Đề tài của truyện Tịch Phương Bình là sự phản ánh tình trạng tham ô, tàn bạo của giới quan lại thời phong kiến Trung Quốc.

- Chủ đề của truyện nhằm phê phán và tố cáo những tệ nạn trong xã hội phong kiến, đặc biệt là nạn tham ô, bạo ngược của quan lại, từ đó thể hiện sự bất mãn của tác giả đối với xã hội đương thời và khát vọng về một xã hội công bằng, liêm chính.

- Căn cứ xác định chủ đề: Nội dung truyện miêu tả chi tiết sự tham lam và độc ác của giới quan lại, thể hiện rõ ràng bức tranh hiện thực của xã hội phong kiến

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 55 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Phân tích nét tính cách nổi bật của nhân vật Tịch Phương Bình. Phân tích một số chi tiết tiêu biểu trong việc góp phần thể hiện tính cách ấy.

Phương pháp giải:

Đọc tác phẩm, lựa chọn nét tính cách nổi bật thể hiện phẩm chất, con người nhân vật Tịch Phương Bình, nêu rõ lý do vì sao đó là nét tính cách nổi bật nhất.

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật Tịch Phương Bình trong truyện của Bồ Tùng Linh là một con người có tính cách mạnh mẽ và ngay thẳng. Những chi tiết góp phần thể hiện tính cách mạnh mẽ và ngay thẳng của nhân vật Tịch Phương Bình:

+ Khi phủ quan muốn giải hòa với Tịch Phương Bình để Tịch Phương Bình không gửi đơn kiện nữa thì Tịch Phương Bình nhất quyết không nhận: “Hai quan bí mật sai kẻ tâm phúc đến điều đình với Tịch, hứa cho một ngàn lạng vàng. Tịch không nghe”.

+ Bị Diêm Vương tra tấn, hành hình nhưng Tịch Phương Bình vẫn nhất quyết kiện lên để kêu oan cho cha: “... Tịch cực kì đau đớn, xương thịt cháy đen, khổ muốn chết mà không được...” 

+ Tịch Phương Bình quyết liệt phản đối cái ác và không bao giờ thỏa hiệp với sự giả dối, sai trái: “Chính vì oan khuất chưa biết bày tỏ nơi đâu, nghĩ rằng đây là một viên quan to có thể tác oai, tác phúc, nên nói ra hết mọi điều oan ức khổ sở mà mình đã chịu đựng”. Dù đã chết và là hồn ma vất vưởng nhưng Tịch Phương Bình vẫn nhất quyết kêu oan, may mắn là ông đã gặp được Cửu Vương điện hạ của Thượng Đế và Nhị Lang thần. 

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 55 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về vai trò của yếu tố kì ảo trong văn bản. Chỉ ra một số điểm tương đồng và khác biệt về cách sử dụng yếu tố kì ảo trong văn bản so với cách sử dụng yếu tố này trong truyện kể dân gian.

Phương pháp giải:

Đọc và chỉ ra những yếu tố kì ảo trong văn bản Tịch Phương Bình của tác giả Bồ Tùng Linh, từ đó nhận xét về vai trò của các yếu tố kì ảo đó trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm. Chỉ ra điểm tương đồng và khác biệt về cách sử dụng yếu tố kì ảo trong văn bản so với cách sử dụng yếu tố này trong truyện kể dân gian.

Lời giải chi tiết:

- Yếu tố kì ảo trong Tịch Phương Bình:

+ Sự hiện diện của hồn ma: Hồn ma của Tịch Phương Bình hiện ra để trả thù sau khi bị bức hại, một chi tiết phi thường mà không thể xảy ra trong đời thực.

+ Cuộc đối thoại giữa người sống và hồn ma: Việc nhân vật chính có thể giao tiếp với hồn ma là yếu tố kì ảo, đưa người đọc vào thế giới huyền bí, nơi người sống và người chết có thể tương tác.

- Vai trò của yếu tố kì ảo:

+ Phản ánh hiện thực xã hội: Yếu tố kì ảo trong tác phẩm nhấn mạnh sự bất công và sự đàn áp trong xã hội phong kiến. Qua đó, tác giả phê phán chế độ tàn bạo đã gây ra đau thương cho những người vô tội.

+ Tăng cường tính hấp dẫn và gợi mở: Yếu tố kì ảo giúp câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn, mở ra một thế giới đầy bí ẩn và kích thích trí tưởng tượng của người đọc.

- So sánh với truyện kể dân gian:

+ Tương đồng: Yếu tố kì ảo trong cả Tịch Phương Bình và truyện dân gian đều phục vụ việc truyền tải thông điệp đạo đức hoặc phản ánh hiện thực xã hội. Chúng cũng giúp người đọc đi vào thế giới siêu nhiên, gợi lên những bài học triết lý.

+ Khác biệt: Trong khi truyện kể dân gian thường dùng yếu tố kì ảo để dạy những bài học cuộc sống đơn giản, Tịch Phương Bình của Bồ Tùng Linh lại mang tính triết lý sâu sắc hơn, phản ánh hiện thực xã hội đen tối của thời đại, cũng như sự trả thù và đấu tranh chống lại áp bức.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 55 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết Tịch Phương Bình là một truyện truyền kì? Phát biểu suy nghĩ của bạn về hiện thực đời sống xã hội đương thời và thái độ, quan điểm của tác giả trước hiện thực ấy.

Phương pháp giải:

Chỉ ra những yếu tố của truyện truyền kì trong tác phẩm Tịch Phương Bình của Bồ Tùng Linh. Lý giải thái độ, quan điểm của tác giả về hiện thực đời sống xã hội được phản ánh qua tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

- Dấu hiệu nhận biết Tịch Phương Bình là một truyện truyền kì:

+ Yếu tố kì ảo: Truyện chứa những yếu tố siêu nhiên như sự xuất hiện của hồn ma và cuộc đối thoại giữa người sống và người chết, điều này điển hình cho thể loại truyền kì.

+ Kết cấu truyện: Tác phẩm có cốt truyện đơn giản, với các sự kiện phi thường xảy ra trong bối cảnh đời sống thường nhật. Điều này cũng thường thấy trong các truyện truyền kì, nơi hiện thực và huyền ảo đan xen.

+ Thông điệp đạo đức: Tương tự các truyện truyền kì khác, Tịch Phương Bình không chỉ kể lại câu chuyện mà còn truyền tải thông điệp về công lý và phê phán những bất công trong xã hội

- Hiện thực đời sống xã hội và thái độ của tác giả:

+ Hiện thực xã hội: Tác phẩm phản ánh một xã hội phong kiến bất công, nơi quyền lực và sự áp bức lan rộng. Những người dân lương thiện phải chịu đựng sự đàn áp và đối xử tàn nhẫn từ giai cấp thống trị.

+ Thái độ của tác giả: Bồ Tùng Linh bày tỏ thái độ phê phán xã hội phong kiến tàn bạo. Ông sử dụng yếu tố kì ảo để nhấn mạnh sự phản kháng và mong muốn phục hồi công lý cho những người bị áp bức.

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 55 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Giải thích nguyên nhân thắng kiện của Tịch Phương Bình. Liên hệ với nhân vật Ngô Tử Văn ( Chuyện chức phán sự đền Tản Viên) và chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt về: 

a. Tính cách của hai nhân vật Tịch Phương Bình và Ngô Tử Văn;

b. Cách tạo tình huống truyện và thể hiện tính cách của nhân vật trong hai tác phẩm. 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ 2 tác phẩm, lý giải nguyên nhân thắng hiện của nhân vật Tịch Phương Bình. Liên hệ, chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt giữa hai nhân vật Tịch Phương Bình và Ngô Tử Văn.

Lời giải chi tiết:

- Nguyên nhân thắng kiện của Tịch Phương Bình:

+ Tịch Phương Bình thắng kiện nhờ vào sự thông minh và kiên trì của mình. Ông không chấp nhận sự bất công, ngay cả khi đã qua đời. Ông tận dụng yếu tố siêu nhiên và khả năng của hồn ma để đấu tranh cho công lý, nhờ vào sự kết hợp giữa yếu tố kỳ ảo và tính cách cương quyết, ông cuối cùng đạt được sự công bằng.

- So sánh với Ngô Tử Văn:

a. Tính cách:

- Tương đồng: Cả Tịch Phương Bình và Ngô Tử Văn đều là những nhân vật chính trực, dũng cảm, không chấp nhận sự bất công. Họ dám đối đầu với cái ác và đấu tranh đến cùng vì lẽ phải.

- Khác biệt: Tịch Phương Bình dùng trí tuệ và sự bền bỉ để giành lại công lý sau khi chết, trong khi Ngô Tử Văn thể hiện tính cương trực qua hành động mạnh mẽ và quyết đoán trong cuộc sống, đặc biệt là khi chàng dám đốt đền để diệt trừ cái ác.

b. Cách tạo tình huống truyện và thể hiện tính cách nhân vật:

- Tương đồng: Cả hai tác phẩm đều sử dụng yếu tố kỳ ảo để xây dựng tình huống truyện, từ đó bộc lộ tính cách của nhân vật. Nhân vật chính phải đối mặt với những thử thách siêu nhiên để khẳng định lòng dũng cảm và sự chính trực.

- Khác biệt: Tịch Phương Bình tạo tình huống truyện dựa trên sự đấu tranh của linh hồn sau khi chết, tập trung vào cuộc chiến tinh thần, trong khi Chuyện chức phán sự đền Tản Viên nhấn mạnh hành động mạnh mẽ của Ngô Tử Văn khi còn sống, với các tình huống thử thách chủ yếu diễn ra trong thế giới hiện thực.