Đầu năm có sương muối, cuối năm có gió bắc là hai hiện tượng thời tiết trái với tự nhiên gây hại cho con người và vạn vật. Qua các kinh nghiệm dân gian đó, người dân dự đoán trước được thời tiết và có kế hoạch để chuẩn bị cho mùa màng, gia súc.

Câu tục ngữ phản ánh sự chênh lệch giữa thời gian ban ngày và ban đêm của các tháng trong năm. Sang tháng 5 là bước vào hạ, ngày dài hơn đêm. Câu tục ngữ này là kết quả của quan sát tự nhiên và kinh nghiệm sản xuất của người nông dân xưa.

Câu tục ngữ là kinh nghiệm của ông cha ta về thời tiết. Nếu mùa đông năm nay lạnh, hanh khô ráo thì thường mùa hè năm tới sẽ có nhiều mưa lớn, dễ gây ra lụt lội.

Câu tục ngữ là kinh nghiệm dự báo thời tiết được ông cha ta đúc kết lại. Trời có gió bấc thổi nghe và nghe thấy tiếng sếu kêu là hai dấu hiệu thông báo trời sắp chuyển rét.

Câu tục ngữ là kinh nghiệm về thời tiết của ông cha ta: gió mùa đông bắc thì khô hanh và lạnh, còn gió nồm nam thì ít lạnh hơn, dịu mát nhưng ẩm ướt. Gió bấc hay còn gọi là gió mùa Đông Bắc thường hoạt động chủ yếu ở miền Bắc trong nửa đầu mùa đông, gió đi qua lục địa nên mang tính chất lạnh, khô, ít mưa. Còn gió nồm xuất hiện sau nửa mùa đông, gió lệch qua biển, cấp thêm hơi ẩm, đem lại thời tiết ẩm, có mưa phùn.