Ca dao về lao động sản xuất là một kho tàng vô giá trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Những câu ca dao này không chỉ phản ánh chân thực đời sống lao động của người nông dân mà còn thể hiện tư tưởng, tình cảm, đạo lý của họ đối với cuộc sống.
Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần!
Ơn trời mưa nắng phải thì
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.
Công lênh chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng
Ai ơi! chớ bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.
Người ta đi cấy lấy công
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề
Trông trời, trông đất, trông mây
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời yên biển lặng mới yên tấm lòng.
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu
Muốn cho lúa nảy bông to
Cày sâu bừa kĩ phân tro cho nhiều
Trời mưa trời gió đùng đùng
Bố con ông Nùng đi gánh phân trâu
Đem về trồng bí trồng bầu
Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà.
Nhờ trời mưa gió thuận hòa
Lúa vàng đầy ruộng, lời ca vang đồng.
Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.
Lúa khô cạn nước ai ơi,
Rủ nhau tát nước chờ trời còn lâu.
Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên
Lợn ăn xong lợn nằm lợn béo
Lợn ăn xong lợn réo lợn gầy
Ca dao về lao động sản xuất là một phần quan trọng trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Nó không chỉ phản ánh chân thực đời sống lao động mà còn thể hiện tư tưởng, tình cảm, đạo lý của người lao động đối với cuộc sống. Ca dao về lao động sản xuất cũng là nguồn tư liệu quý báu để nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, xã hội của Việt Nam.