Người tuổi Tỵ được cho là “cầm tinh” con rắn. Rắn là loài vật có ích về nhiều mặt: ăn chuột bọ bảo vệ mùa màng, thịt ngon bổ, nọc độc làm thuốc... Rất nhiều loài rắn đang nằm trong danh mục “sách đỏ” cần bảo vệ. Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, cũng có không ít những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về loài vật này.
1. Tục ngữ, thành ngữ về con rắn
1. Khẩu Phật tâm xà
2. Xà cung thạch hổ
3. Cõng rắn cắn gà nhà
4. Đánh rắn động cỏ
5. Vẽ rắn thêm chân
6. Đánh rắn đánh đằng đầu
7. Thao láo như mắt rắn ráo
8. Hùm tha rắn cắn
9. Thẳng như rắn bò
10. Rắn rết bò vào, cóc nhái bò ra
11. Rắn khôn giấu đầu
12. Len lét như rắn mùng năm
13. Rắn mất đầu
14. Rắn đói lại chê nhái què
15. Miệng hùm nọc rắn
16. Lươn nạp mình cho rắn
17. Rắn đổ nọc cho lươn
18. Chém rắn đuổi hươu
19. Rắn già rắn lột, người già người chột
20. Cây sắn dây là thầy con rắn
21. Mười hang ếch cũng gặp một hang rắn
22. Được lòng rắn, mất lòng ngóe
23. Chớ đánh rắn trong hang, chớ đánh đại bàng trên núi
24. Rắn đến nhà, không đánh thành quái, gái đến nhà, chẳng chơi cũng thiệt
25. Rắn già rắn lột, người già người tọt vào săng
26. Khẩu xà tâm Phật
27. Hang hùm nọc rắn
28. Vẽ rồng vẽ rắn
29. Oai oái như rắn bắt nhái
30. Rắn Mai tại chỗ, rắn Hổ về nhà
31. Rắn trong lỗ bò ra
32. Cha hổ mang đẻ con liu điu
33. Liu điu lại nở ra dòng liu điu
34. Thằn lằn, rắn ráo
35. Nói rắn nói rồng
36. Bạch như cổ hổ mang
37. Sư hổ mang, vãi rắn rết
38. Rắn đi còn đầm lại
2. Ca dao về con rắn
1. Khi đi gặp rắn thì may,
Khi về gặp rắn thì hay bị đòn.
Có phúc thì rắn hóa rồng
Vô phúc phượng lại đổi lông hóa cò.
2. Rắn đứt đầu, rắn hãy còn bò
Chim đứt cánh, chim hãy còn bay
Từ ngày xa bạn tới nay
Cơm ăn chẳng đặng, nằm hoài tương tư.
3. Con rắn bò ngang
Con rắn đi mất, dấu đất còn dằm
Thiếp với chàng chịu tiếng mang tăm
Cứ theo nhau cho trọn mối tơ tằm đừng nguôi.
4. Con rắn không chân, con rắn biết
Đá có ngọc ẩn, thì đá hay
Tội thì thiếp chịu, vạ chi lây tới chàng?
5. Con rắn đi đất bột còn dằm
Phun ra cái nọc tối về nằm nhớ nhau
Để về tính chuyện trầu cau
Cho duyên em khỏi muộn, anh mai sau hiệp hòa.
6. Rắn đi còn dằm
Rồng nằm còn dấu
Sấu lội qua mương
Ễnh ương trườn bãi
Sán lãi bò ngang
Rau lang bò xuống
Rau muống cuốn ngọn rau dừa
Em lấy ai có chửa đổ thừa cho anh.
7. Tuổi Tỵ rắn ở bọng cây
Nằm khoanh trong bụng có hay chuyện gì!
3. Thơ về con rắn
1. Rắn đầu rắn cổ
Chẳng phải liu điu cũng giống nhà,
Rắn đầu biếng học lẽ không tha.
Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ,
Nay thét mai gầm rát cổ cha.
Ráo mép chỉ quen lời lếu láo,
Lằn lưng chẳng khỏi vệt năm ba.
Từ nay Trâu, Lỗ xin siêng học,
Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia.
(Lê Quý Đôn)
2. Thành Rồng thành Hổ
Con rắn mấy lần lột xác
Con bò tót mấy lần thay lông
Con rắn nay biến thành Rồng
Con bò tót không thành con hổ
Vì con rắn không con gì cưỡi cổ
Vì bò tót không có ai đè lưng
Con người lột xác có một lần
Nhưng đứng lên thành Rồng thành Hổ
Vì con người bị thằng giặc cưỡi cổ
Bị nhà giàu quan lại đè lưng
Bị chẹn hông bịt mắt mấy từng
Bị mất máu, mất mồ hôi bao kiếp
Chắc không riêng gì dân Việt
Cũng không riêng gì người Thái chúng ta
Mới đứng lên lột xác thay da
Để biến thành Rồng thành Hổ
Đã là người dù nước to, nước nhỏ
Tận bên Tây, bên Úc, bên Phi
Da vàng, da đen, da đỏ hay da gì
Đã bị đè lưng cũng đều đứng dậy
Đứng dậy một lần để lột xác thay da
Như cái ngày tháng tám của nước ta
Để khỏe mạnh thành Rồng, thành Hổ
Để cắn hết những đứa nào cưỡi cổ
Để quận nhừ những đứa đè lưng
Nước chúng ta đã là Hổ, là Rồng.
(Cầm Giang)