Vẻ đẹp của bài thơ "Cảnh khuya" (Lê Trí Viễn)

Tác giả

1. Tiểu sử

- Lê Trí Viễn (1919-2012), quê ở Quảng Nam.

2. Sự nghiệp

- Lê Trí Viễn tốt nghiệp trường sư phạm cấp 1 vào năm 1939 sau đó dạy tiểu học trong 5 năm.

- Năm 1945, ông thi đỗ tú tài triết học và chuyển sang dạy ở trường trung học phổ thông và chuyên khoa ở trường Khải Định (Huế).

- Năm 1946, ông tham gia kháng chiến chống Pháp đồng thời giảng dạy tại trường chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng (Hà Tĩnh), rồi làm hiệu trưởng trường cấp 3 Lê Khiết (Quảng Ngãi). 

- Từ năm 1963 đến 1978, ông làm chủ nhiệm khoa Ngữ văn của trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 

- Từ năm 1978, ông dạy tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1992.

- Cùng năm 1992, ông cùng nhà giáo Nguyễn Ngọc Phấn sáng lập ra Trường Phổ thông Cấp 2 Nguyễn Khuyến sau này trải qua nhiều đợt đổi tên trường đã chọn tên THCS – THPT Nguyễn Khuyến là một chỗ dựa vững chắc một trong những trường có tỉ lệ đậu tốt nghiệp và đại học cao nhất Thành phố Hồ Chí Minh.

3. Phong cách sáng tác

- Là giáo sư, nhà giáo nhân dân, đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu đi tiên phong trong việc vận dụng quan điểm Mác-xít trong nghiên cứu và đã đóng góp cho lĩnh vực văn học Việt Nam hơn 40 công trình khoa học giá trị.

- Các tác phẩm tiêu biểu: Lê Trí Viễn (1951) Việt Nam Văn học sử – Thời đại Lê mạt – Nguyễn sơ; Những bài giảng văn ở đại học – 2 tập (1982 và 1988); Bình thơ xuân (1986); Tìm hương trong văn Hồ Chí Minh (1986);…

Sơ đồ tư duy tác giả Lê Trí Viễn:

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

Trích Nhà văn và tác phẩm trong trường phổ thông,NXB Giáo dục, 1997

b. Bố cục:

Có 2 cách chia:

* Cách 1:

- Phần 1 (từ đầu đến “như lắng suy”): giới thiệu bài thơ Cảnh khuya

- Phần 2 (tiếp đến “tao nhã”): cảm nhận về âm thanh tiếng suối

- Phần 3 (tiếp đến “như cắt”): cảm nhận về khung cảnh thiên thơ mộng

- Phần 4 (tiếp đến “trời đất”): cảm nhận về hình dáng xuất hiện

- Phần 5 (còn lại): Khẳng định vẻ đẹp bài thơ Cảnh khuya

* Cách 2:

- Phần 1 (Câu đầu tiên): Giới thiệu bài thơ Cảnh khuya 

- Phần 2 (Từ đêm đã khuya đến "Tất cả đều nhịp nhàng trong một sự hài hòa, một thế cân bằng tuyệt đỉnh"): Vẻ đẹp bài thơ Cảnh khuya

- Phần 3 (Còn lại): Khẳng định giá trị tác phẩm và phong cách sáng tác. 

c. Thể loại: nghị luận văn học

d. Phương thức biểu đạt: nghị luận

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Văn bản bàn luận, phân tích những nét đặc sắc của bài thơ Cảnh khuya, giúp người đọc tiếp nhận được nhiều góc nhìn của bài thơ.

b. Giá trị nghệ thuật

Các luận điểm có sự gắn bó mật thiết với luận đề và được sắp xếp theo hệ thống hợp lí (phân tích bài thơ theo trình tự các câu thơ) giúp người đọc dễ theo dõi, cảm nhận. Luận đề của văn bản được làm sáng tỏ, thuyết phục.Các lí lẽ giải thích, làm rõ luận điểm, tăng sức thuyết phục, cho bài viết.