Lá cờ thêu sáu chữ vàng - Nguyễn Huy Tưởng

Tác giả

1. Tiểu sử

- Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960), ông sinh ra trong một gia đình nhà nho có tinh thần yêu nước ở làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dục Tú, huyện đông Anh, Hà Nội).

- Năm 1930, ông tham gia các hoạt động yêu nước của thanh niên học sinh ở Hải Phòng.

- Năm 1935 ông làm thư ký nhà Đoan (Thuế quan) ở Hải Phòng, sau đó quay về Hà Nội.

- Năm 1938 ông tham gia Hội Truyền bá Quốc ngữ và phong trào hướng đạo sinh ở Hải Phòng.

- Năm 1943 ông gia nhập nhóm Văn hóa cứu quốc bí mật và được bầu làm Tổng thư ký Hội Truyền bá Quốc ngữ Hải Phòng.

- Sau đó ông tiếp tục hoạt động ở Hà Nội, Nam Định và Phúc Yên.

- Tháng 6 - 1945, Nguyễn Huy Tưởng tham gia ban biên tập tạp chí Tiên Phong của Văn hóa cứu quốc.

- Tháng 8 - 1945, Nguyễn Huy Tưởng đi dự Đại hội quốc dân ở Tân Trào. Ông còn là đại biểu văn hóa cứu quốc, giúp biên tập các tờ báo Cờ giải phóng, Tiên Phong.

- Tiếp đó ông giữ chức vụ Tổng thư ký Ban Trung ương Vận động đời sống mới.

- Cách mạng Tháng Tám thành công, Nguyễn Huy Tưởng trở thành người lãnh đạo chủ chốt của Hội văn hóa cứu quốc.

- Năm 1951, ông tham gia chiến dịch biên giới.

- Hòa bình 1954, ông làm Uỷ viên ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam

2. Sự nghiệp

a. Quan niệm sáng tác

   Bao trùm lên sáng tác của nhà văn là nguồn cảm hứng lớn về lịch sử. Viết văn để tỏ lòng yêu nước, đó là triết lí sống và là quan điểm sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng: “Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi.”

b. Phong cách nghệ thuật

- Trong văn của ông luôn đầy chất thơ của cuộc sống và chất chứa những bài ca hy vọng, những bài học về tình thương yêu những người thân, xóm giềng, cộng đồng và đồng loại.

 - Có thiên hướng khai thác các đề tài lịch sử

 - Đóng góp lớn nhất ở hai thể loại: tiểu thuyết, kịch

 - Văn phong giản dị, trong sáng, đôn hậu, thâm trầm, sâu sắc.  

c. Tác phẩm chính

    Tác phẩm chính: Vũ Như Tô (kịch, 1941), Bắc Sơn (kịch, 1946), Những người ở lại (kịch, 1948), Đêm hội Long Trì (tiểu thuyết, 1942), An Tư (tiểu thuyết, 1945), Sống mãi với thủ đô (tiểu thuyết, 1961), Kí sự Cao Lạng (kí, 1951) ...

Sơ đồ tư duy tác giả Nguyễn Huy Tưởng:

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Xuất bản năm 1960, viết về người anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản, được xem là tác phẩm văn học kinh điển dành cho thiếu nhi của tác giả Nguyễn Huy Tưởng. Đồng thời là một thiên truyện vừa giáo dục nhân cách, nâng cao hiểu biết của trẻ em về lịch sử nước nhà cũng như giáo dục lòng yêu nước cho các em

- Văn bản trong SGK thuộc phần 3 của tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

b. Bố cục: 3 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến “nhưng lại e phạm thượng”): Hoài Văn xin xuống bến họp bàn việc nước nhưng không được chấp thuận.

- Phần 2 (Tiếp đến “thưởng cho em ta một quả”): Hoài Văn xông xuống bến Bình Than xin đánh.

- Phần 3 (Còn lại): Tâm trạng của Hoài Văn.

c. Thể loại

Văn học thiếu nhi (Truyện lịch sử)

d. Phương thức biểu đạt

Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

e. Tóm tắt

Khi biết nhà vua cùng các vương hầu họp bàn việc nước ở bến Bình Than, chàng đã xin gặp nhà vua rồi năn nỉ, cầu xin đám quân Thánh Dực cho mình xuống bến để quỳ trước mặt vua và nói 2 tiếng: “Xin đánh”. Tuy vậy, chàng chỉ được vua ban cam quý, còn việc nước thì vẫn không cho dự. Trần Quốc Toản cảm thấy vô cùng ấm ức, vừa hờn vừa tủi. Chàng nghiến chặt răng, hai tay nắm chặt đến mức bóp nát quả cam quý. Từ ấy, chàng luôn nung nấu ý nghĩ “Làm thế nào để được ra trận giết giặc, lập công, báo được ơn vua”.

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Lá cờ thêu sáu chữ vàng khắc họa hình ảnh người anh hùng nhỏ tuổi Hoài Văn với tinh thần yêu nước bất diệt. Qua đó khơi dậy biết bao dòng cảm xúc trong tâm hồn những người con yêu nước và giúp người đọc hiểu thêm về lịch sử đất nước Việt Nam anh hùng.

b. Giá trị nghệ thuật

Bằng sức tưởng tượng phong phú, ca từ giàu chất biểu cảm, lập luận chặt chẽ, tác phẩm chinh phục tấm lòng người đọc biết ơn, ghi công người anh hùng dân tộc với tinh thần yêu nước quật cường. 

Sơ đồ tư duy văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng: