Bài 51. Sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất trang 130, 131, 132 SBT Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức

51.1

Giai đoạn tiến hóa tiền sinh học không có sự kiện nào dưới đây? 

A. Tổng hợp các chất hữu cơ từ các nguyên tố C, H, O, N. 

B. Hình thành lớp màng phospholipid kép. 

C. Hình thành tế bào sơ khai. 

D. Xuất hiện các phân tử có khả năng sao chép.

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc điểm giai đoạn tiến hóa tiền sinh học

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

A. Sai. Tổng hợp các chất hữu cơ từ các nguyên tố C, H, O, N là sự kiện diễn ra ở giai đoạn tiến hóa hóa học (tổng hợp vô sinh).

51.2

Quá trình tiến hóa hóa học được chia thành hai giai đoạn nhỏ, giai đoạn đầu tiên hình thành các chất hữu cơ đơn giản (lipid, carbohydrate,...), giai đoạn sau hình thành các chất hữu cơ phức tạp. Những chất nào được hình thành ở giai đoạn sau của quá trình tiến hóa hóa học?

Phương pháp giải:

Quá trình tiến hóa hóa học được chia thành hai giai đoạn nhỏ, giai đoạn đầu tiên hình thành các chất hữu cơ đơn giản (lipid, carbohydrate,...), giai đoạn sau hình thành các chất hữu cơ phức tạp. 

Lời giải chi tiết:

Những chất được hình thành ở giai đoạn sau của quá trình tiến hóa hóa học là những chất hữu cơ phức tạp như: Protein, phospholipid, nucleic acid (RNA và DNA).

51.3

Trật tự nào dưới đây đúng với sự phát sinh loài người? 

A. Homo habilis → Homo erectus → Homo sapiens.

B. Homo erectus → Homo sapiens → Homo habilis. 

C. Homo habilis → Homo erectus → Homo neanderthal. 

D. Homo erectus → Homo habilis → Homo habilis. 

Phương pháp giải:

Dựa vào quá trình phát sinh loài người

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Các giai đoạn chính của quá trình phát sinh loài người lần lượt là: Từ tổ tiên chung tiến hóa thành người Australopithecus → Homo habilis → Homo erectus → Homo neanderthalensis và Homo sapiens.

51.4

Loài người xuất hiện cách ngày nay khoảng 1,6 đến 2,5 triệu năm là 

A. Homo habilis. 

B. Homo erectus. 

C. Homo sapiens. 

D. Homo neanderthal.

Phương pháp giải:

Dựa vào quá trình phát sinh loài người

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Homo habilis (người khéo léo) xuất hiện cách ngày nay khoảng 1,6 đến 2,5 triệu năm. Họ sống thành đàn, đi thẳng, cấu trúc bàn chân gần giống người hiện đại, biết chế tạo và sử dụng công cụ bằng đá. Đời sống dựa vào săn bắt một số động vật nhỏ và thu hái quả, hạt, củ, lá cây làm thức ăn.

51.5

Các nhận định dưới đây đúng hay sai khi nói về sự phát triển sự sống trên Trái Đất theo quan điểm hiện đại? 

Phương pháp giải:

Dựa vào thông tin bảng trên.

Lời giải chi tiết:

1 – Sai. Dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, các tế bào sơ khai tiến hóa hình thành nên các cơ thể đơn bào đơn giản, đó là các tế bào sinh vật nhân sơ.

2 – Đúng. Một số sinh vật nhân thực đơn bào cộng sinh với nhau đã tiến hóa thành dạng đa bào. Sinh vật đa bào đầu tiên xuất hiện là tảo nhỏ, sống cách nay khoảng 1,8 tỉ năm.

3 – Đúng. Cơ thể nhân thực đầu tiên là đơn bào nhân thực, được tiến hóa từ tế bào nhân sơ.

4 – Sai. Sự biến đổi mạnh mẽ của khí hậu là nguyên nhân phát sinh các loài mới từ những sinh vật sống sót sau những lần tuyệt chủng hàng loạt.

51.6

Tiến hóa tiền sinh học là 

A. quá trình hình thành những tế bào sống đầu tiên. 

B. quá trình hình thành các đại phân tử hữu cơ từ các chất vô cơ. 

C. quá trình hình thành vật chất di truyền có khả năng tự sao chép. 

D. quá trình hình thành màng phospholipid kép.

Phương pháp giải:

Dựa vào các giai đoạn phát sinh và phát triển sự sống.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

A. Đúng. Tiến hóa tiền sinh học là quá trình hình thành những tế bào sống đầu tiên. 

B. Sai. Quá trình hình thành các đại phân tử hữu cơ từ các chất vô cơ là tiến hóa hóa học.

C. Sai. Quá trình hình thành vật chất di truyền có khả năng tự sao chép là một giai đoạn trong tiến hóa tiền sinh học.

D. Sai. Quá trình hình thành màng phospholipid kép là một giai đoạn trong tiến hóa tiền sinh học.

51.7

Giai đoạn tiến hóa từ khi sự sống xuất hiện và phát triển cho đến ngày nay được gọi là 

A. tiến hóa hóa học. 

B. tiến hóa xã hội. 

C. tiến hóa sinh học. 

D. tiến hóa tiền sinh học.

Phương pháp giải:

Dựa vào quá trình phát sinh và phát triển loài người

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

A. Sai. Tiến hóa hóa học là quá trình tổng hợp các phân tử hữu cơ, đại phân tử hữu cơ từ các chất vô cơ theo phương thức hóa học nhờ nguồn năng lượng tự nhiên.

B. Sai. Tiến hóa xã hội là giai đoạn tiến hóa tiếp sau khi loài người sinh học được hình thành.

C. Đúng. Tiến hóa sinh học là giai đoạn tiến hóa từ khi sự sống xuất hiện và phát triển cho đến ngày nay.

D. Sai. Tiến hóa tiền sinh học là giai đoạn hình thành những tế bào sống đầu tiên.

51.8

Trong tiến hóa tiền sinh học, sự kiện nào dưới đây đảm bảo cho sự sống được sinh sôi liên tục? 

A. Hình thành các đại phân tử. 

B. Xuất hiện enzyme. 

C. Hình thành lớp màng phospholipid kép. 

D. Xuất hiện cơ chế tự sao chép.

Phương pháp giải:

Dựa vào quá trình phát sinh và phát triển loài người

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Trong tiến hóa tiền sinh học, sự kiện đảm bảo cho sự sống được sinh sôi liên tục là xuất hiện cơ chế tự sao chép. Nhờ cơ chế tự sao chép, thông tin di truyền được truyền đạt tương đối ổn định qua các thế hệ tế bào, cơ thể.

51.9

Trình bày những điểm tiến hóa về hình thái, cấu trúc cơ thể và đời sống của các dạng người.

Phương pháp giải:

Dựa vào những đặc điểm của các dạng người.

Lời giải chi tiết:

- Điểm tiến hóa về hình thái cấu tạo: đi bằng hai chân, lưng khom về phía trước → đi thẳng → hình thái và bộ xương giống người hiện nay. 

- Điểm tiến hóa về đời sống: sử dụng cành cây, hòn đá, mảnh xương thú để tự vệ và tấn công → biết chế tạo và sử dụng công cụ bằng đá; đời sống dựa vào săn bắt một số động vật nhỏ; thu hái quả, hạt, củ, lá cây làm thức ăn → biết chế tạo và sử dụng nhiều công cụ tinh xảo bằng đá, xương, sừng; biết trồng trọt chăn nuôi; sống thành bộ lạc, có nền văn hóa phức tạp, có mầm mống mĩ thuật và tôn giáo.

51.10

Có bạn học sinh cho rằng, loài vượn hiện nay là tổ tiên trực tiếp của loài người. Theo em, nhận định của bạn đó có đúng không? Giải thích.

Phương pháp giải:

Dựa vào ý kiến của bản thân

Lời giải chi tiết:

- Nhận định cho rằng loài vượn hiện nay là tổ tiên của loài người là không đúng. 

- Giải thích: Loài vượn hiện nay và loài người có cùng một tổ tiên trong tộc Homininae. Cách đây 4 triệu năm, tổ tiên loài người và tổ tiên loài vượn đã tiến hóa theo hai nhánh khác nhau. Như vậy, loài vượn hiện nay và loài người có mối quan hệ họ hàng chứ không phải mối quan hệ tổ tiên.