Giải bài tập 1.18 trang 23 SGK Toán 9 tập 1 - Kết nối tri thức

Đề bài

Hai người thợ cùng làm một công việc trong 16 giờ thì xong. Nếu người thứ nhất làm trong 3 giờ và người thứ 2 làm trong 6 giờ thì chỉ hoàn thành được 25% công viêc. Hỏi nếu làm riêng thì mỗi người hoàn thành công việc trong bao lâu?

Lời giải chi tiết

Gọi thời gian hoàn thành công việc của hai người thợ lần lượt là x,y (giờ) $\left( {x,y > 0} \right)$

1 giờ người thợ thứ nhất làm được $\frac{1}{x}$ công việc

1 giờ người thứ hai làm được $\frac{1}{y}$ công việc

Hai người thợ cùng làm một công việc trong 16 giờ thì xong nên một giờ hai người làm được $\frac{1}{{16}}$ (công việc).

Nên ta có phương trình $\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{{16}}$

Người thứ nhất làm trong 3 giờ làm được $3.\frac{1}{x} = \frac{3}{x}$ công việc

Người thứ hai làm trong 6 giờ làm được $6.\frac{1}{y} = \frac{6}{y}$ công việc

Thì cả hai người hoàn thành được $25\%  = \frac{1}{4}$ công việc nên ta có phương trình $\frac{3}{x} + \frac{6}{y} = \frac{1}{4}$

Từ đó ta có hệ phương trình $\left\{ \begin{array}{l}\frac{1}{x} + \frac{1}{y} = \frac{1}{{16}}\\\frac{3}{x} + \frac{6}{y} = \frac{1}{4}\end{array} \right.$

Nhân cả hai vế của phương trình thứ nhất với 3 ta được $\frac{3}{x} + \frac{3}{y} = \frac{3}{{16}}$ từ đó ta có hệ phương trình $\left\{ \begin{array}{l}\frac{3}{x} + \frac{3}{y} = \frac{3}{{16}}\\\frac{3}{x} + \frac{6}{y} = \frac{1}{4}\end{array} \right.$

Trừ từng vế của hai phương trình ta có $\left( {\frac{3}{x} + \frac{3}{y}} \right) - \left( {\frac{3}{x} + \frac{6}{y}} \right) = \frac{3}{{16}} - \frac{1}{4}$ hay $- \frac{3}{y} =  - \frac{1}{{16}}$ nên $y = 48\left( {t/m} \right).$

Thay $y = 48$ vào phương trình đầu ta có $x = 24\left( {t/m} \right).$

Vậy người thứ nhất cần làm trong 24 giờ, người thứ hai cần làm trong 48 giờ thì xong công việc.