Soạn bài Tự đánh giá bài 1 SGK Ngữ văn 9 tập 1 Cánh diều

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 30 SGK Văn 9 Cánh diều

Đoạn trích Cảnh vui của nhà nghèo được viết theo thể thơ nào?

A. Thất ngôn bát cú

B. Lục bát biến thể

C. Thất ngôn xen lục ngôn

D. Song thất lục bát

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

D. Song thất lục bát

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 30 SGK Văn 9 Cánh diều

Đoạn trích thể hiện tâm trạng chủ yếu nào của nhân vật trữ tình?

A. Xót xa, buồn tủi vì cuộc sống nghèo khổ

B. Lo lắng về chuyện học hành của trẻ em nghèo

C. Vui vì nhà nghèo mà ấm cúng, con cái chăm ngoan

D. Tin tưởng vào sự vươn lên của các gia đình nghèo

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý nội dung và cảm xúc

Lời giải chi tiết:

C.Vui vì nhà nghèo mà ấm cúng, con cái chăm ngoan

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 30 SGK Văn 9 Cánh diều

Nhận xét nào đúng với những câu thơ sau: "Cơm dưa muối khó khăn mới có, / Của không ngon, nhà khó cũng ngon / Khi vui câu chuyện thêm giòn / Chồng chồng, vợ vợ, con con một nhà."?

A. Câu song thất tái hiện cuộc sống đạm bạc, câu lục bát thể hiện thái độ vui vẻ, đoàn kết trong gia đình.

B. Câu song thất trình bày nguyên nhân, câu lục bát lí giải kết quả với những điều bất ngờ, khác biệt

C. Câu song thất miêu tả sự vất vả, câu lục bát bộc lộ những nỗ lực đáng quý của con người.

D. Câu song thất khắc họa nỗi buồn với những chạnh lòng, câu lục bát bộc lộ niềm vui đan xen

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

A.Câu song thất tái hiện cuộc sống đạm bạc, câu lục bát thể hiện thái độ vui vẻ, đoàn kết trong gia đình

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Phương án nào dưới đây nhận xét đúng về việc sử dụng từ ngữ trong đoạn trích?

A. Dùng nhiều tích truyện xưa

B. Ngôn ngữ phóng đại, hài hước

C. Từ ngữ mộc mạc, gần gũi

D. Dùng từ Hán Việt nhiều hơn thuần Việt

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

C.Từ ngữ giản dị, mộc mạc, thân mật, gần gũi

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Điểm giống nhau giữa hai văn bản Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) và Cảnh vui của nhà nghèo là gì?

A. Cùng viết về niềm vui, nỗi buồn trong lúc khó khăn

B. Cùng viết về tình cảm đáng quý trong gia đình

C. Cùng sử dụng thể thơ song thất lục bát

D. Cùng mở đầu bài thơ bằng câu lục bát

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, liên hệ so sánh văn bản khác

Lời giải chi tiết:

C.Cùng sử dụng thể thơ song thất lục bát

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Nội dung chính của đoạn trích có liên quan gì đến nhan đề Cảnh vui của nhà nghèo?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và nhan đề, tìm mối liên hệ giữa nội dung và nhan đề

Lời giải chi tiết:

Nội dung chính của bài thơ là nói về hoàn cảnh nghèo khó của gia đình nhưng vượt lên trên hết đó là niềm vui ấm áp, yêu thương nhau trong cảnh khó khăn và tinh thần lạc quan, niềm tin vào tương lai. Nhan đề bài thơ đã khái quát rất đúng nội dung của cả bài

Câu 7

Trả lời Câu hỏi 7 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Hãy tìm các từ láy từ dòng "Tan buổi học, mẹ ngồi tựa cửa" đến dòng "Chồng chồng, vợ vợ, con con một nhà" và cho biết tác dụng của chúng trong đoạn thơ.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ dòng 19 đến 28

Lời giải chi tiết:

Các từ láy: xa xa, quây quần, khó khăn, chồng chồng, vợ vợ, con con, thảnh thơi, chiều chiều, tối tối, mai mai

Tác dụng:

+ Tạo ra sự sinh động, hấp dẫn cho đoạn thơ

+ Nhấn mạnh đến sự quây quần, yêu thương của gia đình giữa vợ chồng và con cái cùng nhau vượt qua những tháng ngày khó khăn

Câu 8

Trả lời Câu hỏi 8 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Nhận xét về vần và nhịp của đoạn trích.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, tìm vần và nhịp

Lời giải chi tiết:

Bài thơ sử dụng nhịp thơ đa dạng: 3/4, 4/4, 2/2/2,…. khiến cho giọng thơ linh hoạt, sinh động

Cách gieo vần cũng tuân thủ theo quy định của thể thơ song thất lục bát

Câu 9

Trả lời Câu hỏi 9 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Theo em, cái vui của cảnh nhà nghèo được thể hiện qua đoạn trích là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, rút ra nội dung cốt lõi

Lời giải chi tiết:

Cái vui của cảnh nhà nghèo là mặc dù khó khăn, vất vả nhưng vợ chồng, con cái vẫn đoàn kết, yêu thương nhau. Vợ chồng quan tâm nhau, con cái biết giúp đỡ cha mẹ, dù nghèo nhưng họ vẫn cảm thấy hạnh phúc

Câu 10

Trả lời Câu hỏi 10 trang 31 SGK Văn 9 Cánh diều

Em thích nhất câu thơ nào trong đoạn trích Cảnh vui của nhà nghèo? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

Em thích nhất câu thơ “Bày ra cái cảnh có trời/Vui buồn cũng tự ở người thế gian” vì hai câu thơ là triết lí rất đúng đắn. Vui buồn sướng khổ đề là tùy thuộc vào tâm thái, suy nghĩ của con người.