Giải bài tập Dế chọi trang 9 vở thực hành ngữ văn 9

Câu 1

Trả lời Câu 1 trang 9 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Các sự kiện tạo nên cốt truyện của truyện Dế chọi:...

Nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính trong truyện:...

- Không gian:...

- Thời gian:...

- Nhân vật chính của truyện:...

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chọn ra các sự kiện tạo nên cốt truyện

Lời giải chi tiết:

Các sự kiện tạo nên cốt truyện của truyện Dế chọi: việc nhà vua thích chơi chọi dế.

Nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính trong truyện:

- Thời gian: Đời Tuyên Đức nhà Minh.

- Không gian: Trong cung, dân gian.

- Nhân vật chính: Thành – thi lâu nhưng không đỗ, bị bắt ép làm chức lí trưởng phải đi tìm dế cho các quan cống nộp lên trên.

Câu 2

Trả lời Câu 2 trang 10 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Vì dế chọi mà gia đình Thành đã lâm vào cảnh ngộ:...

Nhờ dế chọi mà gia đình Thành được hưởng:...

Ý nghĩa của sự đối lập giữa hai tình huống trên đây:...

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý tính huống truyện

Lời giải chi tiết:

Vì dế chọi mà gia đình Thành đã lâm vào cảnh ngộ: Vì dế chọi mà gia đình Thành đã hao hụt hết tiền bạc, Thành bị đánh nhừ tử, con trai vì lo lắng khi làm chết dế đã tự sát.

Nhờ dế chọi mà gia đình Thành được hưởng: Sau đó khi bắt được một con dế chọi khác. Vì con dế này đấu rất giỏi cho nên được các quan rất thích hơn nữa nó còn biết nhảy theo điệu nhạc khiến cho vua rất vui mừng, từ đó mà gia đình Thành đã một bước lên mây, còn hơn cả những gia đình gia thế khác.

Ý nghĩa của sự đối lập giữa hai tình huống trên đây: Phê phán sở thích chọi dế của nhà vua, chỉ vì con dế nhỏ bé nhưng vì được vua thích mà đẩy nhân dân vào bước khổ cực, có thể thay đổi cả vận mệnh nhiều cuộc đời. Không có dế thì bị đánh nửa sống nửa chết, tiền bạc hết sạch, con thì tự sát, bố thì mất niềm tin vào cuộc đời. Nhưng cũng con dế đó, khi có được con dế khỏe mạnh được nhà vua yêu thích thì lại một bước lên mây giàu sang, phú quý tột cùng. Đó cũng là tính chất châm biếm của câu chuyện. Tính chất này còn được thể hiện ở lời bình luận ở cuối tác phẩm : “Còn ơn trời đền đáp sao mà dài lâu hậu hĩ vậy, khiến cho quan tỉnh, quan huyện đều được hưởng ân huệ và phúc ấm của dế. Ta từng nghe : “Một người thăng thiên, gà chó cũng thành tiên”. Đáng tin vậy thay”.

Câu 3

Trả lời Câu 3 trang 10 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Các yếu tố kì ảo trong truyện:...

Ý nghĩa: vai trò của các yếu tố kì ảo đó:...

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chọn lọc các yếu tố kì ảo trong truyện

Lời giải chi tiết:

Các yếu tố kì ảo trong truyện: Từ việc Thành tìm được con dế, con trai Thành sống dậy, linh hồn biến thành con dế để giúp gia đình được vinh hoa phú quý.

Ý nghĩa, vai trò của các yếu tố kì ảo đó: Truyện chỉ viết về một gia đình cụ thể là gia đình Thành nhưng với những tình huống may rủi xen kẽ cùng với chi tiết kì ảo đã để lại những ấn tượng khó quên vì những diễn biến bất ngờ và thú vị. Tạo nên tính chất li kì đầy chất quái dị nhưng không kém phần hấp dẫn. Từ đó làm nổi bật lên giá trị hiện thực về một xã hội tàn bạo, đè nén gây ra bao đau thương cho người dân hiền lành lương thiện. Đồng thời thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc, đồng cảm với số phận người dân không quyền không thế

Câu 4

Trả lời Câu 4 trang 10 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Những chi tiết, sự việc có tác dụng thể hiện tính chất hiện thực của truyện:...

Suy nghĩ của em về thái độ của tác giả khi miêu tả các chi tiết, sự việc đó:...

Phương pháp giải:

Tìm các chi tiết, sự việc thể hiện tính chất hiện thực của truyện

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết, sự việc có tác dụng thể hiện tính chất hiện thực của truyện:

+ Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp.

+ Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế.

+ Thành vốn người chất phác, ít nói, cho nên bị bọn hương chức quyền thế ép phải giữ chân chức dịch trong làng. Tuy muôn phương nghìn kế chối từ mà vẫn không thoát. Mới chưa đầy một năm mà cái gia sản nhỏ mọn của anh ta cơ hồ đã kiệt.

+ Không cống nạp được bị lôi ra đánh nhừ tử.

+ Vì có con dế hay dâng vua mà Thành Danh được học tiếp và thi đỗ tú tài. Con dế đã giúp anh chức dịch hiền lành “thành danh”, vượt cả bậc quyền quý.

> Phơi bày bộ mặt xã hội đen tối, đạp xuống đưa lên là chuyện bình thường. Chỉ một câu chuyện dâng dế chọi lên vua mà phản ánh được cả bộ mặt của giai cấp thống trị tàn bạo, ăn chơi sa đoạ và những thảm cảnh mà nhân dân lao động phải chịu đựng. Một con dế chọi có thể mang đến thảm kịch cho một gia đình, một tỉnh nhưng cũng có thể mang vinh hoa phú quý đến cho cả một tỉnh,  một dòng họ.

Suy nghĩ của em về thái độ của tác giả khi miêu tả các chi tiết, sự việc đó: Thái độ lên án, phê phán giai cấp thống trị tàn bạo áp bức nhân dân

Câu 5

Trả lời Câu 5 trang 11 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Trong đoạn văn từ Thành giở đi giở lại đến kì hạn nộp quan, lời người kể chuyện có những đặc điểm:...

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn bản tìm ra đặc điểm của lời người kể chuyện

Lời giải chi tiết:

Trong đoạn văn từ Thành giở đi giở lại đến kì hạn nộp quan, lời người kể chuyện có những đặc điểm:

 - Đoạn văn này nói về việc sau khi được bà đồng chỉ lối, Thành đã đi tìm con dế và tìm được con dế trông rất to khỏe. Trong đoạn này, người kể chuyện như nhập vai vào nhân vật Thành để miêu tả kĩ từng suy nghĩ hành động của nhân vật Thành khi đi bắt dế đến lúc bắt được con dế đúng ý thì nâng niu chăm sóc chu đáo.

-> Làm cho đoạn văn thêm chi tiết cụ thể, sống động người đọc như đang được chứng kiến trực tiếp khung cảnh Thành bắt được dế này vậy. 

Câu 6

Trả lời Câu 6 trang 11 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Một số đặc điểm của truyện truyền kì được thể hiện trong truyện Dế chọi:...

Phương pháp giải:

Tìm các đặc điểm của truyện truyền kì được thể hiện trong văn bản

Lời giải chi tiết:

Một số đặc điểm của truyện truyền kì được thể hiện trong truyện Dế chọi:

- Từ đầu đến cuối truyện mọi tình tiết đều xoay quanh câu chuyện dế chọi.

- Câu chuyện có chi tiết li kì, biến ảo.

- Sử dụng những yếu tố, chi tiết li kì, kì ảo để phản ánh hiện thực.

Câu 7

Trả lời Câu 7 trang 11 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu nhận xét về tính chất kì ảo của truyện Dế chọi:

Phương pháp giải:

Xem lại kiến thức về tính chất kì ảo của truyện truyền kì, viết đoạn văn nhận xét

Lời giải chi tiết:

Dế chọi là câu chuyện mang nhiều yếu tố hoang đường, một đặc trưng nổi bật trong bút pháp nghệ thuật của “Liêu Trai chí dị”. Từ đó mà câu chuyện đã tái hiện một mảng hiện thực đen tối của xã hội, vì thế truyện có giá trị hiện thực sâu sắc. Yếu tố kì ảo đầu tiên chính là việc cô đồng đưa bức tranh cho Thành để đi tìm con dế cứu mạng gia đình, nhờ đó mà Thành như được sống lại, gia đình Thành có hi vọng được sống yên ổn. Sau đó là sự việc đau lòng đứa con của Thành nhảy xuống giếng và bị chết đuối. Tuy nhiên tác giả không chỉ để dừng lại đó mà lại sử dụng tiếp yếu tố kì ảo cho việc đứa con trai sống dậy, sau đó thằng bé hóa thân vào con dế. Nhờ đó đưa gia đình Thành một bước lên mây, có cuộc sống giàu sang quyền quý. Từ những yếu tố kì ảo xuất hiện trong văn bản, chúng ta thấy được tính chất kì ảo được tác giả sử dụng đã tạo nên tính chất li kì đầy chất quái dị nhưng không kém phần hấp dẫn. Từ đó làm nổi bật lên giá trị hiện thực về một xã hội tàn bạo, đè nén gây ra bao đau thương cho người dân hiền lành lương thiện. Đồng thời thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc, đồng cảm với số phận người dân không quyền không thế.