Bài 9: Đấu tranh bảo vệ tổ quốc từ sau tháng 4 năm 1975 đến nay. Một số bài học lịch sử của cuộc kháng chiến bảo vệ tổ quốc từ năm 1945 đến nay SGK lịch sử 12 Cánh Diều

? mục 1

Trả lời câu hỏi 1 mục 1 trang 53, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Trình bày khái quát bối cảnh lịch sử của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 1.  Bối cảnh lịch sử (SGK trang 53)

- Chỉ ra khái quát bối cảnh lịch sử của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay.

Lời giải chi tiết:

- Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhân dân Việt Nam phải tiến hành cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới ở hai đầu đất nước và đấu tranh bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông trong bối cảnh mới.

- Trên thế giới, xu thế hòa hoãn Đông - Tây tiếp tục diễn ra, tuy nhiên quan hệ giữa các nước lớn ẩn chứa nhiều yếu tố phức tạp.

- Ở trong nước, đất nước thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội. Tuy vậy, tình hình kinh tế-xã hội gặp rất nhiều khó khăn. Quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc và Cam-pu-chia có nhiều dấu hiệu bất ổn.

? mục 2 a

Trả lời câu hỏi 2 mục 2 trang 35, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Trình bày diễn biến chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam (1975-1979)?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 2a.  cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam (1975-1979) (SGK trang 53)

- Chỉ ra diễn biến chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam (1975-1979).

Lời giải chi tiết:

- Sau khi lên nắm chính quyền, tập đoàn Pôn Pốt - lêng Xa-ri - Khiêu Xăm Phon, đại diện cho phái "Khơ-me Đỏ" ở Cam-pu-chia, đã có nhiều hoạt động khiêu khích, lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam.

- Từ đầu tháng 5-1975 đến năm 1978, tập đoàn Pôn Pốt đã thể hiện ý đồ đánh chiếm đảo Phú Quốc, tiến hành chiếm đảo Thổ Chu và xâm phạm nhiều vùng lãnh thổ dọc biên giới của Việt Nam từ Hà Tiên đến Tây Ninh.

-Ngày 22-12-1978, Pôn Pốt huy động 19 sư đoàn bộ binh cùng nhiều đơn vị pháo binh, xe tăng tiến đánh Tây Ninh, mở đường tiến sâu vào lãnh thổ Việt Nam.

- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng. Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức phản công, đánh bật lực lượng Pôn Pốt ra khỏi lãnh thổ và truy kích đối phương đến tận nơi xuất phát,

- Theo yêu cầu giúp đỡ của Mặt trận Đoàn kết Dân tộc cứu nước Cam-pu-chia, quân tình nguyện Việt Nam đã cùng nhân dân Cam-pu-chia lật đổ chế độ diệt chủng Khơ-me Đỏ. Ngày 7-1-1979, thủ đô Phnôm Pênh được giải phóng.

? mục 2 b

Trả lời câu hỏi 3 mục 2 trang 55, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Trình bày diễn biến chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc (1979-1989)?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 2b.  cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc (1979-1989) (SGK trang 54)

- Chỉ ra diễn biến chính của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc (1979-1989).

Lời giải chi tiết:

- Hành động thủ dịch chống Việt Nam của tập đoàn Pôn Pốt được một số nhà lãnh đạo Trung Quốc khi đó đồng tình, ủng hộ và có những hành động làm tổn hại đến mối quan hệ Việt Nam - Trung Quốc. Nghiêm trọng hơn, sáng ngày 17-2-1979, Trung Quốc điều động 32 sư đoàn đồng loạt mở cuộc tấn công vào lãnh thổ Việt Nam, dọc biên giới phía Bắc tử Móng Cái (Quảng Ninh) đến. Phong Thổ (Lai Châu).

- Để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, quân dân Việt Nam, trực tiếp là quân dân sáu tỉnh biên giới phía Bắc, đã đứng lên chiến đấu. Hành động vi phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam của Trung Quốc cũng đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận trong nước và thế giới. Từ ngày 5-3 đến ngày 18-3-1979, Trung Quốc rút quân về nước.

- Sau khi rút quân, Trung Quốc tiếp tục có những hành động gây xung đột, lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là tại khu vực biên giới thuộc địa bản huyện Vị Xuyên (Hà Giang). Nơi đây trở thành chiến trường ác liệt giữa hại bên trong giai đoạn 1984 - 1989

? mục 2 c

Trả lời câu hỏi 4 mục 2 trang 56, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Trình bày diễn biến chính của cuộc đấu tranh bảo vệ  chủ quyền quốc gia của Việt Nam ở Biển Đông  từ tháng 4 năm 1975 đến nay?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 2c. Cuộc đấu tranh bảo vệ  chủ quyền quốc gia của Việt Nam ở Biển Đông (SGK trang 55)

- Chỉ ra diễn biến chính của cuộc đấu tranh bảo vệ  chủ quyền quốc gia của Việt Nam ở Biển Đông  từ tháng 4 năm 1975 đến nay.

Lời giải chi tiết:

Sau Đại thắng Xuân 1975. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quản lí toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.

Ngày 12-5-1977. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra Tuyên bố về lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Năm 1994, Việt Nam phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

- Về quản lí hành chính, năm 1982. Chính phủ Việt Nam thành lập huyện đảo

Hoàng Sa, trực thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (nay thuộc thành phố Đà Nẵng) và huyện đảo Trường Sa, trực thuộc tỉnh Đồng Nai (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa). Năm 2007, Chính phủ quyết định thành lập thị trấn Trường Sa cùng hai xã đảo Song Tử Tây và Sinh Tồn trực thuộc huyện đảo Trường Sa.

- Nhà nước Việt Nam cũng triển khai nhiều hoạt động thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa như thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường tuần tra, chốt giữ, xây dựng bia chủ quyền....; đồng thời kiên quyết đấu tranh trước những hành động xâm lược, đe dọa từ bên ngoài.

- Năm 1988, Trung Quốc đưa quân đánh chiếm trái phép một số đảo, bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam như Cô Lin, Len Đao. Gạc Ma... Lực lượng

Hải quân nhân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia.

- Năm 2012, Trung Quốc ngang nhiên thành lập thành phố Tam Sa, tự cho mình quyền quản lí quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Chính phủ Việt Nam đã lên án hành động của Trung Quốc, đồng thời khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo này.

- Tháng 5-2014, Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 đến hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lí và thềm lục địa của Việt Nam ở Biển Đông, đồng thời đưa một số tàu cá và tàu quân sự vào khai thác bất hợp pháp ở khu đặt giàn khoan

Hải Dương-981.

- Để bảo vệ quyền chủ quyền quốc gia, Việt Nam đã tăng cường lực lượng tại khu vực đặc quyền kinh tê, đồng thời tích cực đấu tranh ngoại giao, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông. Ngày 16-7-2014, Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương-981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

- Để giải quyết các tranh chấp chủ quyền biển đảo, Việt Nam luôn kiên định con đường đấu tranh bằng các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế, trên nguyên tắc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia.

? mục 3

Trả lời câu hỏi 5 mục 3 trang 57, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và bảo vệ chủ quyền  biển đảo của Việt Nam ở Biển Đông  từ tháng 4 năm 1975 đến nay?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 3. Ý nghĩa lịch sử của các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc(SGK trang 57)

- Chỉ ra ý nghĩa lịch sử của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và bảo vệ chủ quyền  biển đảo của Việt Nam ở Biển Đông  từ tháng 4 năm 1975 đến nay.

Lời giải chi tiết:

- Thắng lợi của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc của quân dân Việt Nam từ sau tháng 4-1975 đến nay đã làm thất bại ý đồ và hành động xâm lược, chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch: bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Thắng lợi của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước.

- Với thắng lợi của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam đã làm tròn nghĩa vụ quốc tế đối với nhân dân Cam-pu-chia, đồng thời tích cực góp phần bảo vệ độc lập dân tộc, hòa bình ở Đông Dương và khu vực Đông Nam Á.

- Cuộc chiến tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam từ sau tháng 4/1975 đến nay có ý nghĩa lịch sử quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền, đóng góp vào hòa bình và ổn định khu vực, tôn vinh tinh thần yêu nước, và thúc đẩy phát triển bền vững của đất nước.

? mục 4 a

Trả lời câu hỏi 6 mục 4 trang 58, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Nêu bài học về phát huy tinh thần yêu nước của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này ?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 4a. Phát huy tinh thần yêu nước (SGK trang 57)

- Chỉ ra bài học về phát huy tinh thần yêu nước của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này.

Lời giải chi tiết:

- Tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ  năm 1945 đến nay được thể hiện qua nhiều hình thức, nổi bật là tinh thần sẵn sàng chiến đấu, hi sinh vì sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

- Việc khơi dậy và phát huy tinh thần yêu nước của mỗi người dân cũng như các tầng lớp trong xã hội sẽ góp phần tạo nên động lực và sức mạnh to lớn đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay.

? mục 4 b

Trả lời câu hỏi 7 mục 4 trang 58, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Nêu bài học về củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 4b. Củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc (SGK trang 57)

- Chỉ ra bài học về củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này.

Lời giải chi tiết:

- Trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay, khối đại đoàn kết dân tộc là nguồn sức mạnh. là nhân tố quyết định thắng lợi.

- Việc xây dựng, củng cố và phát huy khối đại đoàn kết dân tộc được thể hiện qua các chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc biệt là việc thành lập các mặt trận tập hợp rộng rãi sự tham gia của đông đảo các tầng lớp trong xã hội như Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên Việt, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

- Trong thời kì mới, việc củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc là yếu tố góp phần ổn định xã hội, phát huy sức mạnh toàn dân.

? mục 4 c

Trả lời câu hỏi 8 mục 4 trang 59, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

 Nêu bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này ?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 4c. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại (SGK trang 58)

- Chỉ ra bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này.

Lời giải chi tiết:

- Trong công cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là nhân tố quan trọng, đưa đến những thắng lợi lịch sử.

- Sự kết hợp giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại được biểu hiện thông qua việc tổ chức, phát huy nội lực của toàn dân, đồng thời tranh thủ những điều kiện thuận lợi từ bên ngoài và sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng quốc tế.

- Bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay. Việc kết hợp yếu tố nội lực trong nước với sức mạnh thời đại sẽ góp phần nhân lên sức mạnh tổng hợp của quốc gia.

? mục 4 d

Trả lời câu hỏi 9 mục 4 trang 59, SGK lịch sử 12 Cánh Diều

Nêu bài học về phát triển, sáng tạo nghệ thuật lãnh đạo, nghệ thuật quân sự của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này ?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phẩn 4d. Phát triển, sáng tạo nghệ thuật lãnh đạo và nghệ thuật quân sự (SGK trang 59)

- Chỉ ra bài học về phát triển, sáng tạo nghệ thuật lãnh đạo, nghệ thuật quân sự của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc  từ năm 1945 đến nay. Phân tích giá trị thực tiễn của bài học này.

Lời giải chi tiết:

- Các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, thể hiện qua đường lối và sách lược cách mạng đúng đắn, phù hợp ở từng thời kì như: vừa kháng chiến vừa kiến quốc; tiến hành đồng thời cách mạng xã hội chủ nghĩa và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân; kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, đấu tranh ngoại giao,...

- Nghệ thuật quân sự nổi bật trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 là tiến hành chiến tranh nhân dân: kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy; đánh địch bằng ba mũi giáp công (chính trị, quân sự, binh vận); phối hợp giữa mặt trận chính diện và mặt trận sau lưng dịch; kết hợp chấp,chữ bạ thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích),...

- Việc nắm vững và phát huy bài học về phát triển, sáng tạo nghệ thuật lãnh đạo và nghệ thuật quân sự sẽ góp phần phục vụ đắc lực quá trình lãnh đạo công cuộc xây dựng đất nước, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.