Soạn bài Thái sư Trần Thủ Độ - Trích Đại Việt sử kí toàn th­ư (chi tiết)

Câu 1

Câu 1 (trang 47 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Nêu những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ. Mỗi tình tiết đã bộc lộ một khía cạnh nào về tính cách của ông? Từ đó anh (chị) có nhận xét gì về nhân cách của Trần Thủ Độ?

Lời giải chi tiết:

- Đối với người hoặc mình, ông không ứng xử theo thói tầm thường, thừa nhận lời nói phải của người hoặc "Đúng như lời người ấy nói" và lấy tiền lụa thưởng cho anh ta. Điều đó cho thấy ông là người nghiêm khắc với bản thân. Việc làm đó là sự khích lệ người cấp dưới trung thực, dũng cảm, dám vạch tội của người khác, dù người đó là bề trên của mình.

- Đối với người lính giữ thềm cấm, ông không bênh vợ bắt tội tên lính mà tìm hiểu rõ sự việc, có thái độ khích lệ biết giữ nghiêm phép nước. Có thể thấy ông là người chí công vô tư, tôn trọng pháp luật, không thiên vị người thân.

- Đối với họ hàng cậy xin chức tước, ông dạy cho họ một bài học - Muốn làm chức quan ấy phải chịu bị chặt một ngón chân để phân biệt với các người khác - Ông là người biết giữ gìn sự công bằng của phép nước, bài trừ tệ nạn chạy chọt, dựa dẫm người thân thích.

- Với người trong gia đình, ông là người có thái độ chống lại thói gia đình trị rõ ràng. Khi vua phong chức cho An Quốc - Anh của Trần Thủ Độ - Ông đã thẳng thắn trình bày quan điểm "Nên căn cứ vào phẩm chất, năng lực của mỗi người mà phong chức tước, không nên hậu đãi cả hai anh em, mà làm rối việc triều đình". Rõ ràng ông là người không tư lợi, luôn đặt việc công lên lợi ích gia tộc.

=> Các chi tiết trên đã làm nổi bật bản lĩnh và nhân cách vị thái sư đầu triều, thẳng thắn, độ lượng, nghiêm minh và đặc biệt là chí công vô tư, đó là một phẩm chất đáng quý, ông xứng đáng là chỗ dựa của đất nước, là người nhân dân đặt niềm tin.

Câu 2

Câu 2 (trang 47 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc hoạ nhân vật của nhà viết sử (chú ý những xung đột kịch tính, những bước ngoặt bất ngờ, thú vị trong các tình tiết làm nổi bật tính cách nhân vật).

Lời giải chi tiết:

- Xây dựng tình huống giàu kịch tính, lựa chọn chi tiết đắt giá.

- Mỗi câu chuyện đều có những xung đột đi đến cao trào và được giải quyết một cách bất ngờ.

- Ngôn từ hàm súc, chỉ kể, không bình luận. Lời kể khách quan, trung thành với sự thật

- Lối viết sử rất kiệm lời, không miêu tả phân tích tâm lý, nhân vật vẫn hiện lên sâu sắc.

Tóm tắt

      Đoạn trích là câu chuyện xoay quanh về cuộc đời của nhân vật lịch sử Thái sư Trần Thủ Độ. Nhân cách cao dẹp của Trần Thủ Độ được thể hiện qua bốn sự kiện:

      Có người nói rằng Trần Thủ Độ chuyên quyền, lấn lướt quyền hạn của nhà vua. Trước mặt của nhà vua, Trần Thủ Độ đã xác nhận người nọ chỉ đúng tội và còn xin ban thưởng cho hắn ta.

      Người lính gác ngăn kiệu của Linh Từ Quốc Mẫu - vợ của Trần Thủ Độ, không cho đi qua cửa cấm, biết chuyện, Trần Thủ Độ không những không trách phạt mà còn khen ngợi và ban thưởng cho tên lính gác giữ nguyên phép nước.

     Vợ của Trần Thủ Độ xin một chức quan nhỏ cho người làm. Trần Thủ Độ đồng ý nhưng với điều kiện người kia phải chặt một ngón chân để phân biệt với người khác, người kia van xin và cũng từ ấy không ai dám đến phủ người xin làm “câu đương” nữa.

     Vua Trần Thái Tông có ý phong chức tướng cho anh trai của Trần Thủ Độ là Trần An Quốc, Trần Thủ Độ kiên quyết từ chối để chống lại thói gia đình trị, kéo bè kết đảng, sử dụng những người không có thực lực.

Bố cục

- Đoạn 1 (từ đầu đến "quyền hơn cả vua"): Khái quát về nhân vật lịch sử Trần Thủ Độ và việc Trần Thủ Độ mất.

- Đoạn 2 (từ "Bấy giờ có người hặc" đến "Vua bèn thôi"): Bốn sự kiện lịch sử xảy ra trong cuộc đời Trần Thủ Độ.

- Đoạn 3 (còn lại): Khẳng định vẻ đẹp phẩm chất và vai trò lịch sử quan trọng của Trần Thủ Độ.

ND chính

HocTot.Nam.Name.Vn