Bài 31. Kinh tế Cộng hòa Nam Phi - SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức với cuộc sống

? mục I

Dựa vào thông tin mục I, hãy khái quát tình hình phát triển kinh tế của Cộng hoà Nam Phi.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Tình hình phát triển kinh tế của Cộng hoà Nam Phi.

1. Quy mô và tăng trưởng GDP của CH Nam Phi giai đoạn 2000 – 2021

• CH Nam Phi là một trong những nền kinh tế lớn của châu Phi, với quy mô GDP năm 2021 là 419,9 tỉ USD tăng 268,1 tỉ USD so với năm 2000.

• Tốc độ tăng trưởng kinh tế của CH Nam Phi tăng nhanh trọng giai đoạn 2000 – 2005, giảm dần từ 2005 – 2010 và chậm lại từ 2010 – nay. Nguyên nhân làm cho tốc độ tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng đó chính là tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế và dịch bệnh.

• Tuy nhiên, CH Nam Phi vẫn là quốc gia duy nhất của châu Phi nằm trong nhóm nước có nền kinh tế lớn trên thế giới (G20).

2. Sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của CH Nam Phi giai đoạn 2000 – 2021.

• Cơ cấu kinh tế ở CH Nam Phi có sự chuyển dịch đáng kể. Trong đó, ngành dịch vụ và công nghiệp – xây dựng chiếm tỉ trọng cao; ngành nông – lâm – thuỷ sản có tỉ trọng thấp.

? mục II 1

Dựa vào thông tin mục 1 và hình 31.1, hãy trình bày một số đặc điểm nổi bật của ngành Nông – Lâm – Thuỷ sản của Cộng hoà Nam Phi.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Đặc điểm nổi bật của ngành Nông nghiệp CH Nam Phi.

• Ngành nông – lâm – thuỷ sản pử CH Nam Phi chỉ chiếm khoảng 2,4% tỉ trọng GDP (năm 2021) nhưng là ngành có thế mạnh phát triển so với các quốc gia khác của châu Phi.

• Ngành trồng trọt, chỉ chiếm khoảng 12% diện tích đất tự nhiên. Chủ yếu trồng lúa mì, ngô và các cây công nghiệp như bông, lạc, thuốc lá,…

• Ngành chăn nuôi: là ngành kinh tế quan trọng, vật nuôi chủ yếu là bò, dê,…

• Ngành thuỷ sản: với điều kiện tự nhiên 3 mặt giáp biển nên thuỷ sản của CH Nam Phi rất phát triển.

• Hình thức canh tác phổ biến là trang trại và nông hộ.

• Mặc dù nông nghiệp phát triển mạnh nhưng quốc gia này vẫn phải nhập khẩu lương thực.

* Sự phân bố của một số nông sản chính ở CH Nam Phi.

• Chăn nuôi bò, dê, cừu,… tập trung ở các đồng cỏ rộng lớn trên các cao nguyên trong nội địa và các sườn núi phía nam.

• Phía nam lãnh thổ phát triển các loại cây ăn quả cận nhiệt như cam, nho,…và trồng mía để phục vụ công nghiệp mía đường.

? mục II 2

Dựa vào thông tin mục 2 và hình 31.2, hãy trình bày đặc điểm nổi bật của ngành công nghiệp của Cộng hoà Nam Phi.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Đặc điểm nổi bật của ngành công nghiệp CH Nam Phi.

• CH Nam Phi có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp, đặc biệt là nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng.

• Là quốc gia có nền công nghiệp phát triển ở châu Phi, đóng góp khoảng 24,5% GDP và thu hút khoảng 22% lao động (Năm 2021).

• Hoạt động sản xuất công nghiệp đa dạng. Các ngành chính bao gồm khai thác khoáng sản, luyện kim màu, cơ khí, hóa chất, … Cộng hòa Nam Phi còn là một trong những nước sản xuất chủ yếu : uranium, kim cương, crom, vàng của thế giới.

* Trung tâm công nghiệp chính của CH Nam Phi:

• CH Nam Phi đã hình thành các trung tâm công nghiệp quan trọng với hoạt động sản xuất đa dạng. 

• Ngoài ra, các nhà máy công nghiệp khai khoáng cũng được phát triển tại các mỏ khai khoáng của quốc gia này.

• Các trung tâm công nghiệp chính bao gồm: Kép-tao, Đuốc-ban, Po Ê-li-da-bét, Xu-ên, …

* Các ngành công nghiệp quan trọng của CH Nam Phi

• Công nghiệp khai khoáng: đóng góp khoảng 18% GDP, 50% nguồn thu ngoại tệ cho quốc gia này (năm 2021).

• Công nghiệp sản xuất ô tô: chiếm khoảng 10% sản lượng xuất khẩu hàng hoá sản xuất mỗi năm.

• Công nghiệp điện tử - tin học và công nghiệp thực phẩm đang rất phát triển, đóng góp không nhỏ vào GDP của quốc gia.

• Ngoài ra, còn phát triển một số ngành công nghiệp quan trọng khác như: cơ khí, hoá dầu, hoá chất, luyện kim,…

? mục II 3

Dựa vào thông tin mục 3, hãy trình bày đặc điểm một số ngành dịch vụ ở Cộng hoà Nam Phi.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

a) Thương mại

• Hoạt động nội thương phát triển khá nhanh để phục vụ cho nhu cầu của người dân.

• Hoạt động ngoại thương đóng vai trò quan trọng, tổng giá trị xuất – nhập khẩu đạt 130,6 tỉ USD (năm 2021), đứng đầu châu Phi và giá trị xuất – nhập khẩu.

• Giai đoạn 2005 – 2015 là giai đoạn nhập siêu của CH Nam Phi, hàng hoá nhập khẩu chủ yếu là máy móc, thiết bị và một số sản phẩm nông nghiệp như gạo, café,…

b) Giao thông vận tải

• Đã được đầu tư, tuy nhiên ở các vùng núi cao và sa mạc hệ thống giao thông vận tải vẫn còn hạn chế, yếu kém.

• Hệ thống đường sắt khá phát triển với 21 000km kết nối các vùng trong cả nước để thuận tiện giao thông và vận chuyển hàng hoá.

• Hệ thống đường ô tô ngày càng hiện đại, với chiều dài hơn 750 000km kết nối các vùng kinh tế trong nước.

• Giao thông hàng không đang được chú trọng và khá phát triển với 25 trên bay quốc tế và nội địa.

• Với 3 mặt tiếp giáp đại dương nên giao thông đường biển đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước.

c) Du lịch

• Là ngành kinh tế quan trọng của CH Nam Phi, đóng góp từ 8 – 9% GDP của đất nước.

• Có nhiều tài nguyên thiên nhiên và địa điểm du lịch phong phú thu hút khách trong và ngoài nước đến tham quan, du lịch.

• Năm 2019, CH Nam Phi đón hơn 16 triệu lượt khách quốc tế, đóng góp đáng kể vào kinh tế quốc gia.