Bài 20. Một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng và cách phòng tránh trang 83, 84, 85, 86 SGK Khoa học 4 Cánh diều

Mở đầu

Theo em, điều gì sẽ xảy ra với cơ thể một người khi người đó thường xuyên ăn thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng?

Phương pháp giải:

Nêu hậu quả của việc thừa cân, béo phì hoặc suy dinh dưỡng.

Lời giải chi tiết:

Khi người đó thường xuyên ăn thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng, cơ thể người đó sẽ phát triển không bình thường. 

- Nếu ăn thiếu chất dinh dưỡng: cơ thể sẽ còi cọc, thường hay mệt mỏi, uể oải....

- Nếu ăn thừa chất dinh dưỡng: có thể mắc bệnh béo phì, cơ thể uể oải, ...

? mục 1 HĐ1

Nêu tên và một số dấu hiệu chính của mỗi bệnh dưới đây.

Phương pháp giải:

 Quan sát ảnh gợi ý và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Tên và một số dấu hiệu chính của mỗi bệnh có trong hình:

- Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi. Dấu hiệu: chiều cao, cân nặng thấp hơn chiều cao, cân nặng so với độ tuổi. 

- Bệnh thiếu máu, thiếu sắt. Dấu hiệu: Người bệnh thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt, da nhợt nhạt xanh xao, tê tay...

- Bệnh thừa cân béo phì. Dấu hiệu: Người bệnh thừa nhiều cân so với cân nặng chuẩn của độ tuổi và có mỡ tích tụ tại một số bộ phận như đùi, bụng...

? mục 1 HĐ2

Em còn biết bệnh nào khác có liên quan đến dinh dưỡng? Hãy nói tên và dấu hiệu chính của bệnh đó.

Phương pháp giải:

Dựa theo hiểu biết cá nhân để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Các bệnh khác có liên quan đến dinh dưỡng:

- Thiếu vitamin A gây ra bệnh khô mắt: Mắt khô, ngứa ngáy, hay chảy nước mắt. 

- Thiếu iode gây ra bệnh bướu cổ: Nổi hạch to ở dưới cổ.

- Ăn quá nhiều dầu mỡ gây ra các bệnh về tim mạch: Tim đập nhanh, khó thở, tăng huyết áp....

? mục 2 HĐ1

Nêu nguyên nhân và cách phòng tránh các bệnh: suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu và thừa cân béo phì.

Phương pháp giải:

Dựa theo kiến thức đã học phần trên để trả lời.

Lời giải chi tiết:

? mục 2 HĐ2

Trong số những bệnh: suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu thiếu sắt, thừa cân béo phì, bệnh nào có nguyên nhân do thiếu chất dinh dưỡng hoặc thừa chất dinh dưỡng?

Phương pháp giải:

Học sinh phân biệt các bệnh dựa trên nguyên nhân của nó.

Lời giải chi tiết:

Bệnh có nguyên nhân do :

- Thiếu chất dinh dưỡng: suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu thiếu sắt

- Thừa chất dinh dưỡng: suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu thiếu sắt, thừa cân béo phì

? mục 2 HĐ3

Em cần làm gì để phòng tránh các bệnh do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng?

Phương pháp giải:

Nêu cách phòng tránh các bệnh về dinh dưỡng nhờ chế độ ăn cân bằng, hợp lí.

Lời giải chi tiết:

Để phòng tránh các bệnh do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng, em cần có chế độ ăn uống hợp lí; trong bữa ăn có đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng và thay đổi món ăn hằng ngày; ăn đa dạng các loại thức ăn.

Vận dụng

Trò chơi: "Chọn thức ăn giúp phòng tránh các bệnh do thiếu dinh dưỡng” Khi có bạn nêu tên một bệnh do thiếu dinh dưỡng, các bạn khác sẽ kể tên những loại thức ăn có chứa chất dinh dưỡng giúp phòng tránh bệnh đó.

Phương pháp giải:

Học sinh chơi trò chơi theo nhóm.

Lời giải chi tiết:

- Bệnh bướu cổ: ăn thức ăn có chứa muối i-ốt. 

- Khô mắt, ngứa mắt: ăn thức ăn giàu omega 3 như cá hồi, ăn nhiều hoa quả như cam, bưởi.

Vận dụng CH1

Em của Lan hay dậy muộn nên không kịp ăn sáng trước khi đi học. Em thường không ăn hết phần ăn bữa trưa và bữa tối.

- Điều gì có thể xảy ra với em của Lan nếu tình trạng này kéo dài?

- Nếu là Lan, em sẽ làm gì để giúp đỡ em của mình?

Phương pháp giải:

Dựa theo lợi ích hoặc tác hại của thói quen ăn uống để trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Nếu tình trạng này kéo dài, em của Lan sẽ bị thiếu chất dinh dưỡng, có thể dẫn tới một số bệnh khiến cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, sức khỏe giảm sút. 

- Nếu là Lan, để giúp đỡ em của mình, thì sẽ gọi em dậy sớm hon để kịp ăn sáng và bắt em phải ăn hết phần ăn bữa trưa và bữa tối. 

Vận dụng CH2

 Em của An đang có dấu hiệu thừa cân béo phì nhưng lại rất thích ăn bánh kẹo và đồ ăn chiên, rán. Nếu là An, em cần làm gì để giúp em của mình phòng tránh bệnh thừa cân béo phì?

Phương pháp giải:

Nêu những cách phòng tránh bệnh thừa cân, béo phì.

Lời giải chi tiết:

Để giúp em của mình phòng tránh bệnh thừa cân béo phì, An nên khuyên em hạn chế ăn bánh kẹo và đồ ăn chiên, rán, tăng cường ăn rau củ quả và cùng em vận động, tập thể dục mỗi ngày.