Bài 2: Em tôn trọng sự khác biệt SGK Đạo đức 5 Cánh diều

Khởi động

Trả lời Câu hỏi trang 11 Khởi động SGK Đạo đức 5

Tham gia trò chơi “Nhân vật bí ẩn” và trả lời câu hỏi:

Căn cứ vào đâu em đoán được nhân vật bí ẩn?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các đặc điểm để đoán nhân vật bí ẩn.

Lời giải chi tiết:

Em tìm được người bí ẩn dựa vào những thông tin được cung cấp và đối chiếu với những bạn trong lớp. Ai cũng có những đặc điểm riêng biệt để nhận biết.

Khám phá 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 12 Khám phá SGK Đạo đức 5

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu:

a. Bạn nào trong các tranh trên thể hiện tôn trọng sự khác biệt? Em hãy nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt trong các tranh trên.

b. Em hãy kể thêm một số biểu hiện tôn trọng sự khác biệt với mọi người xung quanh.

Phương pháp giải:

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

a. Bạn nào trong các tranh trên thể hiện tôn trọng sự khác biệt? Em hãy nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt trong các tranh trên

- Tranh 1: Các bạn đều khen ngợi và tôn trọng trang phục của một bạn nữ người dân tộc

- Tranh 2: Các bạn đều tôn trọng sở thích đọc sách của Lan

- Tranh 3: Bạn nam giễu cợt bạn Khánh nói lắp. Tuy nhiên bạn nữ lại khuyên bạn nam không nên làm thế

- Tranh 4: Các bạn rất thông cảm cho Liên vì nhà Liên khó khăn nên phải về giúp đỡ mẹ.

- Tranh 5: Ngân là bạn mới chuyển đến lớp. Các bạn nam trong lớp cười cợt, chê Ngân quê mùa nhưng có một bạn nữ xung phong cho Ngân ngồi cạnh mình.

- Tranh 6: Các bạn nam trêu ghẹo Đạt do Đạt chơi với con gái

b. Em hãy kể thêm một số biểu hiện tôn trọng sự khác biệt với mọi người xung quanh

+ Không chê bai khi thấy bạn phải ngồi xe lăn.

+ Giúp đỡ những bạn nghèo khó

+ Không kì thị khi thấy bạn có màu da khác mình. 

Khám phá 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 13 Khám phá SGK Đạo đức 5

Đọc câu chuyện “MÀU CỦA CẦU VỒNG” và trả lời câu hỏi:

a. Các màu sắc tranh luận với nhau về vấn đề gì

b. Theo em, vì sao phải tôn trọng sự khác biệt?

Phương pháp giải:

Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a, Các màu sắc tranh luận với nhau về vấn đề ai quan trọng nhất. Màu nào cũng cho là mình có đóng góp lớn hơn. Tuy nhiên, cuối cùng họ nhận ra màu sắc nào cũng có những nét đẹp riêng biệt và duy nhất. Chính nhờ sự khác biệt này khiến chúng cùng kết hợp lại, tạo thành một thứ tuyệt diệu là cầu vồng.

b, Theo em, chúng ta phải tôn trọng sự khác biệt của người khác vì: 

+ Mỗi người đều đặc biệt: Mọi người có những khác biệt về ngoại hình, quan điểm và sở thích. Đó là điều làm cho mỗi người trở nên đặc biệt và độc đáo.

+ Sự đa dạng làm cho thế giới thú vị: Khi chúng ta chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt, chúng ta có thể học hỏi và khám phá những điều mới. Điều này làm cho thế giới trở nên thú vị và đa dạng.

+ Mọi người xứng đáng được đối xử công bằng: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta đối xử công bằng với mọi người, không phân biệt dựa trên ngoại hình, ngôn ngữ hay văn hóa.

+ Xây dựng tình bạn tốt hơn: Khi chúng ta tôn trọng sự khác biệt của người khác, chúng ta có thể xây dựng những mối quan hệ tốt hơn và trở thành bạn bè thân thiết.

Luyện tập 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 14 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Em đồng tình hay không đồng tình với thái độ, hành vi nào dưới đây? Vì sao?

a. Luôn tôn trọng sở thích của người khác.

b. Luôn vui vẻ, hoà đồng khi tham gia các hoạt động tập thể.

c. Không thích chơi với những bạn nói giọng địa phương.

d. Phân biệt đối xử với những bạn có khiếm khuyết về ngoại hình.

e. Luôn giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó khăn.

g. Không phân biệt đối xử với người có màu da hay dân tộc khác.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các ý kiến và đưa ra quan điểm cá nhân.

Lời giải chi tiết:

a. Em đồng tình với thái độ này. Mỗi người có quyền tự do chọn lựa và thể hiện sở thích của mình và việc tôn trọng điều này giúp xây dựng một môi trường xã hội tôn trọng và đa dạng.

b. Em đồng tình với thái độ này. Sự vui vẻ và hoà đồng khi tham gia các hoạt động tập thể giúp tạo ra một môi trường tích cực và hỗ trợ tương tác xã hội. Điều này tạo điều kiện cho mọi người cảm thấy thoải mái và có khả năng gắn kết với nhau trong các hoạt động chung.

c. Em không đồng tình với thái độ này. Việc tôn trọng và chấp nhận sự đa dạng ngôn ngữ và văn hóa là rất quan trọng để xây dựng một xã hội công bằng và đa văn hóa.

d. Em không đồng tình với thái độ này. Phân biệt đối xử dựa trên ngoại hình là một hành vi kỳ thị và không công bằng. Mọi người nên được đánh giá bởi những phẩm chất và hành động của họ, chứ không phải bởi ngoại hình hay khuyết điểm về ngoại hình.

e. Em đồng tình với thái độ này. Giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó khăn là một cách để thể hiện lòng nhân ái và tình người. Khi chúng ta chia sẻ và giúp đỡ những người khác trong cộng đồng, chúng ta đóng góp vào sự đoàn kết và phát triển của xã hội.

g. Em đồng tình với thái độ này. Phân biệt đối xử dựa trên màu da hoặc dân tộc là một hình thức phân biệt chủng tộc và đồng nghĩa với việc xem nhẹ giá trị con người. Một xã hội công bằng và đa văn hóa nên đề cao sự đa dạng và không phân biệt đối xử dựa trên các yếu tố như màu da hay dân tộc.

Luyện tập 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 14 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Nhận xét các ý kiến dưới đây:

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các ý kiến và nhận xét.

Lời giải chi tiết:

a.Ý kiến này đúng. Phân biệt đối xử dựa trên các yếu tố như giới tính, chủng tộc, tôn giáo, hoặc bất kỳ đặc điểm nào khác là một hành vi không văn minh và không công bằng. Một xã hội văn minh và tiến bộ cần xây dựng trên cơ sở tôn trọng và công bằng cho tất cả mọi người.

b. Ý kiến này không chính xác. Mỗi người đều có quyền tự do diễn đạt ý kiến và góp ý về những người khác, nhưng điều quan trọng là phải làm điều đó với tôn trọng và sự nhạy cảm. Góp ý và nhận xét nên được thực hiện một cách xây dựng, không gây tổn thương hoặc phân biệt đối xử.

c. Ý kiến này chính xác. Tôn trọng sự khác biệt của người khác đòi hỏi chúng ta phải có một tư duy mở rộng và không đánh giá tiêu cực dựa trên sự khác biệt. Nó cũng yêu cầu chúng ta diễn đạt sự tôn trọng này thông qua suy nghĩ, lời nói và hành động tích cực.

d. Ý kiến này có thể đúng. Khi chúng ta thể hiện sự tôn trọng và sẵn lòng chấp nhận sự khác biệt của người khác, mọi người xung quanh chúng ta có xu hướng đáp lại bằng sự tôn trọng và yêu quý. Điều này tạo ra một môi trường xã hội tích cực và tạo nên mối quan hệ tốt đẹp giữa mọi người.

e. Ý kiến này chính xác. Tôn trọng sự khác biệt tạo điều kiện cho mọi người cảm thấy chấp nhận, đánh giá cao và được đối xử công bằng. Nó cũng thúc đẩy sự đoàn kết và tạo ra một môi trường sống tích cực, nơi mọi người có thể hòa nhập và chia sẻ trải nghiệm khác nhau, làm cho cuộc sống trở nên phong phú và ý nghĩa hơn.

Luyện tập 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 15 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Lớp 5A được giao nhiệm vụ chuẩn bị các tiết mục văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt nam 20/11. Linh không đồng ý nhận Bình vào nhóm của mình vì cho rằng Bình chậm chạp, sẽ làm ảnh hưởng đến nhom

Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: Khánh ít nói, hay ngồi một mình. Lực và một số bạn trong lớp không thích chơi cùng vì cho rằng Khánh không hoà đồng, xem thường người khác.

Nếu là bạn cùng lớp, em sẽ khuyên Lực và các bạn như thế nào?

Tình huống 3: Trong cuộc thảo luận, Hương thường không lắng nghe ý kiến của các bạn vì cho rằng ý kiến của mình luôn đúng, còn ý kiến của mọi người đều sai. Khi các bạn góp ý, Hương nói đó là tính cách riêng của mình và không muốn thay đổi

Nếu là bạn của Hương, em sẽ làm gì?

Tình huống 4: Hôm  nay cô giáo tổ chức cho các bạn chia sẻ về ước mơ của mình trong tương lai. Lần lượt các bạn đều mong muốn trở thành bác sĩ, giáo viên,…Đến lượt mình, Toàn vui vẻ nói: “Em ước mơ trở thành đầu bếp nổi tiếng ạ”. Nghe thế, Thịnh và một số bạn bật cười vì cho rằng việc nấu ăn chỉ thường dành cho phụ nữ.

Nếu chứng kiến việc làm của Thịnh và các bạn, em sẽ làm gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các tình huống và thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Tình huống 1: Nếu Bình muốn tham gia nhóm của Linh, em sẽ nói với Linh rằng chúng ta nên cho Bình một cơ hội. Mọi người đều có thể đóng góp và làm tốt công việc của mình.

Tình huống 2: Nếu Lực và bạn bè không thích chơi với Khánh, em sẽ nói với họ rằng mỗi người đều khác nhau và có những sở thích riêng. Chúng ta nên tôn trọng sự khác biệt và cố gắng hiểu và chơi cùng nhau.

Tình huống 3: Nếu là bạn của Hương, em sẽ nói với cô ấy rằng mọi người có quyền có ý kiến riêng. Hương nên lắng nghe và tôn trọng ý kiến của bạn bè. Điều này sẽ giúp cô ấy có mối quan hệ tốt hơn với mọi người.

Tình huống 4: Nếu Thịnh và bạn bè chế giễu Toàn vì ước mơ trở thành đầu bếp, em sẽ nói với họ rằng mọi người có quyền tự do theo đuổi ước mơ của mình. Chúng ta nên tôn trọng sự khác biệt và không phê phán người khác dựa trên giới tính hoặc sở thích cá nhân.

Vận dụng 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 15 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Hãy kể về một lần em không được người khác tôn trọng sự khác biệt. Khi đó, em cảm thấy như thế nào? Em hãy rút ra bài học từ câu chuyện của bản thân

Phương pháp giải:

Chia sẻ câu chuyện của bản thân và rút ra bài học.

Lời giải chi tiết:

- Câu chuyện:

Một lần, khi tôi còn nhỏ, em đã trải qua một tình huống khi không được người khác tôn trọng sự khác biệt của mình. Em thích vẽ tranh và luôn cố gắng tạo ra những bức tranh độc đáo và sáng tạo. Nhưng một ngày nọ, một số bạn cùng lớp của em bắt đầu chế giễu và nhạo báng những bức tranh của em khi qua chơi nhà.

=> Khi đó, em cảm thấy rất buồn và tổn thương.

=> Từ câu chuyện đó, em đã rút ra được một bài học quan trọng. Em nhận ra rằng sự khác biệt là điều đáng trân trọng và cần được tôn trọng. Mỗi người đều có quyền tự do theo đuổi sở thích và niềm đam mê của mình. Những lời chế giễu và nhạo báng chỉ gây tổn thương cho người khác và không mang lại điều tích cực.

Vận dụng 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 16 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Hãy vẽ chân dung của em vào giữa bông hoa, ghi đặc điểm khác biệt của bản thân mà em tự hào và muốn được mọi người tôn trọng trên mỗi cánh hoa

Phương pháp giải:

Hoàn thành bức tranh của em.

Lời giải chi tiết:

Hướng dẫn:

- Các đặc điểm khác biệt của bản thân mà em muốn mọi người tôn trọng như

+ Tính cách: cá tính

+ Sở thích: chơi thể thao

+ Ngoại hình: dễ thương

+ Thói quen: luôn giúp đỡ mọi người

+ Năng khiếu: Thích vẽ.

Vận dụng 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 16 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Hãy liệt kê một số việc làm mà em biết về tôn trọng hoặc chưa tôn trọng sự khác biệt đối với mọi người xung quanh và rút kinh nghiệm cho bản thân.

Phương pháp giải:

Liệt kê để hoàn thành bảng.

Lời giải chi tiết: