Bài 11: Em nhận biết việc sử dụng tiền hợp lí SGK Đạo đức 5 Cánh diều

Khám phá 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 58 Khám phá SGK Đạo đức 5

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

a. Các bạn trong tranh nào biết sử dụng tiền hợp lí? Vì sao?

b. Hãy kể thêm các biểu hiện sử dụng tiền hợp lí khác mà em biết.

Phương pháp giải:

Xem kĩ các bức tranh để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Các bạn trong tranh 1,2,3,4,5 biết sử dụng tiền hợp lí vì:

+ Tranh 1: Bạn nữ chọn mua hộp màu giá hợp lí mà vẫn đủ các màu.

+ Tranh 2: Bạn nam tiết kiệm tiền để mua quyển sách mình thích.

+ Tranh 3: Bạn nam đóng góp tiền ủng hộ đồng bào miền Trung.

+ Tranh 4: Bạn nữ từ chối mua đôi giày mới vì đôi giày cũ vẫn sử dụng được.

+ Tranh 5: Đưa tiền lì xì cho mẹ gửi tiết kiệm hộ.

b.

- Tiết kiệm tiền tiêu hàng ngày để mua sách giáo trình hoặc vật dụng học tập cần thiết.

- Sử dụng tiền tiêu vào việc mua đồ học tập như bút, sách vở, thước, bảng và các vật dụng cần thiết khác.

- Tìm kiếm sách giáo trình cũ hoặc tài liệu đã qua sử dụng để tiết kiệm chi phí mua sách.

- Học cách quản lý tiền bằng cách theo dõi các khoản tiền tiêu, lập bảng kế hoạch và đặt mục tiêu tiết kiệm cho tương lai.

Khám phá 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 59 Khám phá SGK Đạo đức 5

Đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi:

Trường hợp 1: Ngoài giờ học, Hà dành thời gian chăm sóc đàn gà để có thêm thu nhập. Năm học mới, Hà sử dụng tiền bán gà để mua đồ dùng học tập. Số tiền còn lại, Hà để dành tiết kiệm, phòng khi cần đến. Trước khi chỉ tiêu, Hà cân nhắc rất cần thận và chỉ mua những món đồ cần thiết. Nhờ vậy, Hà luôn chủ động trong chi tiêu và còn giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn. Hà thấy mình tự tin và vui vẻ.

Trường hợp 2: Mỗi lần về thăm quê, chú An thường cho Bằng một số tiền. Chú dặn Bằng cân nhắc kĩ trước khi chi tiêu để sử dụng tiền thật hợp lí. Nhưng mỗi lần được chú cho tiền, Bằng sử dụng hết để mua những món đồ chơi mà mình thích. Biết chuyện, chú An không hài lòng về việc sử dụng tiền lãng phí của Bằng.

a. Hà và Bằng đã sử dụng tiền vào những việc gì? Việc sử dụng tiền của Hà và Bằng đã dẫn đến điều gì?

b. Vì sao phải sử dụng tiền hợp lí?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các trường hợp để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Trong trường hợp 1, Hà đã sử dụng tiền từ việc bán gà để mua đồ dùng học tập và tiết kiệm phòng khi cần. Hà cân nhắc thận trọng trước khi chỉ tiêu và chỉ mua những món đồ cần thiết. Việc sử dụng tiền này đã giúp Hà tự tin, vui vẻ và có khả năng giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn.

Trong trường hợp 2, Bằng đã sử dụng tiền mà chú An cho để mua những món đồ chơi mà mình thích, không cân nhắc kĩ trước khi chi tiêu. Việc sử dụng tiền lãng phí này khiến chú An không hài lòng với việc Bằng không sử dụng tiền một cách hợp lí.

b, Theo em, chúng ta phải sử dụng tiền hợp lí vì:

- Đáp ứng nhu cầu cần thiết: Sử dụng tiền để mua những thứ chúng ta thực sự cần như thực phẩm, quần áo, sách giáo trình và đồ dùng học tập.

- Tiết kiệm và đầu tư: Sử dụng tiền một cách thông minh giúp chúng ta tiết kiệm để có thể đầu tư vào tương lai

- Tránh lãng phí: Sử dụng tiền hợp lý giúp chúng ta tránh lãng phí bằng cách không mua những thứ không cần thiết hoặc không tốt cho sức khỏe và môi trường.

- Xây dựng thói quen thông minh: Bằng cách sử dụng tiền hợp lý, chúng ta hình thành được thói quen quản lý tài chính tốt từ khi còn nhỏ, giúp chúng ta trở thành người có khả năng tài chính tốt trong tương lai.

- Đảm bảo an toàn: Sử dụng tiền một cách hợp lý giúp chúng ta tránh rủi ro và không bị lừa đảo hoặc mất tiền một cách không cần thiết.

Luyện tập 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 60 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Nhận xét các ý kiến dưới đây:

a. Sử dụng tiền hợp lí giúp em tiết kiệm và có sẵn tiền để sử dụng khi cần thiết.

b. Sử dụng tiền hợp lí sẽ khiến mọi người cho rằng em là người keo kiệt

c. Sử dụng tiền hợp lí là không cần thiết đối với học sinh tiểu học.

d. Sử dụng tiền hợp lí giúp em rèn luyện kĩ năng quản lí tiền trong tương lai.

e. Sử dụng tiền hợp lí giúp chúng ta chủ động hơn trong chi tiêu.

g. Sử dụng tiền hợp lí là biết quý trọng công sức lao động của bố mẹ.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ ý kiến và đưa ra quan điểm của bản thân.

Lời giải chi tiết:

a. Ý kiến này đúng. Sử dụng tiền hợp lí giúp tiết kiệm và có sẵn tiền để sử dụng khi cần thiết.

b. Ý kiến này không chính xác. Sử dụng tiền hợp lí không có nghĩa là người sử dụng là người keo kiệt. Đúng hơn, nó chỉ ra rằng người đó biết cân nhắc và sử dụng tiền một cách có trách nhiệm.

c. Ý kiến này không chính xác. Dù là học sinh tiểu học, sử dụng tiền hợp lí vẫn rất quan trọng. Nó giúp rèn luyện kỹ năng quản lí tiền bạc từ sớm và xây dựng thói quen tốt về chi tiêu.

d. Ý kiến này đúng. Sử dụng tiền hợp lí giúp rèn luyện kỹ năng quản lí tiền bạc, điều này rất hữu ích trong tương lai khi trở thành người trưởng thành.

e. Ý kiến này đúng. Sử dụng tiền hợp lí giúp chúng ta chủ động hơn trong việc quản lí và lựa chọn chi tiêu, đảm bảo rằng chúng ta sử dụng tiền một cách có ý thức và hiệu quả.

g. Ý kiến này đúng. Sử dụng tiền hợp lí là biểu hiện của việc quý trọng công sức lao động của bố mẹ và biết trân trọng giá trị của tiền bạc.

Luyện tập 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 60 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Bạn nào sử dụng tiền hợp lí trong các trường hợp sau? Vì sao?

a. Hiếu luôn cân nhắc và chỉ mua những món đồ phù hợp với nhu cầu của bản thân.

b. Hiển trích một phần tiền thường của cuộc thi Hội khoẻ Phù Đổng để mua khăn len tặng bà.

c. Bình sử dụng toàn bộ tiền đang có để chơi trò chơi điện tử.

d, My so sánh giá và chất lượng của món đồ ở các cửa hàng trước khi mua.

e, Cặp sách vẫn còn mới, nhưng Bảo vẫn xin tiền mẹ để mua thêm một chiếc khác.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các trường hợp để đưa ra lựa chọn.

Lời giải chi tiết:

a. Hiếu sử dụng tiền hợp lí vì bạn ấy luôn cân nhắc và chỉ mua những món đồ phù hợp với nhu cầu của bản thân.

b. Hiển sử dụng tiền hợp lí vì bạn ấy đã chi tiêu một phần tiền thưởng của cuộc thi để mua khăn len tặng bà, điều này vô cùng có ý nghĩa

c. Bình không sử dụng tiền hợp lí vì bạn ấy đã dùng toàn bộ số tiền đang có để chơi trò chơi điện tử. Điều này cho thấy việc sử dụng tiền không được cân nhắc và không có mục đích sử dụng tiền hợp lí.

d. My sử dụng tiền hợp lí vì bạn ấy so sánh giá và chất lượng của món đồ ở các cửa hàng trước khi mua. Điều này cho thấy bạn ấy cân nhắc và đưa ra quyết định thông minh về việc sử dụng tiền.

e. Bảo không sử dụng tiền hợp lí vì bạn ấy xin tiền mẹ để mua một chiếc cặp sách mới mặc dù cặp sách hiện tại vẫn còn mới. Điều này cho thấy bạn ấy không cân nhắc và sử dụng tiền không phù hợp với tình huống.

Luyện tập 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 60 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Xử lí tình huống

Tình huống 1

Na và Lan đạt giải trong cuộc thi Ô-lim-píc (Olympic) tiếng Anh và được tiền thưởng. Na rủ Lan tới trung tâm thương mại để mua sắm. Lan cũng rất thích nhưng phân vân vì gia đình Lan còn khó khăn.

Nếu là Lan, em sẽ sử dụng số tiền thưởng của mình như thế nào?

Tình huống 2

Bố ra điều kiện, khi nào Tuấn để dành được 300 000 đồng, bố sẽ thêm tiền để mua cho bạn một chiếc xe đạp. Hôm nay là ngày Tuấn đã để dành đủ số tiền trên. Nhưng trên đường đi học về, Tuấn lại gặp một người bán món đồ chơi mà bạn đã muốn có từ lâu. Tuấn phân vân có nên mua đồ chơi đó hay không.

Nếu là Tuấn, em sẽ làm gì? Vì sao?

Tình huống 3

Thấy chiếc mũ màu đỏ trong cửa hàng, Linh nói với Huệ: "Tớ sẽ dùng số tiền còn lại để mua chiếc mũ này". Huệ nói: "Mình thấy chiếc mũ này ở cửa hàng khác giá rẻ hơn".

Nếu là Linh, em sẽ làm gì? Vì sao?

Tình huống 4

Mẹ cho Nga tiến để mua bộ váy mới tham gia hội diễn ở trường. Nhưng Nga thấy chị Hằng cũng có bộ váy tương tự. Nga băn khoăn nên sử dụng số tiền mẹ cho để mua bộ váy mới hay mượn bộ váy của chị Hằng.

Nếu là Nga, em sẽ làm gì? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ tình huống để xử lí tình huống.

Lời giải chi tiết:

Tình huống 1: Lan nên sử dụng số tiền thưởng của mình một cách có trách nhiệm và cân nhắc. Một phần tiền thưởng có thể được dùng để mua những món đồ cần thiết hoặc hữu ích cho việc học tập và phát triển bản thân. Còn lại, Lan có thể tiết kiệm hoặc giữ lại để sử dụng trong tương lai khi cần thiết.

Tình huống 2: Tuấn nên tiếp tục tiết kiệm và không mua đồ chơi đó. Việc hoàn thành mục tiêu tiết kiệm 300.000 đồng để mua chiếc xe đạp là điều quan trọng và có giá trị lớn hơn việc mua một đồ chơi ngắn hạn. Tuấn có thể tiếp tục tiết kiệm để có một mục tiêu lớn hơn trong tương lai.

Tình huống 3: Linh nên đi tìm chiếc mũ mà giá rẻ hơn ở cửa hàng khác, như Huệ đã gợi ý. Việc so sánh giá cả và tìm kiếm sự lựa chọn tốt nhất sẽ giúp Linh sử dụng số tiền còn lại một cách hợp lý và tiết kiệm.

Tình huống 4: Nếu Nga chỉ cần một bộ váy mới để tham gia hội diễn, cô có thể mượn bộ váy của chị Hằng thay vì mua một bộ mới. Điều này giúp tiết kiệm tiền và cũng là cách thân thiện và tiết kiệm tài nguyên.

Vận dụng 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 61 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Chia sẻ với các bạn về các món đồ mà em đã mua và đánh giá món đồ nào em đã mua hợp lí và món đồ nào chưa hợp lí.

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết của cá nhân và việc tìm hiểu các thông tin để chia sẻ.

Lời giải chi tiết:

* Những đồ em mua hợp lí:

+ Cặp sách mới, do cặp sách cũ đã hỏng và không thể dùng được.

+ Chiếc khăn len tặng mẹ nhân dịp sinh nhật.

+ Đồ dùng học tập mới, do đồ dùng cũ đã hỏng hoặc hết.

* Những đồ em mua chưa hợp lí:

+ Bộ đồ chơi lego đắt tiền, dù em có thể mua bộ rẻ hơn.

+ Chiếc váy, mua xong mới mặc một lần.

Vận dụng 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 61 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Em hãy liệt kê các món đồ mà em muốn mua, nêu lí do vì sao em lại muốn mua đồ đó và chia sẻ với bố mẹ.

Phương pháp giải:

Chia sẻ mong muốn của bản thân.

Lời giải chi tiết:

Em muốn mua một chiếc xe đạp. Lí do là sắp lên cấp 2, em chuyển đến ngôi trường cách xa nhà hơn nên cần mua một chiếc xe đạp để tiện đi lại. Em sẽ nói với bố mẹ và nuôi một con lợn để dành tiền mua xe đạp.