Bài 24. Acetic acid trang 64, 65 SBT Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều

24.1

Công thức phân tử của một hợp chất hữu cơ như sau: C₂H₆O, C₂H₄O₂, C₂H₆O₂, C₃H₈O, C₃H₆O₂. Trong các chất trên, số chất trong phân tử có thể có nhóm – COOH là;

A. 2                        B. 3                        C. 1                                    D. 5

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

C₂H₄O₂, C₃H₆O₂ có chứa nhóm – COOH.

Đáp án A

24.2

Cho CH₃COOH và C₂H₅OH lần lượt tác dụng với Na và giấy quỳ tím. Số lần có khí bay ra và số lần giấy quỳ tím hóa đỏ tương ứng là:

A. 2 và 2                B. 1 và 1                C. 1 và 2                            D. 2 và 1

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid và ethylic alcohol.

Lời giải chi tiết:

Có 2 lần khí thoát và và 1 lần giấy quỳ tím hóa đỏ.

Đáp án D

24.3

Trong các chất sau: CH₃CH₂OH, CH₃COOH, CH₃CH₂CH₂OH, CH₃CH₂COOH, CH₃CH₂OCH₃. Số chất tác dụng với Na và NaOH tương ứng là:

A. 2 và 2                B. 5 và 4                C. 4 và 2                            D. 4 và 4

Phương pháp giải:

Các hợp chất có nhóm – COOH vừa tác dụng với Na và NaOH.

Các hợp chất có nhóm – OH tác dụng với Na.

Lời giải chi tiết:

Số chất tác dụng với Na là: CH₃CH₂OH, CH₃CH₂CH₂OH, CH₃COOH, CH₃CH₂COOH.

Số chất tác dụng với NaOH là: CH₃COOH, CH₃CH₂COOH.

Đáp án C.

24.4

Hai chất hữu cơ A và B cùng có hai nguyên tử carbon trong phân tử và đều là chất lỏng, hòa tan tốt trong nước. Hai chất A và B có thể là cặp chất nào sau đây?

A. CH₃COOH và C₄H₁₀                                                                  B. C₂H₅OH và C₂H₄

C. CH₃COOH và C₂H₆                                                                   D. CH₃COOH và C₂H₅OH.

Phương pháp giải:

Dựa vào hợp chất A, B có cùng số nguyên tử carbon và tan tốt trong nước.

Lời giải chi tiết:

Cặp chất A và B là CH₃COOH và C₂H₅OH.

Đáp án D

24.5

Chọn các chất thích hợp điền vào các dấu ? và hoàn thành các phương trình hóa học sau:

a) ? + ? \( \to \)CH₃CH₂COOK + H₂O

b) CH₃COOH + ? \( \to \)? + CO₂ + H₂O

c) CH₃COOH + CaO \( \to \)? + ?

d) ? + NaOH \( \to \)CH₃COONa + ?

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

a) CH₃CH₂COOH + KOH \( \to \) CH₃CH₂COOK + H₂O

b) CH₃COOH + 2O₂ \( \to \)2CO₂ + 2H₂O

c) CH₃COOH + CaO \( \to \) (CH₃COO)₂Ca + H₂O.

d) CH₃COOH + Na \( \to \)CH₃COONa + ½ H₂

24.6

Cho 100 ml dung dịch CH₃COOH 2M tác dụng hết với Zn thấy thoát ra V L khí H2 ở đkc. Tính V.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

n _CH3COOH = 0,1.2 = 0,2 mol

2CH₃COOH + Zn \( \to \) (CH₃COO)₂Zn +  H₂

0,2                                                               0,1

V _H2 = 0,1.24,79 = 2,479 L

24.7

Tính thể tích dung dịch CH₃COOH 1M cần dùng để tác dụng hết với 14,8 gam Ca(OH)₂. Tính số gam (CH₃COO)₂Ca tạo thành.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

n _Ca(OH)2 = 14,8 : 74 = 0,2 mol

PTHH: 2CH₃COOH + Ca(OH)₂ \( \to \) (CH₃COO)₂Ca + 2H₂O

                                          0,2 \( \to \)            0,2

m _(CH3COO)2Ca = 0,2.158 = 31,6g

24.8

Tìm các chất thích hợp với các chữ A, B, D, X trong các phương trình hóa học sau:

a) A + Cu(OH)₂ \( \to \) B + X

b) CH₃COOH + CuO \( \to \)B + H₂O

c) A + Na₂CO₃ \( \to \) D + CO₂ + X.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

a) 2CH₃COOH + Cu(OH)₂ (CH₃COO)₂Cu + 2H₂O

b) CH₃COOH + 2CuO (CH₃COO)₂Cu + H₂O

c) 2CH₃COOH + Na₂CO₃  2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

24.9

Hai chất A, B chỉ chứa các nguyên tố C, H, O và trong phân tử có cùng số nguyên tử C. Chất A và B tác dụng với nhau có xúc tác H₂SO₄ đặc và đun nóng tạo thành chất lỏng X và nước. Chất X có mùi thơm và không tan trong nước, trong phân tử X có 4 nguyên tử C. Phân tử A có hai nguyên tử O còn B có một nguyên tử O. Hai chất A và B đều tác dụng với Na, chất A làm quỳ tím hóa đỏ. Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của A, B, X.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid.

Lời giải chi tiết:

Theo đề bài ta có sơ đồ phản ứng giữa A và B như sau: A + B  X + H₂O.

Theo sơ đồ trên, tổng số nguyên tử C trong A và B bằng số nguyên tử C có trong X và bằng 4. Vì A, B có số nguyên tử C bằng nhau nên số nguyên tử C trong phân tử A, B đều bằng 2.

Vì A tác dụng với Na, làm quỳ tím hóa đỏ nên chất A có nhóm – COOH. Vậy chất A có công thức cấu tạo là CH₃COOH.

Chất B tác dụng với Na và có một nguyên tử O vậy chất B có nhóm – OH. Vì B chỉ có 2 nguyên tử C nên chất B có công thức cấu tạo là CH₃CH₂OH.

Chất X là ester và có công thức cấu taoh là CH₃COOCH₂CH₃.