Bài 16: Trước ngày xa quê trang 66 SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 Kết nối tri thức với cuộc sống

Khởi động

Em thường nói gì khi gặp gỡ hoặc tạm biệt một người em yêu quý? 

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Khi gặp gỡ em thường nói: Chào cậu! Rất vui được làm quen với cậu. Chúng ta hãy giúp đỡ và yêu thương nhau nhau nhé!

Khi tạm biệt em thường nói: Tạm biệt cậu. Cảm ơn cậu vì đã luôn ở bên tớ trong khoảng thời gian vừa qua. Đến hè, tớ lại về thăm cậu nhé!

Bài đọc

TRƯỚC NGÀY XA QUÊ

Bố quyết định cho tôi lên thành phố học. Nghe bố nói, tôi và khóc như khi bị đòn oan. Tôi không muốn đi nhưng vẫn phải chuẩn bị lên đường.

Chiều trước ngày xa quê, các bạn đến chơi tiễn tôi, cả thầy giáo của tôi nữa. Khác hẳn mọi khi, chúng tôi chẳng mấy đứa cười đùa, kẹo cũng chẳng ăn. Trong khi thầy giáo ngồi nói chuyện với bố mẹ tôi, chúng tôi thầm nhắc lại những trò nghịch ngợm vừa qua và ngẩn ngơ hỏi nhau thành phố nơi tôi sắp đến như thế nào, có giống quê mình không... Tôi biết nơi đó có những chiếc xe sang trọng phóng vun vút trên đường nhựa phẳng lì. Nhưng nơi ấy thật xa lạ. Quê tôi ở đây, con đường làng gồ ghề, vàng óng rơm mùa gặt, những lùm cây giấu đầy quả ổi, quả mâm xôi chín mọng. Nước mắt tôi ứa ra. Không, tôi không thích đi. Tôi chỉ muốn được ở đây giữa các bạn và thầy giáo. Như đoán được ý nghĩ của tôi, thầy đến bên lau nước mắt cho tôi, xoa đầu tôi và cúi xuống nắm lấy hai bàn tay tôi:

– Bao giờ nghỉ hè, em sẽ lại được về đây chơi với thầy và các bạn.

Buổi chia tay kéo dài mãi đến khi trời tối mịt. Chúng tôi còn muốn ngồi với nhau nữa nhưng thầy nhắc các bạn phải về để mai tôi lên đường sớm. Tôi muốn nói điều gì đó với thầy và các bạn nhưng không sao nói nổi. Vậy là tôi phải xa quê, nơi tôi đã từng đội nắng đội gió mà lớn lên với tình thương yêu vô hạn.

(Theo Kao Sơn)

Từ ngữ

Sử dụng từ điển để tìm nghĩa của các từ: nghịch ngợm, gồ ghề.

Câu 1

1. Tìm chi tiết thể hiện cảm xúc của bạn nhỏ khi biết tin sẽ chuyển lên thành phố học. 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ 3 câu văn đầu tiên của bài đọc để tìm câu trả lời. 

Lời giải chi tiết:

Chi tiết thể hiện cảm xúc của bạn nhỏ khi biết tin sẽ chuyển lên thành phố học là:

- Tôi òa khóc như bị đòn oan.

- Tôi không muốn đi nhưng vẫn phải chuẩn bị lên đường.

Câu 2

2. Buổi chia tay của bạn nhỏ với thầy giáo và các bạn có gì đặc biệt? 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ ba câu văn đầu tiên của đoạn 2 trong bài đọc để tìm câu trả lời. 

Lời giải chi tiết:

Buổi chia tay của bạn nhỏ với thầy giáo và các bạn có điểm đặc biệt là: Khác hẳn mọi khi, chúng tôi chẳng mấy đứa cười đùa, kẹo cũng chẳng ăn. Trong khi thầy giáo ngồi nói chuyện với bố mẹ tôi, chúng tôi thầm nhắc lại những trò nghịch ngợm vừa qua và ngẩn ngơ hỏi nhau thành phố nơi tôi sắp đến như thế nào, có giống quê mình không... 

Câu 3

3. Hình ảnh quê hương hiện lên trong tâm trí của bạn nhỏ như thế nào trước ngày xa quê? 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu văn thứ 6 của đoạn 2 trong bài đọc để tìm câu trả lời.

Quê tôi ở đây, con đường làng gồ ghề, vàng óng rơm mùa gặt, những lùm cây giấu đầy quả ổi, quả mâm xôi chín mọng.

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh quê hương hiện lên trong tâm trí của bạn nhỏ trước ngày xa quê là: Con đường làng gồ ghề, vàng óng rơm mùa gặt, những lùm cây giấu đầy quả ổi, quả mâm xôi chín mọng. 

Câu 4

4. Nếu được dự buổi chia tay, em sẽ nói gì với bạn nhỏ? 

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Nếu được dự buổi chia tay, em sẽ nói với bạn nhỏ rằng: "Bạn ơi đừng buồn nhé! Lên thành phố phải sống và học tập thật tốt. Đừng quên chúng mình. Chúng mình vẫn luôn ở đây nhớ bạn. Hè này về quê chơi lại kể cho chúng mình nghe về cuộc sống thành phố nhé!" 

Câu 5

5. Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua câu chuyện trên? 

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Theo em, điều tác giả muốn nói qua câu chuyện trên là quê hương là nơi gắn bó, gần gũi với mỗi người đến kỳ lạ. Dù có đi đâu xa, quê hương vẫn bên ta, để ta luôn có một góc nhỏ bình yên với tâm hồn. Quê hương vẫn luôn chờ đợi chúng ta trở về. Nơi đây có gia đình, có bạn bè, có kỷ niệm, có những người chúng ta yêu thương. Vì thế, mỗi người cần nuôi dưỡng tình yêu quê hương, yêu nơi chôn rau cắt rốn của mình. 

Luyện tập

Câu 1:

1. Tìm trong bài đọc những động từ thể hiện cảm xúc của các bạn nhỏ. 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Những động từ thể hiện cảm xúc của các bạn nhỏ là: cười đùa, nghịch ngợm, ngẩn ngơ. 

Câu 2

2. Đặt 2 – 3 câu nêu tình cảm của em đối với quê hương, trong đó có sử dụng động từ thể hiện cảm xúc. 

Phương pháp giải:

Em thực hiện đặt câu nêu tình cảm với quê hương, trong đó có sử dụng động từ thể hiện cảm xúc. 

Lời giải chi tiết:

- Em rất yêu quê hương mình.

- Mỗi khi đi xa, em nhớ quê lắm.