Soạn bài: Ăn "mầm đá" trang 157 SGK Tiếng Việt tập 2

Bài đọc

Ăn "mầm đá"

         Tương truyền vào thời vua Lê - chúa Trịnh có ông Trạng Quỳnh là người rất thông minh. Trạng thường dùng lối nói hài hước hoặc những cách độc đáo để châm biếm thói xấu của vua chúa, quan lại và bênh vực dân lành.

           Một hôm, Trạng túc trực trong phủ chúa. Chúa bảo:

- Ta ăn đủ của ngon vật lạ trên đời mà vẫn không thấy ngon miệng. Ngươi có biết thứ gì ngon thì mách cho ta.

   Trạng bẩm:

- Chúa đã xơi "mầm đá" chưa ạ?

        Nghe có món lạ, chúa bèn sai Trạng dâng lên. Trạng Quỳnh cho người đi lấy đá đem về ninh, còn mình thì về nhà kiếm một lọ tương thật ngon đem giấu trong phủ chúa. Lọ tương được bịt thật kĩ, ngoài đề hai chữ "đại phong".

         Bữa ấy, chúa đợi món "mầm đá" đã quá bữa, thấy đói bụng bèn hỏi:

- "Mầm đá" đã chín chưa?

   Trạng đáp:

- Dạ, chưa ạ.

   Chốc chốc, đói quá, chúa lại hỏi, Trạng lại tâu:

- Thứ ấy phải ninh thật kĩ, không thì khó tiêu.

         Đã khuya, chúa lại hỏi. Trạng Quỳnh biết chúa đã đói lả, mới tâu:

- Xin chúa hãy xơi tạm vài thứ dã vị này, còn "mầm đá" thần xin dâng sau.

       Rồi Trạng truyền dọn cơm với tương lên. Chúa đang đói lên ăn rất ngon miệng. Thấy chiếc lọ đề hai chữ "đại phong", chúa lấy làm lạ, bèn hỏi:

- Mắm "đại phong" là mắm gì mà ngon thế?

- Bẩm, là tương ạ!

- Vậy ngươi đề hai chữ "đại phong" là nghĩa làm sao?

- Bẩm, "đại phong" là gió lớn. Gió lớn thì đổ chùa, đổ chùa thì tượng lo, tượng lo là lọ tương ạ.

   Chúa bật cười:

- Lâu nay ta không ăn, quên cả vị. Sao tương ngon thế?

- Bẩm chúa, lúc đói, ăn cơm muối cũng ngon, no thì chẳng có gì vừa miệng đâu ạ.

TRUYỆN DÂN GIAN VIỆT NAM

Tương truyền: truyền miệng từ đời này sang đời khác.

Thời vua Lê – chúa Trịnh: thời kì lịch sử từ cuối thế kỉ XVI đến cuối thế kỉ XVIII, nước ta có vua Lê nhưng quyền hành nằm trong tay chúa Trịnh.

Túc trực: có mặt thường xuyên ở chỗ nhất định để trông nom hoặc sẵn sàng làm một việc gì.

Dã vị: món ăn bình dân, nấu theo lối cổ truyền.

Bố cục

Có thể chia bài đọc thành 4 đoạn:

Đoạn 1: Từ đầu đến bênh vực dân lành

Đoạn 2: Từ Một hôm đến hai chữ "đại phong"

Đoạn 3: Từ Bữa ấy đến khó tiêu

Đoạn 4: Phần còn lại

Câu 1

Vì sao chúa Trịnh muốn ăn "mầm đá"?

Phương pháp giải:

Con đọc đoạn đầu câu chuyện ở trang 157.

Lời giải chi tiết:

Chúa Trịnh muốn ăn "mầm đá” vì Chúa đã chán các món cao lương mĩ vị quen thuộc, muốn tìm một món ăn mới lạ.

Câu 2

Trạng Quỳnh chuẩn bị món ăn cho Chúa như thế nào?

Phương pháp giải:

Con chú ý đọc từ đoạn "Nghe có món lạ, chúa bèn sai..."

Lời giải chi tiết:

Trạng Quỳnh chuẩn bị món ăn cho Chúa như sau: Lấy đá đem về ninh và đem một lọ tương thật ngon đem vào phủ Chúa. Chúa đòi ăn "mầm đá" nhưng Trạng bảo chưa chín. Cuối cùng khi thấy Chúa đã đói mèm, Trạng mới dọn cơm tương cho Chúa ăn tạm.

Câu 3

Cuối cùng, Chúa có được ăn "mầm đá" không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Con đọc phần cuối truyện trang 158.

Lời giải chi tiết:

Cuối cùng, Chúa không được ăn "mầm đá" vì món này ninh mãi vẫn chưa nhừ!

Câu 4

Vì sao Chúa ăn tương vẫn thấy ngon miệng?

Phương pháp giải:

Con đọc kĩ câu chuyện và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Chúa ăn tương vẫn thấy ngon miệng vì lúc đó đã quá đói.

Câu 5

Em có nhận xét gì về nhân vật Trạng Quỳnh?

Phương pháp giải:

Từ việc Trang Quỳnh xử lý vấn đề của Chúa Trịnh con thấy được điều gì?

Lời giải chi tiết:

Nhận xét Trạng Quỳnh là một người rất thông minh, nhanh trí, có nhiều kiến thức về thực tế cuộc sống. Trạng Quỳnh hay trêu chọc chúa nhưng chúa vẫn không thể trị tội ông vì ông luôn biện bạch rành rẽ, hợp lí khó mà bắt bẻ được.

Nội dung