Lý thuyết sinh sản vô tính ở sinh vật - Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức với cuộc sống

I. Sinh sản là gì?

Sinh sản là một trong những đặc trưng cơ bản của cơ thể sống.

Có hai hình thức sinh sản ở sinh vật: sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

II. Sinh sản vô tính:

1. Khái niệm:

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, cơ thể con được tạo thành từ một phần cơ thể mẹ.

Đại diện: vi khuẩn, nguyên sinh vật, nấm, một số động vật, nhiều loài thực vật.

2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật:

Có hai hình thức: sinh sản sinh dưỡng, sinh sản bằng bào tử.

- Sinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản trong đó cơ thể mới được hình thành từ cơ quan sinh dưỡng của cơ thể mẹ.

3. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật:

4. Vai trò và ứng dụng của sinh sản vô tính:

- Duy trì được tính trạng tốt ở sinh vật phục vụ con người.

- Tạo giống sạch bệnh.

- Khôi phục giống cây quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng hay bị thoái hóa. 

- Nhân nhanh giống cây trồng, góp phần hạ thấp giá thành.

Ứng dụng hình thức sinh sản sinh dưỡng do con người tiến hành:

- Giâm cành: (cây sắn, cây hoa và cây ăn quả ...): là cắt đoạn cành có đủ mắt cắm xuống đát ẩm hoặc giá thể để cho cành đó ra rễ và phát triển thành cây mới.

- Chiết cành (cây ăn quả lâu năm): làm cành ra rễ ngay trên cây, rồi cắt đoạn cành mang rễ đó trồng thành cây mới.

- Ghép cây (ghép các cây khác nhau cùng loài/cùng giống): 

- Nuôi cấy tế bào và mô thực vật: nuôi cấy tế bào hoặc mô từ một phần của cơ thể thực vật như củ, lá, ngọn ... trong môi trường dinh dưỡng thích hợp, điều kiện vô trùng để tạo cây con.

Nuôi cấy tế bào và mô thực vật là phương pháp nhân giống vô tính hiệu quả nhất, tạo ra số lượng lớn cây con đồng đều, sạch bệnh, giữa được đặc tính tốt của cây mẹ và hiệu quả kinh tế cao.

Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và trình độ kĩ thuật cao.

 Sơ đồ tư duy Sinh sản vô tính ở sinh vật: