Đề kiểm tra giữa kì 1 Văn 8 - Đề số 3 có lời giải chi tiết

Đề bài

Câu 1. Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:

Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại giật mạnh một cái, nảy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên người lão. Lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết. Cái chết thật dữ dội.

(Nam Cao, Lão Hạc)

a. Em hãy cho biết phương thức biểu đạt chính của văn bản có chứa đoạn trích trên, văn bản được kể theo ngôi thứ mấy?

b. Xác định những từ tượng hình diễn tả cái chết của lão Hạc trong đoạn trích trên và nêu tác dụng.

c. Em hiểu như thế nào về nguyên nhân cái chết của lão Hạc?

d. Kể tên các tác phẩm, tác giả viết về người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám.

Câu 2. Trong văn bản Lão Hạc có sự việc lão Hạc sau khi bán chó sang kể chuyện, rồi gửi tiền và mảnh vườn lại cho ông giáo. Em hãy vào vai một người quen của cả hai, có chứng kiến sự việc này và kể lại nó.

Lời giải chi tiết

Câu 1

Phương pháp: căn cứ phương thức và ngôi kể đã học

Cách giải:

- Phương thức biểu đạt: Tự sự

- Ngôi kể: Thứ nhất

Phương pháp: căn cứ bài Từ tượng hình; phân tích

Cách giải:

- Từ tượng hình: vật vã, rũ rượi, xộc xệch, (long) sòng sọc.

- Tác dụng:

+ Các từ tượng hình có tác dụng gợi hình cao, gây ấn tượng mạnh với người đọc.

+ Qua các từ tượng hình này, tác giả đã thành công diễn tả cái chết đầy đau đớn, dữ dội của lão Hạc.

Phương pháp: Phân tích, tổng hợp

Cách giải:

Nguyên nhân cái chết của lão Hạc:

- Lão hoàn toàn trắng tay sau khi mất mùa, không có việc làm, lại bị một trận ốm nặng.

- Trừng phạt bản thân vì đã lừa cậu Vàng.

- Bảo toàn số tiền tiết kiệm và mảnh vườn cho đứa con trai của mình.

- Ước muốn được “hóa kiếp” sang cuộc sống tốt hơn.

Phương pháp: Phân tích, tổng hợp

Cách giải:

- Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố

- Sống chết mặc bay – Phạm Duy Tốn

Câu 2

Phương pháp: phân tích, tổng hợp

Cách giải:

Yêu cầu về kỹ năng:

- Biết cách làm bài văn tự sự kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm. Trong khi kể, thí sinh phải kết hợp miêu tả sự việc, con người và thể hiện tình cảm, thái độ của mình trước sự việc và con người được miêu tả. Bài viết phải có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, nội dung có sức thuyết phục, diễn đạt tốt, lời văn trong sáng; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, …

Yêu cầu về kiến thức:

Trên cơ sở những hiểu biết về đoạn trích Lão Hạc của Nam Cao, học sinh viết bài văn tự sự kể lại câu chuyện Lão Hạc sang nhà ông giáo tâm sự về việc bán chó mà mình là người chứng kiến (có thể nhập vai ông giáo hoặc vợ của ông giáo). Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, song cần nêu được các ý chính sau:

Dàn ý tham khảo:

1. Mở bài

- Lụi húi làm đồ ăn trong bếp, tôi nghe thấy lão Hạc đến chơi.

- Trong cuộc trò chuyện giữa chồng tôi (ông giáo) với lão, tôi nghe lão kể lại việc lão bán con chó, lão gửi vườn và việc ma chay sau khi lão chết mà tôi đau nhói lòng.

3. Thân bài

- Vừa gặp ngay đầu cửa, lão nói với chồng tôi là: “Bán rồi”.

- Chồng tôi thắc mắc: “Bán thật rồi à, nó cho bắt à?”.

- Lão nói với giọng bùi ngùi, gương mặt lão cố tỏ ra vui vẻ nhưng thật ra trong lòng đau đớn đến tột cùng.

- Lão cười, cười một cách quái dị, lão cười mà cứ như mếu. Trên đôi mắt ngân ngấn nước, đỏ hoe.

- Lão bắt đầu khóc, lão khóc hu hu như một đứa trẻ, khóc như chưa từng được khóc. Nước mắt chan hòa với nỗi đau khiến lòng lão quặn lại, tim đau từng hồi. 

-  “Khốn nạn...ông giáo ơi!... Nó có biết gì đâu”. Lão kể lại.

- “Ông giáo à! Ngay cả tôi cũng không hiểu vì sao mình bằng tuổi này rồi mà lại nhẫn tâm đi lừa một con chó, phản bội người bạn thân duy nhất của mình. Tôi thấy ân hận quá!”.

Lão vừa nói vừa đấm thình thịch vào ngực mình, nước mắt cứ thế mà rơi trên gương mặt xương xương, gầy gầy.

- Tôi thấy thương lão Hạc biết bao!

- Nhìn lão Hạc, trong lòng tôi chộn rộn biết bao điều. “Không biết cậu Vàng đi rồi, lão Hạc sẽ sống chuỗi ngày còn lại như thế nào, ai sẽ quấn quýt bên lão” những khi lão nhớ đến con trai, ai sẽ bên cạnh lão khi lão ốm yếu?” Càng nghĩ tôi càng thấy thương lão.

- Hình như vẫn còn tâm sự, lão ấp úng tiếp tục nhờ chồng tôi, đại loại lão nhờ chồng tôi trông coi mảnh vườn để sau này con lão về thì gửi lại cho cháu. Lão càng nói tôi lại càng thương số phận của lão hơn. Nhưng đau đớn và xót xa nhất là khi nghe lão dặn dò và gửi tiền nhà tôi để chuẩn bị lo hậu sự khi lão chết.

- Giật mình khi thấy đồng hồ điểm mười hai giờ trưa, tôi phải tiếp tục nấu ăn, còn lão Hạc và chồng tôi vẫn nói chuyện ở gian trên.

- Lão Hạc quả là một con người đáng thương, ông có một tấm lòng yêu thương con trai và yêu con vật như yêu chính bản thân. Một con người sống có tình có nghĩa như lão thật đáng trân trọng biết bao.

3. Kết bài

Đọc truyện ngắn của Nam Cao, đoạn lão Hạc sang báo tin bán chó với chồng đã để lại cho tôi cảm xúc khó tả, giúp tôi thấm thía, cảm nhận được những nỗi đau của lão Hạc cũng như những người nông dân thời xưa phải trải qua, họ phải sống trong tầng lớp nghèo khổ, bị khinh miệt rất đáng thương.