Bài 5. Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á lịch sử - Cánh diều 11

Câu 1

Sự kiện nào sau đây mở đầu quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân phương Tây ở khu vực Đông Nam Á?

A. Tây Ban Nha xâm lược Phi-lip-pin.

B. Bồ Đào Nha đánh chiếm Ma-lắc-ca (Ma-lai-xi-a).

C. Pháp tấn công Đà Nẵng (Việt Nam).

D. Hà Lan xâm lược In-đô-nê-xi-a.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Năm 1511, Bồ Đào Nha đánh chiếm Malắcca (Malaixia), mở đầu quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân phương Tây ở khu vực Đông Nam Á.

Câu 2

Năm 1898 diễn ra sự kiện gì ở Đông Nam Á?

A. Mỹ thay thế Tây Ban Nha cai trị Philippin.

B. Bồ Đào Nha đánh chiếm Ma-lắc-ca.

C. Pháp xâm lược Việt Nam.

D. Anh xâm lược xong Xin-ga-po.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Năm 1898, Mỹ thay thế Tây Ban Nha cai trị Philippin.

Câu 3

Việc Pháp hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam gắn với sự kiện nào?

A. Năm 1862, nhà Nguyễn kí Hiệp ước Nhâm Tuất.

B. Năm 1884, nhà Nguyễn kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt.

C. Nhà Nguyễn thực hiện chính sách cấm đạo.

D. Năm 1883, nhà Nguyễn kí Hiệp ước Hác-măng.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Việc Pháp hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam gắn với sự kiện năm 1884, nhà Nguyễn kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt.

Câu 4

Một trong những lí do Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam là

A. triều Nguyễn thực hiện chính sách cấm đạo Thiên Chúa.

B. Tây Ban Nha buộc Pháp xâm lược Việt Nam.

C. vì Pháp đã xâm lược xong Lào.

D. triều Nguyễn đã kí hiệp ước buôn bán với Anh.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Một trong những lí do Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam là triều Nguyễn thực hiện chính sách cấm đạo Thiên Chúa.

Câu 5

Quốc gia nào ở Đông Nam Á trở thành vùng đệm giữa hai thế lực thực dân Anh và Pháp?

A. Xin-ga-po.

B. In-đô-nê-xi-a.

C. Ma-lai-xi-a.

D. Xiêm.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Xiêm trở thành vùng đệm giữa hai thế lực thực dân Anh và Pháp

Câu 6

Đứng trước mối đe doạ của chủ nghĩa thực dân, Xiêm đã

A. thực hiện chính sách đóng cửa, bế quan toả cảng.

B. thực hiện chính sách cấm đạo Thiên Chúa.

C. tiến hành công cuộc cải cách.

D. tiến hành kháng chiến bảo vệ nền độc lập.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Đứng trước mối đe dọa của chủ nghĩa thực dân, Xiêm đã tiến hành công cuộc cải cách.

Câu 7

Ghép các nội dung ở cột B với tên quốc gia ở cột A để thể hiện chính sách khai thác thuộc địa của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á.

Lời giải chi tiết:

Ghép các thông tin theo thứ tự sau:

1 - A; 2 - D; 3 - E; 4 - B, G; 5 - C.

Câu 8

Hoàn thành bảng theo mẫu sau vào vở để thể hiện nội dung cơ bản trong cuộc cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX.

Lời giải chi tiết:

Câu 9

Chọn các cụm từ cho sẵn sau đây đặt vào vị trí đánh số trong đoạn tư liệu để thể hiện cuộc cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX: A. tư sản, B. nhiệm vụ, C. các nước đế quốc, D. kinh tế xã hội, E. độc lập về hình thức, G. thuộc địa.

“.. Những cải cách mang tính chất ...(1) của Ra-ma V và Ra-ma VI có tác dụng tích cực nhất định đối với sự phát triển ...(2), làm cho vương quốc không bị rơi vào tình trạng ...(3) như các nước láng giềng ở Đông Nam Á. Tuy còn duy trì được nền ...(4), nhưng cuộc đấu tranh giải phóng thực sự khỏi sự khống chế của ...(5) và chế độ phong kiến vẫn còn là ...(6) đặt ra đối với nhân dân Xiêm”.

Lời giải chi tiết:

“.. Những cải cách mang tính chất tư sản của Ra-ma V và Ra-ma VI có tác dụng tích cực nhất định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội làm cho vương quốc không bị rơi vào tình trạng thuộc địa như các nước láng giềng ở Đông Nam Á. Tuy còn duy trì được nền độc lập về hình thức, nhưng cuộc đấu tranh giải phóng thực sự khỏi sự khống chế của các nước đế quốc và chế độ phong kiến vẫn còn là nhiệm vụ đặt ra đối với nhân dân Xiêm”.

Câu 10

Trình bày những chính sách chung trong quá trình khai thác thuộc địa của các nước thực dân phương Tây ở Đông Nam Á.

Lời giải chi tiết:

- Những chính sách chung trong quá trình khai thác thuộc địa của các nước thực dân phương Tây ở Đông Nam Á là: khai thác bóc lột, chia để trị, thành lập chính quyền thực dân, thực hiện chế độ thuế khóa nặng nề, du nhập văn hoá phương Tây....

Câu 11

Trình bày suy nghĩ của em về nhận định: Đứng trước nguy cơ xâm lược của thực dân phương Tây, các nước Đông Nam Á bị mất độc lập là tất yếu.

Lời giải chi tiết:

- Đây là nhận định không thực sự phù hợp, vì: Đứng trước nguy cơ xâm lược của các nước thực dân phương Tây, các nước Đông Nam Á có hai sự lựa chọn để bảo vệ nền độc lập dân tộc: kháng chiến chống xâm lược hoặc cải cách, duy tân,...

+ Phần lớn các nước Đông Nam Á lựa chọn biện pháp kháng chiến, như Việt Nam, In-đô-nê-xi-a,... nhưng đều thất bại, bị mất độc lập dân tộc.

+ Xiêm đã thực hiện cải cách, canh tân đất nước và thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo, nên vừa bảo vệ được độc lập dân tộc một cách tương đối, vừa đưa đất nước phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.

=> Như vậy, đứng trước nguy cơ xâm lược của thực dân phương Tây, việc các nước Đông Nam Á bị mất độc lập không phải là tất yếu.

Câu 12

Quan sát các hình 1, 2 và bằng kiến thức tìm hiểu của bản thân, hãy trả lời các câu hỏi sau:

a)     Hai hình ảnh phản ánh điều gì?

b)    Tại sao hai thực dân Anh và Pháp đều chọn hải cảng làm nơi nổ súng xâm lược?

Lời giải chi tiết:

a) Hai hình ảnh phản ánh sự xâm lược của thực dân phương Tây ở khu vực Đông Nam Á. Cụ thể:

+ Hình 1. Hải quân Anh tiến vào cảng Ran-gun (Mi-an-ma) năm 1824

+ Hình 2. Hải quân Pháp tấn công Đà Nẵng (Việt Nam) năm 1858.

b) Sở dĩ thực dân Anh và thực dân Pháp đều chọn hải cảng làm nơi nổ súng xâm lược vì:

- Thực dân Anh và thực dân Pháp đều có thế mạnh về hải quân với thuyền chiến hiện đại.

- Cảng Ran-gun (Mi-an-ma) và cảng Đà Nẵng (Việt Nam) đều là những cảng lớn, nước sâu, có vị trí đặc biệt quan trọng.

Câu 13

Trình bày ý nghĩa công cuộc cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.

Lời giải chi tiết:

- Ý nghĩa của công cuộc cải cách ở Xiêm:

+ Mở ra giai đoạn mới cho lịch sử nước Xiêm, đưa nền kinh tế phát triển theo con đường TBCN với nhiều thành tựu quan trọng về sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, thương mại.

+ Phản ánh tinh thần độc lập, tự chủ của người Thái, khả năng ngoại giao khéo léo, sự linh hoạt trong nhận thức và vận dụng các yếu tố thời đại phục vụ cho lợi ích quốc gia.

+ Giúp Xiêm thoát khỏi nguy cơ trở thành một nước thuộc địa, giữ vững chủ quyền đất nước. Xiêm là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á không bị thực dân phương Tây xâm lược và cai trị.

Câu 14

Tại sao cùng đứng trước nguy cơ xâm lược của thực dân phương Tây nhưng Việt Nam mất độc lập còn Xiêm lại giữ được độc lập?

Lời giải chi tiết:

- Triều đình Nguyễn ở Việt Nam đã thực hiện các chính sách không phù hợp như: đóng cửa, bế quan toả cảng; cấm truyền đạo; tiến hành kháng chiến nhưng mắc nhiều sai lầm,... Vì thế, Việt Nam bị thực dân Pháp xâm lược và mất độc lập.

- Triều đình Xiêm đã tiến hành cải cách theo hướng hiện đại hoá trên nhiều lĩnh vực; tận dụng vị trí là vùng đệm giữa hai thế lực thực dân là Anh và Pháp: thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo,... Vì thế, Xiêm bảo vệ được độc lập một cách tương đối.