Bài 1. Các hoạt động kinh tế cơ bản trong đời sống xã hội - SBT Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 Kết nối tri thức

Câu 1 a

Khoanh tròn vào chữ cái trước phương án em chọn

a) Sản xuất là hoạt động có vai trò quyết định

A. mọi hoạt động của xã hội.

B. các hoạt động phân phối - trao đổi, tiêu dùng.

C thu nhập của người lao động.

D. kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Câu 1 b

b) Phân phối - trao đổi là hoạt động có vai trò

A. giải quyết lợi ích kinh tế của chủ doanh nghiệp.

B. là động lực kích thích người lao động.

C. là cầu nối sản xuất với tiêu dùng.

D. phân bổ nguồn lực cho sản xuất kinh doanh.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Câu 1 c

c) Nội dung nào dưới đây không phải là vai trò của hoạt động tiêu dùng?

A. Động lực cho sản xuất phát triển.

B. “Đơn đặt hàng” cho sản xuất.

C. Điều tiết hoạt động trao đổi.

D. Quyết định phân phối thu nhập.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: D

Câu 2

Em hãy cho biết các quan điểm dưới đây đúng hay sai. Vì sao?

a. Tiêu dùng phụ thuộc vào sản xuất, do sản xuất quy định.

b. Hoạt động phân phối có ý nghĩa quyết định đối với hoạt động sản xuất.

c. Nếu không có hoạt động phân phối - trao đổi thì hoạt động sản xuất sẽ bị ngưng trệ.

d. Sản xuất phụ thuộc hoàn toàn vào tiêu dùng, xã hội có nhu cầu tiêu dùng gì thì sản xuất sẽ tìm cách đáp ứng.

Lời giải chi tiết:

- Ý kiến a. Đúng, vì tiêu dùng phụ thuộc vào năng lực của nền sản xuất có thể tạo ra được những sản phẩm gì.

- Ý kiến b. Không đúng, vì sản xuất là gốc, có sản xuất mới tạo ra sản phẩm để phân phối.

- Ý kiến c. Đúng, vì phân phối - trao đổi là cầu nối sản xuất với tiêu dùng.

- Ý kiến d. Không đúng, vì có những nhu cầu tiêu dùng mà năng lực sản xuất không thể đáp ứng được, cũng có khi sản xuất định hướng cho tiêu dùng.

Câu 3

Em hãy đọc các trường hợp dưới đây để trả lời câu hỏi:

Trường hợp a. Thực hiện sản xuất xanh, giảm thiểu ô nhiễm và phát thải khí nhà kính hướng tới phát triển bền vững không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam hoà vào dòng chảy quốc tế mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Doanh nghiệp áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng như: sử dụng các nguyên vật liệu, phương tiện tiêu thụ ít điện năng,... từ đó tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh, có cơ hội bước chân vào những thị trường khó tính” khi tạo ra được những sản phẩm “xanh”, thân thiện với môi trường.

Câu hỏi:

1/ Em hiểu thế nào là sản xuất xanh?

2/ Việc thực hiện sản xuất xanh sẽ mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp và xã hội?

Trường hợp b. Nền kinh tế đang suy thoái, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn nên phải thu hẹp sản xuất, kéo theo nhiều lao động mất việc làm. Doanh nghiệp Y chọn giải pháp thương lượng với người lao động cùng chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, mỗi người chỉ đi làm bán thời gian và hưởng mức lương bán thời gian, sau khi sản xuất ổn định sẽ được hưởng đầy đủ mức lương.

Câu hỏi: Giải pháp điều chỉnh hoạt động phân phối thu nhập của doanh nghiệp Y mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp và người lao động?

Trường hợp c. Bán hàng trực tuyến là một hình thức kinh doanh được nhiều bạn trẻ thử sức vì không tốn chi phí thuê mặt bằng, nguồn nhân lực, có thể cạnh tranh với các cửa hàng khác, mang lại nguồn thu nhập hằng tháng thông qua sử dụng các công cụ truyền thông để quảng cáo các sản phẩm của mình. Người tiêu dùng ngày càng thích sử dụng hình thức mua sắm trực tuyến này vì có nhiều tiện lợi. Tuy nhiên, hình thức bán hàng này cũng tiềm ẩn một vài nhược điểm như: mất thời gian chờ đợi hàng hoá đến tay, sản phẩm nhận được đôi khi không đúng với quảng cáo,...

Câu hỏi:

1/ Bán hàng trực tuyến thuộc hoạt động kinh tế nào? Hình thức bán hàng này Có tác động tích cực, tiêu cực gì đến đời sống xã hội?

2/ Theo em, có biện pháp nào để hạn chế tác động tiêu cực của hình thức bán hàng trực tuyến?

Trường hợp d. Hiện nay, việc tiêu dùng các sản phẩm được sản xuất từ nhựa trở nên phổ biến. Số lượng bao bì nhựa, túi nilon, ống hút nhựa,... được sử dụng ngày càng gia tăng dẫn đến lượng rác thải cũng tăng dần theo từng năm.

1/ Theo em, hoạt động tiêu dùng nêu trên có ảnh hưởng gì đến đời sống xã hội?

2/ Hãy đề xuất biện pháp để khắc phục hạn chế của hoạt động tiêu dùng này.

Lời giải chi tiết:

THa:

1. Sản xuất xanh là quá trình sản xuất giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường thông qua việc sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và áp dụng các giải pháp sản xuất bền vững

2. 

- Tiết kiệm chi phí sản xuất.

- Tăng lợi thế cạnh tranh nhờ sản phẩm thân thiện với môi trường.

- Đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường quốc tế, đặc biệt là các thị trường khó tính.

- Giảm ô nhiễm môi trường.

- Góp phần chống biến đổi khí hậu.

- Hướng đến phát triển bền vững.

THb:

Đối với doanh nghiệp:

- Duy trì được hoạt động sản xuất dù nền kinh tế đang suy thoái.

- Giảm áp lực chi phí nhân công trong giai đoạn khó khăn.

- Xây dựng niềm tin và mối quan hệ bền chặt với người lao động.

Đối với người lao động:

- Không mất việc hoàn toàn, vẫn có một phần thu nhập để trang trải cuộc sống.

- Giữ được công việc và có cơ hội hưởng lương đầy đủ khi tình hình sản xuất ổn định.

THc:

1. Bán hàng trực tuyến thuộc hoạt động kinh tế thương mại điện tử.

Tác động tích cực:

- Tiết kiệm chi phí vận hành (thuê mặt bằng, nhân lực,...).

- Mang lại cơ hội kinh doanh cho nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ.

- Người tiêu dùng dễ dàng mua sắm mọi lúc, mọi nơi.

Tác động tiêu cực:

- Mất thời gian chờ đợi sản phẩm giao đến.

- Rủi ro hàng hóa không đúng mô tả, gây mất niềm tin.

- Khó kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường.

2. 

- Tăng cường kiểm tra và kiểm soát chất lượng hàng hóa trước khi giao cho khách hàng.

- Xây dựng các chính sách đổi trả, hoàn tiền rõ ràng, thuận tiện cho người tiêu dùng.

- Nâng cao nhận thức của người kinh doanh về trách nhiệm với sản phẩm.

- Áp dụng công nghệ để theo dõi và quản lý đơn hàng, giao hàng nhanh hơn.

THd:

1.

- Gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa.

- Làm suy giảm hệ sinh thái do các sản phẩm nhựa khó phân hủy.

- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi rác thải nhựa tích tụ trong môi trường hoặc đi vào chuỗi thức ăn.

2. 

- Giảm thiểu sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, chuyển sang sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi vải, ống hút tre, bao bì giấy,...

- Tăng cường giáo dục, tuyên truyền về tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường.

- Phát triển công nghệ tái chế rác thải nhựa hiệu quả hơn.

- Xây dựng chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thay thế nhựa và áp dụng chế tài nghiêm khắc với những cơ sở vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.

Câu 4

Em có lời khuyên gì đối với các nhân vật trong các tình huống dưới đây?

- Tình huống a. Anh M khai trương cửa hàng kinh doanh hải sản tươi sống. Anh cho rằng phải trực tiếp đi đến các chợ đầu mối chọn hàng mua về bán vì không tin tưởng vào các đại lý phân phối.

- Tình huống b. Trong chiến lược phát triển công ty, ông Q muốn duy trì chính sách chi trả thu nhập tăng thêm theo phương thức cào bằng bình quân, ai cũng được thưởng như nhau.

- Tình huống c. H có thói quen thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh mua ở các cửa hàng, không thích đồ ăn tự nấu ở nhà.

Lời giải chi tiết:

- Tình huống a. Lời khuyên: anh M nên tìm hiểu và lựa chọn các đại lí phân phối uy tín, anh không nên đến trực tiếp các chợ đầu mối để chọn hàng, vì:

+ Việc đi lại như vậy sẽ tiêu tốn nhiều thời gian, chi phí đi lại và đôi khi nguồn hàng tại các chợ không ổn định.

+ Mặt khác, không phải tiểu thương nào tại các chợ đầu mối cũng trực tiếp nhập nguồn hàng từ các làng chài; mà đôi khi họ cũng nhập hàng từ một đơn vị phân phối nào đó.

- Tình huống b. Lời khuyên:

+ Ông Q không nên duy trì chính sách chi trả thu nhập theo phương thức cào bằng bình quân, vì như vậy sẽ không kích thích được năng lực sản xuất và khả năng sáng tạo của người lao động.

+ Ông Q nên cân nhắc, lựa chọn một chiến lược phát triển khác, ví dụ: chi trả lương cho người lao động theo: vị trí việc làm và hiệu suất lao động (thông qua hệ thống đánh giá KPI rõ ràng, cụ thể); đồng thời đề ra chính sách khen thưởng rõ ràng để khuyến khích người lao động tích cực sản xuất.

- Tình huống c. Lời khuyên:

+ H không nên thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh mua tại các cửa hàng, vì: việc thường xuyên tiêu thụ đồ ăn nhanh sẽ gây tác động tiêu cực tới sức khỏe của bản thân và tiêu tốn nhiều tiền…

+ H nên thiết lập và duy trì thói quen tự nấu ăn tại nhà, để có thể: tiết kiệm chi phí lại vừa đảm bảo sức khỏe, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm…

Câu 5

Em hãy viết bài chia sẻ về một hoạt động tiêu dùng gây tác động xấu trong đời sống xã hội và đề xuất biện pháp để khắc phục.

Lời giải chi tiết:

(*) Gợi ý:

- Hoạt động tiêu dùng túi nilo và các sản phẩm nhựa dùng một lần (ví dụ: cốc nhựa, ống hút,…) đã và đang gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe của con người và môi trường sinh thái.

- Giải pháp để khắc phục:

+ Hạn chế tối đa việc nhận túi nilon từ việc mua hàng hóa, sản phẩm tiêu dùng.

+ Hạn chế sử dụng đồ uống đóng chai, đồ nhựa dùng một lần tại các nhà hàng, siêu thị, hàng quán.

+ Hãy sử dụng nhưng chiếc túi vải, túi giấy để đựng đồ.

+ Tái sử dụng chai lọ, hộp để đựng thức ăn và đồ uống...

+ Sử dụng các dụng cụ ăn uống bằng gỗ (đũa, thìa, muỗng…)

+…