Nghệ thuật đặc sắc truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi của cây bút trẻ Tạ Duy Anh

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Tạ Duy Anh và truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi: Tạ Duy Anh là một cây bút trẻ nổi lên trong văn học thời kì đổi mới. Tác phẩm “Bức tranh của em gái tôi” là một tác phẩm như thế, truyện tuy không dài nhưng đủ cho chúng ta thấy tài năng của tác giả qua cách kể chuyện và xây dựng hệ thống nhân vật.

2. Thân bài: Nghệ thuật của truyện

- Phương thức kể chuyện: Câu chuyện được tác giả lựa chọn ngôi kể thứ nhất, được kể bằng lời của nhân vật người anh.

–> Việc lựa chọn như vậy của tác giả đã giúp cho việc miêu tả tâm trạng nhân vật được cụ thể và sinh động hơn, lời kể trở nên tự nhiên nhưng vẫn có thể bộc lộ tâm sự kín đáo.

- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật:

+ Đầu tiên là thái độ coi thường của người anh đối với em gái Kiều Phương, thấy em mày mò tự vẽ, cậu ta chỉ coi đó là trò nghịch ngợm của trẻ con và qua giọng kể của cậu ta có thể thấy rõ sự coi thường.

+ khi đứng trước bức tranh được giải nhất của người em gái, cậu ta đã liên tiếp gặp phải những bất ngờ.

- Xây dựng hệ thống nhân vật: Nhân vật người em gái Kiều Phương cũng được tác giả xây dựng một cách nhẹ nhàng nhưng rõ nét, vẻ đẹp của cô em gái được hiện ra dần dần qua con mắt nhìn và lời kể của người anh, khiến cho vẻ đẹp ấy càng đọng lại sâu sắc trong lòng người đọc.

3. Kết bài

- Ý nghĩa của truyện ngắn: Câu chuyện “Bức tranh của em gái tôi” chỉ là một câu chuyện rất đời thường, nhưng bằng tài năng sáng tạo nghệ thuật của nhà văn Duy Anh, câu chuyện đã để lại những bài học sâu sắc và thấm thía về mối quan hệ, thái độ và cách ứng xử giữa những con người với nhau trong cuộc sống hàng ngày.

Bài mẫu

        Một tình huống quan trọng hơn nữa đã tạo nên điểm nút của diễn biến tâm trạng nhân vật người anh là ở cuối truyện. Đó là một loạt các bất ngờ liên tiếp đến với người anh, khi cậu ta đứng trước bức tranh được tặng giải nhất của người em. Điều bất ngờ trước tiên là bức tranh lại vẽ chính cậu. Hơn thế nữa, điều cậu không thể ngờ được còn là hình ảnh mình qua cái nhìn của người em gái: Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như toả ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mất, tư thế ngồi của chú không chỉ suy tư mà còn rất mơ mộng nữa! Trong phút chốc, tâm trạng của cậu đã đi từ ngạc nhiên đến hãnh diện rồi xấu hổ. Ngạc nhiên vì bức tranh lại chính là cậu, bức tranh ấy hoàn toàn bất ngờ với cậu. Còn hãnh diện thì cũng dễ hiểu vì cậu thấy mình hiện ra với những đường nét đẹp trong bức tranh của cô em gái. Nếu Tạ Duy Anh để tâm trạng của người anh kết thúc tại đây thì truyện chẳng có gì phải bàn nữa. Nhưng điều quan trọng hơn mà tác giả đã khơi dậy được là người anh đã không dừng lại ở sự hãnh diện thoả mãn, mà đó là tâm trạng xấu hổ. Trạng thái xấu hổ của cậu đã “cởi nút” cho kịch tính của truyện. Và đấy cũng chính là lúc nhân vật tự thức tỉnh để hoàn thiện nhân cách của mình. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Một câu bỏ lửng có dụng ý nghệ thuật của tác giả. Vậy mà dưới mắt tôi thì... để người đọc tự hình dung ra trạng thái dằn vặt, sự thức tỉnh của nhân vật. Nhưng cũng phảng phất đâu đó lời nhắc rất “khẽ”: mỗi người hãy tự nhìn lại chính mình.

        Nhân vật Kiều Phương - cô em gái - được tác giả xây dựng rất nhẹ nhàng qua các phương diện: ngoại hình (nét mặt), cử chỉ và hành động (tò mò, hiếu động, mê vẽ tranh), qua thái độ và quan hệ với người anh chứ không phải trải qua sự căng thẳng về tâm trạng như người anh. Cái đặc sắc ở đây là tác giả đã để cho vẻ đẹp của cô em gái được hiện ra dần dần qua con mắt nhìn và lời kể của người anh, ngày càng đẹp cho đến cuối truyện thì vẻ đẹp ấy đọng lại một cách sâu sắc trong lòng người anh và gợi nhiều suy nghĩ cho người đọc: một cô gái có tài năng và được đánh giá cao nhưng Kiều Phương vẫn không hề mất đi sự hồn nhiên, trong sáng của tuổi thơ và nhất là vẫn dành cho anh trai những tình cảm thật tốt đẹp, thể hiện ở bức tranh “Anh trai tôi”. Soi vào bức tranh ấy, cũng chính là soi vào tâm hồn trong sáng, nhân hậu của em gái, nhân vật người anh đã tự nhìn rõ hơn về mình để vượt lên những hạn chế của lòng tự ái và tự ti.

        Bức tranh của em gái tôi là một câu chuyện rất đời thường, tưởng chừng như không có chất văn. Nhưng bằng tài năng sáng tạo nghệ thuật, Tạ Duy Anh đã thành công trong việc khắc hoạ tính cách các nhân vật trong truyện bằng chính lời kể rất thật và xúc động của người anh. Không cần phải “lên gân” mà tác phẩm đã gợi ra những điều sâu sắc về mối quan hệ, thái độ, cách ứng xử giữa người này với người khác trong cuộc sống hàng ngày. Tác phẩm đã để lại nhiều dư vị cho người đọc.

Loigiahay.com