40 bài tập về axit phophoric tác dụng với dung dịch kiềm có lời giải (phần 1)Làm bàiCâu hỏi 1 : Thêm 0,15 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,1 mol H3PO4. Sau phản ứng, trong dung dịch có các muối:
Đáp án: A Phương pháp giải: Các muối có thể tạo ra: NaH2PO4 (tỉ lệ Na : P = 1) Na2HPO4 (tỉ lệ Na : P = 2) Na3PO4 (tỉ lệ Na : P = 3) Từ đề bài tính được nNa : nP. Từ đó suy ra các muối được tạo thành. Lời giải chi tiết: Các muối có thể tạo ra: NaH2PO4 (tỉ lệ Na : P = 1) Na2HPO4 (tỉ lệ Na : P = 2) Na3PO4 (tỉ lệ Na : P = 3) Theo đề bài: nNa = nNaOH = 0,15 mol nP = nH3PO4 = 0,1 mol => 1 < nNa : nP = 0,15 : 0,1 = 1,5 < 2 => Tạo 2 muối NaH2PO4 và Na2HPO4. Đáp án A Câu hỏi 2 : Cho H3PO4 tác dụng hết với dung dịch chứa m gam NaOH, sau phản ứng thu được dung dịch X có chứa 2,51m gam chất tan. Các chất tan trong dung dịch X là
Đáp án: B Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Các phản ứng có thể xảy ra : (1) 3NaOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O (2) 2NaOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (3) NaOH + H3PO4 -> NaH2PO4 + H2O Ta thấy : nNaOH = nH2O = 0,025m (mol) BTKL: mH3PO4 = m chất tan + mH2O - mNaOH Chất tan là Na2HPO4 và NaH2PO4 Đáp án B Câu hỏi 3 : Để thu được muối trung hòa, cần bao nhiêu ml dung dịch NaOH 1M cho tác dụng với 50 ml dung dịch H3PO4 0,5M
Đáp án: D Phương pháp giải: Tính theo PTHH: H3PO4 + 3NaOH → Na3PO4 + 3H2O Lời giải chi tiết: nH3PO4 = 0,05.0,5 = 0,025 mol H3PO4 + 3NaOH → Na3PO4 + 3H2O 0,025 → 0,075 mol => V dd NaOH = 0,075 : 1 = 0,075 lít = 75 ml Đáp án D Câu hỏi 4 : Đổ dung dịch chứa 1,8 mol NaOH vào dung dịch chứa 1 mol H3PO4 thì muối thu được có số mol là :
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Vì nNaOH : nH3PO4 = 1,8 : 1 = 1,8 => Phản ứng tạo x mol muối NaH2PO4 và y mol Na2HPO4 => nNaOH = x + 2y = 1,8 và nH3PO4 = x + y = 1 => x = 0,2 mol ; y = 0,8 mol Đáp án A Câu hỏi 5 : Cho m gam NaOH vào dung dịch chứa 0,04 mol H3PO4, sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 1,22m gam chất rắn khan. Giá trị m là
Đáp án: D Phương pháp giải: NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O 2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O 3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O Nếu chỉ có NaH2PO4 => mmuối = 3m Nếu chỉ có Na2HPO4 => mmuối = 1,775m Nếu chỉ có Na3PO4 => mmuối = 1,37m Theo đề bài: mchất rắn (=1,22m) < 1,37m => chất rắn gồm NaOH và Na3PO4 Lời giải chi tiết: NaOH + H3PO4 -> NaH2PO4 + H2O 2NaOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O 3NaOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O nNaOH = m/40 = 0,025m (mol) - Nếu chỉ có NaH2PO4 => nNaH2PO4 = nNaOH = 0,025m (mol) => mmuối = 0,025m.120 = 3m (g) - Nếu chỉ có Na2HPO4 => nNa2HPO4 = 0,5nNaOH = 0,0125m (mol) => mmuối = 0,0125m.142 = 1,775m (g) - Nếu chỉ có Na3PO4 => nNa3PO4 = nNaOH/3 = m/120 (mol) => mmuối = m/120.164 ≈ 1,37m (g) Theo đề bài: mchất rắn (=1,22m) < 1,37m => chất rắn gồm NaOH và Na3PO4 => nNa3PO4 = 0,04 mol=> nNaOH pứ = 0,12 mol m rắn = mNa3PO4 + mNaOH dư => m rắn = mNa3PO4 + (mNaOH bđ - mNaOH pư) Đáp án D Câu hỏi 6 : Cho dd chứa 19,6 g H3PO4 vào tác dụng với dd chứa 22g NaOH. Muối gì tạo thành và khối lượng là bao nhiêu?
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: nNaOH = 0,55 mol ; nH3PO4 = 0,2 mol => 2 < nNaOH / nH3PO4 < 3 Các phản ứng : 2NaOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O 2x x 3NaOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O 3y y => 2x + 3y = 0,55 ; x + y = 0,2 => x = 0,05 ; y = 0,15 mol => Na2HPO4 và Na3PO4; 7,1g và 24,6g. Đáp án A Câu hỏi 7 : Cho dung dịch NaOH vào axit H3PO4 phản ứng xảy ra theo tỉ lệ 2 : 1. Hỏi muối nào thu được sau phản ứng?
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: PTHH: 2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O Đáp án A Câu hỏi 8 : Để thu được muối photphat trung hòa, cần lấy bao nhiêu ml dung dịch NaOH 2,00M cho tác dụng với 200 ml dung dịch H3PO4 1,00M?
Đáp án: C Phương pháp giải: Tính theo PTHH. Lời giải chi tiết: nH3PO4 = 0,2.1 = 0,2 mol PTHH: 3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O 0,6 ← 0,2 (mol) => VNaOH = 0,6 : 2 = 0,3 lít = 300 ml Đáp án C Câu hỏi 9 : Thêm 0,15 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,1 mol H3PO4. Sau phản ứng, trong dung dịch có các muối:
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Ta có: nNaOH : nH3PO4 = 0,15 : 0,1 = 1,5 => Hỗn hợp muối gồm có NaH2PO4 và Na2HPO4. Đáp án A Câu hỏi 10 : Đổ dung dịch chứa 1,8 mol NaOH vào dung dịch chứa 1 mol H3PO4 thì muối thu được có số mol là :
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Vì nNaOH : nH3PO4 = 1,8 : 1 = 1,8 => Phản ứng tạo x mol muối NaH2PO4 và y mol Na2HPO4 => nNaOH = x + 2y = 1,8 và nH3PO4 = x + y = 1 => x = 0,2 mol ; y = 0,8 mol Đáp án A Câu hỏi 11 : Thêm 0,25 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,1 mol H3PO4. Sau phản ứng, trog dung dịch có các muối:
Đáp án: C Phương pháp giải: Các muối có thể tạo ra: NaH2PO4 (tỉ lệ Na : P = 1) Na2HPO4 (tỉ lệ Na : P = 2) Na3PO4 (tỉ lệ Na : P = 3) Từ đề bài tính được nNa : nP. Từ đó suy ra các muối được tạo thành. Lời giải chi tiết: Các muối có thể tạo ra: NaH2PO4 (tỉ lệ Na : P = 1) Na2HPO4 (tỉ lệ Na : P = 2) Na3PO4 (tỉ lệ Na : P = 3) Theo đề bài: nNa = nNaOH = 0,25 mol nP = nH3PO4 = 0,1 mol => 2 < nNa : nP = 0,25 : 0,1 = 2,5 < 3 => Tạo 2 muối Na2HPO4 và Na3PO4. Đáp án C Câu hỏi 12 : Cho 200 ml dung dịch NaOH 1M tác dụng với 200 ml dung dịch H3PO4 0,5M, muối thu được có khối lượng là
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp giải : Xét NaOH : H3PO4 = T + Nếu T 1 thì tạo muối: NaH2PO4 + Nếu 1 < T < 2 thì tạo 2 muối: NaH2PO4 và Na2HPO4 + Nếu T = 2 thì tạo muối: Na2HPO4 + Nếu 2 < T < 3 thì tạo 2 muối: Na2HPO4 và Na3PO4 + Nếu T 3 thì tạo muối Na3PO4 Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải: n NaOH= 0,2 mol n H3PO4= 0,1 mol n NaOH : nH3PO4= 2 : 1 nên chỉ xảy tạo muối Na2HPO4 => n Na2PO4 = 0,1 mol => m =14,2 Đáp án B Câu hỏi 13 : Cho 0,1 mol NaOH và 200 ml dung dịch H3PO4 1M. Phản ứng xảy ra hoàn toàn, sản phẩm thu được sau phản ứng là
Đáp án: D Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Các phản ứng có thể xảy ra: 3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O 2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O Ta thấy: nNaOH : nH3PO4 = 0,1 : 0,2 = 0,5 < 1 => H3PO4 dư Đáp án D Câu hỏi 14 : Cho 44 gam NaOH vào dung dịch chứa 39,2 gam H3PO4. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, đem cô cạn dung dịch thu được đến cạn khô. Hỏi những muối nào được tạo nên và khối lượng muối khan thu được là bao nhiêu?
Đáp án: D Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Các phản ứng có thể xảy ra : (1) 3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O (2) 2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O (3) NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O Ta có: nNaOH : nH3PO4 = 1,1 : 0,4 = 2,75 => Xảy ra 2 phản ứng (1) và (2) BTNT "Na": nNaOH = 3nNa3PO4 + 2nNa2HPO4 = 1,1 (*) BTNT "P": nH3PO4 = nNa3PO4 + nNa2HPO4 = 0,4 (**) Giải hệ (*) và (**) được nNa3PO4 = 0,3 mol và nNa2HPO4 = 0,1 mol => mNa3PO4 = 0,3.164 = 49,2 gam ; mNa2HPO4 = 0,1.142 = 14,2 gam Đáp án D Câu hỏi 15 : Đốt cháy hoàn toàn 6,2 gam photpho bằng oxi dư rồi cho sản phẩm tạo thành tác dụng vừa đủ với m gam dung dịch NaOH 32% thu được muối Na2HPO4. Giá trị của m là:
Đáp án: B Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Do phản ứng là vừa đủ nên : 2nP = 2nNa2HPO4 = nNaOH ( bảo toàn nguyên tố ) => nNaOH = 2.6,2 : 31 = 0,4 mol => m = \(\frac{{0,4.40.100}}{{32}} = 50g\) Đáp án B Câu hỏi 16 : Lấy 240 ml dung dịch gồm NaOH 1,6M và KOH 1M tác dụng hết với dung dịch H3PO4 thu được dung dich X. Chia X thành 2 phần bằng nhau: - Phần 1: Cô cạn thu được 20,544 gam hỗn hợp muối khan. - Phần 2: Cho tác dụng với dung dịch CaCl2 (dư) thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là
Đáp án: B Phương pháp giải: Quy đổi hỗn hợp kiềm về MOH với M=(23.0,384+39.0,24)/0,624=379/13. Lời giải chi tiết: nNaOH=0,384 mol; nKOH=0,24 mol. Gọi CT chung của kiềm là MOH (với M=(23.0,384+39.0,24)/0,624=379/13) Giả sử chỉ tạo một trong các muối sau: MH2PO4: m muối=0,624.(1640/13)=78,72 g. M2HPO4: m muối=(0,624/2).(2006/13)=48,144 g. M3PO4: m muối=(0,624/3).(2372/13)=37,952 g. 37,952 gmuối=20,544.2=41,088<48,144 g => Tạo 2 muối M2HPO4 (x mol); M3PO4 (y mol). Ta có: (2006/13)x+(2372/13)y=20,544(1) 2x+3y=0,024/2(2) =>x=0,048; y=0,072 =>m↓=mCa3(PO4)2+mCaHPO4=0,036.310+0,048.136=17,688 gam. Đáp án B Câu hỏi 17 : Cho dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch H3PO4 tạo 2 muối Na2HPO4, Na3PO4. Cho Xác định khoảng giá trị của T để tạo 2 muối trên.
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: + T ≤ 1: NaH2PO4 + 1<T<2: NaH2PO4, Na2HPO4 + 2<T<3: Na2HPO4 ,Na3PO4 + T ≥ 3: Na3PO4 Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải => tạo 2 muối Na2HPO4,Na3PO4 => 2<T<3 => chọn C Đáp án C Câu hỏi 18 : Cho 0,3 mol dung dịch Ba(OH)2 tác dụng với 0,5 mol H3PO4 thu được dung dịch X. Dung dịch X chứa
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> tạo 2 muối Ba(H2PO4)2, BaHPO4 => chọn A Đáp án A Câu hỏi 19 : Cho 0,5 mol dung dịch Ca(OH)2 tác dụng với 0,4 mol H3PO4 thu được dung dịch X. Dung dịch X chứa
Đáp án: B Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: nOH- = 2nCa(OH)2 = 1 mol nH3PO4 = 0,4 mol \( \to \frac{{{n_{O{H^ - }}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}} = \frac{1}{{0,4}} = 2,5\) => Tạo muối CaHPO4 và Ca3(PO4)2 Đáp án B Câu hỏi 20 : Cho dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch H3PO4 tạo 2 muối NaH2PO4, Na2HPO4. Xác định khoảng giá trị của T để tạo 2 muối trên
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp:
+ T ≤ 1: NaH2PO4 + 1<T<2: NaH2PO4, Na2HPO4 + 2<T<3: Na2HPO4 ,Na3PO4 + T ≥ 3: Na3PO4 Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải: => tạo 2 muối NaH2PO4, Na2HPO4 => 1<T<2 => chọn B Đáp án B Câu hỏi 21 : Cho 200 ml dung dịch KOH 1,5 M vào 200 ml dung dịch H3PO4 1 M thu được dung dịch X. dung dịch X chứa các chất là
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp: Xét tỉ lệ => dd Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> dd chứa KH2PO4, K2HPO4 => chọn B Đáp án B Câu hỏi 22 : Cho 19,6gam H3PO4 vào 100 ml dung dịch Ca(OH)2 1,5M thu được dung dịch X. Dung dịch X chứa các chất
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp: Xét tỉ lệ => dd Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> dd chứa Ca(H2PO4)2 và CaHPO4 => chọn B Đáp án B Câu hỏi 23 : Cần lấy bao nhiêu gam NaOH cho vào dd H3PO4 để thu được dung dịch có chứa 2,84 gam Na2HPO4 và 6,56 gam Na3PO4.
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp:
2NaOH+ H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O 3Na OH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O => mNaOH Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải:
2NaOH+ H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O 0,04 0,02 3Na OH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O 0,12 0,04 => mNaOH= 40.0,16=6,4 gam => chọn B Đáp án B Câu hỏi 24 : Trộn 100 ml dd NaOH 2,5M với 100 ml dd H3PO4 1,6M thu được dung dịch X. Xác định các chất tan có trong dung dịch X.
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: Xét tỉ lệ Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> dung dịch X: NaH2PO4 ,Na2HPO4 => chọn C Đáp án C Câu hỏi 25 : Trộn lẫn dd có chứa 100 gam H3PO4 14,7% với dung dịch 16,8 gam KOH. Khối lượng muối thu được trong dung dịch.
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp:
Xét tỉ lệ Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải:
2KOH+ H3PO4 K2HPO4 + 2H2O 0,3 0,15 0,15 mmuối = 0,15.174=26,1 g Đáp án C Câu hỏi 26 : Cho 200 ml dung dịch Ba(OH)2 1M vào 100 ml dung dịch H3PO4 1,5 M thu được dung dịch X. Dung dịch X chứa các chất
Đáp án: A Phương pháp giải: Phương pháp: Tìm tỉ lệ => dd Lời giải chi tiết: Hướng dẫn giải
=> dd chứa Ba3(PO4)2 và BaHPO4 => chọn A Đáp án A Câu hỏi 27 : Cho 0,15 mol NaOH tác dụng với 0,1 mol H3PO4 thu được dung dịch X. Khối lượng các muối trong dung dịch X.
Đáp án: A Phương pháp giải: Phương pháp:
=> X: NaH2PO4 (x mol), Na2HPO4 (y mol) NaOH + H3PO4 -> NaH2PO4+ H2O (1) x x x 2NaOH+ H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (2) 2y y y
Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> X: NaH2PO4 (x mol), Na2HPO4 (y mol) NaOH + H3PO4 -> NaH2PO4+ H2O (1) x x x 2NaOH+ H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (2) 2y y y
=> chọn A Đáp án A Câu hỏi 28 : Lấy V(ml) dung dịch H3PO4 35% ( d = 1,25gam/ml ) đem trộn với 100 ml dung dịch KOH 2M thu được dung dịch X có chứa 14,95 gam hỗn hợp 2 muối K3PO4 và K2HPO4. Tính V1
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp: 2KOH+ H3PO4 -> K2HPO4 + 2H2O 2x x x 3KOH + H3PO4 -> K3PO4 + 3H2O 3y y y
Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải 2KOH+ H3PO4 -> K2HPO4 + 2H2O 2x x x 3KOH + H3PO4 -> K3PO4 + 3H2O 3y y y
=> chọn B Đáp án B Câu hỏi 29 : Cho 44g NaOH vào dung dịch chứa 39,2g H3PO4. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn , đem cô dung dịch thu được đến cạn khô. Hỏi những muối nào được tạo nên và khối lượng muối khan thu được là bao nhiêu ?
Đáp án: D Phương pháp giải: Phương pháp: NaOH: 1,1 mol, H3PO4: 0,4 mol
Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải NaOH: 1,1 mol, H3PO4: 0,4 mol
=> chọn D Đáp án D Câu hỏi 30 : Cho 200 mol dung dịch KOH 2 M vào 200 ml dung dịch H3PO4 1,5 M. Khối lượng các chất có trong dung dịch X là?
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp:
KH2PO4, K2HPO4 x y Lập hệ PT = > x,y Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
KH2PO4, K2HPO4 x y
=> chọn B Đáp án B Câu hỏi 31 : Cho 44g NaOH vào dung dịch chứa 39,2g H3PO4. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn , đem cô dung dịch thu được đến cạn khô. Hỏi những muối nào được tạo nên và khối lượng muối khan thu được là bao nhiêu ?
Đáp án: D Phương pháp giải: Phương pháp: nNaOH = 44:40=1,1 mol
2<T<3 tạo 2 muối Na2HPO4 ,Na3PO4 2NaOH+ H3PO4 Na2HPO4 + 2H2O 2x.................x 3Na OH + H3PO4 Na3PO4 + 3H2O 3y...............y
Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải nNaOH = 44/40=1,1 mol nH3PO4=39,2/98=0,4 mol.
2<T<3 tạo 2 muối Na2HPO4 ,Na3PO4 2NaOH+ H3PO4 Na2HPO4 + 2H2O 2x.................x 3Na OH + H3PO4 Na3PO4 + 3H2O 3y...............y
=> chọn D Đáp án D
Câu hỏi 32 : Cho 200 ml dung dịch H3PO4 1M vào 250 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 0,5M và KOH 1,5M. Sau khi phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch X. Khối lượng muối có trong dung dịch X là :
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp : - Bài toán Kiềm + Axit nhiều nấc Các phản ứng có thể xảy ra : MOH + H3PO4 -> NaH2PO4 + H2O (1) 2MOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (2) 3MOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O (3) Dựa vào tỉ lệ nOH : nH3PO4 = a => dự đoán sản phẩm phản ứng +) a ≤ 1 => Chỉ có phản ứng (1) +) 1 < a < 2 => (1) và (2) +) a = 2 => (2) +) 2 < a < 3 => (2) và (3) +) a ≥ 3 => (3) Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải : nH3PO4 = 0,2 mol ; nOH = nNaOH + nKOH = 0,5 mol Các phản ứng có thể xảy ra : MOH + H3PO4 -> NaH2PO4 + H2O (1) 2MOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (2) 3MOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O (3) Vì nOH : nH3PO4 = 0,5 : 0,2 = 2,5 => Xảy ra 2 phản ứng (2) và (3) 2MOH + H3PO4 -> Na2HPO4 + 2H2O (2) 2x <- x 3MOH + H3PO4 -> Na3PO4 + 3H2O (3) 3y <- y => x + y = 0,2 và 2x + 3y = 0,5 => x = y = 0,1 mol Muối sau phản ứng gồm : 0,1 mol HPO42- ; 0,1 mol PO43- ; 0,125 mol Na+ ; 0,375 mol K+ => m = mion = 36,6g Đáp án B Câu hỏi 33 : Cho 400 mol dung dịch Ba(OH)2 0,5 M vào 200 ml dung dịch H3PO4 1,5 M. Khối lượng các chất có trong dung dịch X là?
Đáp án: A Phương pháp giải: Phương pháp:
=> dd chứa Ba(H2PO4)2 và BaHPO4 x y Lập hệ PT => x,y Lời giải chi tiết:
Hướng dẫn giải
=> dd chứa Ba(H2PO4)2 và BaHPO4 x y
=> chọn A Đáp án A Câu hỏi 34 : Cho 20 gam NaOH vào dung dịch chứa 39,2 gam H3PO4. Hỏi muối nào được tạo thành? Khối lượng là bao nhiêu ?
Đáp án: D Phương pháp giải: a = nOH- : nH3PO4 + a > 3 => Bazo dư, sau phản ứng thu được muối PO43- và OH- + a = 3 => thu được muối PO43- + 2< a < 3 => thu được HPO42- và PO43- + a = 2 => thu được HPO42- + 1 < a < 2 => thu được HPO42- và H2PO4- + a = 1 => thu được H2PO4- + a < 1 => axit dư, sau phản ứng thu được H2PO4-và H+ Lời giải chi tiết: nNaOH = 0,5 mol nH3PO4 = 0,4 mol 1 < nNaOH : nH3PO4 = 0,5:0,4 = 1,25 < 2 => Tạo thành 2 muối: NaH2PO4 (x mol) và Na2HPO4 (y mol) BT “Na”: x + 2y = nNaOH = 0,5 BT “P”: x + y = nH3PO4 = 0,4 => x = 0,3 và y = 0,1 mNaH2PO4 = 0,3.120 = 36 (g) mNa2HPO4 = 0,1.142 = 14,2 (g) Đáp án D Câu hỏi 35 : Cho 300 ml dung dịch NaOH 1M tác dụng với 200 ml dung dịch H3PO4 1M. Muối thu được sau phản ứng là
Đáp án: B Phương pháp giải: Tính tỉ lệ \((*) = \frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}}\) Qua sơ đồ ta thấy: (*) ≤ 1 => tạo muối H2PO4- 1 < (*) < 2 => tạo muối H2PO4- và HPO42- (*) = 2 => tạo muối HPO42- 2 < (*) < (3) => tạo muối HPO42- và PO43- (*) ≤ 3 => tạo muối PO43- Lời giải chi tiết: Ta có: \(1 < (*) = \frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}} = \frac{{0,3}}{{0,2}} = 1,5 < 2\) => tạo muối NaH2PO4 và Na2HPO4 Đáp án B Câu hỏi 36 : Cho dung dịch chứa 0,3 mol KOH vào dung dịch chứa 0,2 mol H3PO4 thu được dung dịch X. Các chất hòa tan có trong dung dịch X là:
Đáp án: B Phương pháp giải: Xét tỉ lệ nKOH : nH3PO4 = a KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O 2KOH + H3PO4 → K2HPO4 + 2H2O 3KOH + H3PO4 → K3PO4 + 3H2O Nếu a ≤ 1 thì phản ứng chỉ tạo ra KH2PO4 Nếu 1 < a < 2 thì phản ứng tạo 2 muối KH2PO4 và K2HPO4 Nếu a = 2 thì phản ứng chỉ tạo K2HPO4 Nếu 2 < a < 3 thỉ phản ứng tạo 2 muối K2HPO4 và K3PO4 Nếu a ≥ 3 nên phản ứng tạo muối K3PO4 Lời giải chi tiết: Vì nKOH : nH3PO4 = 0,3 : 0,2 = 1,5 nên phản ứng tạo 2 muối KH2PO4 và K2HPO4 KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O 2KOH + H3PO4 → K2HPO4 + 2H2O Đáp án B Câu hỏi 37 : Trộn 100 ml dung dịch H3PO4 1M với 100 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch X. Thành phần của dung dịch X là
Đáp án: D Phương pháp giải: Dạng bài H3PO4 + OH-: H3PO4 + OH- → H2PO4- + H2O H3PO4 + 2OH- → HPO42- + 2H2O H3PO4 + 3OH- → PO43- + 3H2O Giải thích trục số: Đặt \(\frac{{{n_{O{H^ - }}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}} = (*)\) + Nếu (*) < 1 => H3PO4 dư và H2PO4- + Nếu (*) = 1 => H2PO4- + Nếu 1 < (*) < 2 => H2PO4- và HPO42- + Nếu (*) = 2 => HPO42- + Nếu 2 < (*) < 3 => HPO42- và PO43- + Nếu (*) = 3 => PO43- + Nếu (*) > 3 => PO43- và OH‑ dư Lời giải chi tiết: \({n_{{H_3}P{O_4}}} = 0,1\,(mol);\,\,\,{n_{NaOH}} = 0,1(mol)\) Ta thấy: \(\frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}} = \frac{{0,1}}{{0,1}} = 1\) → Phản ứng chỉ tạo muối NaH2PO4. Đáp án D Câu hỏi 38 : Trộn 200 gam dung dịch NaOH 3% với m gam dung dịch H3PO4 10% thu được 26,2 gam muối. Giá trị của m là:
Đáp án: B Phương pháp giải: Các phản ứng xảy ra: H3PO4 + OH- → H2PO4- + H2O H3PO4 + 2OH- → HPO42- + 2H2O H3PO4 + 3OH- → PO43- + 3H2O Xét các trường hợp sau: *Trường hợp 1: Sản phẩm thu được gồm NaH2PO4 và H3PO4 dư *Trường hợp 2 : Sản phẩm thu được gồm Na3PO4 và NaOH dư *Trường hợp 3: NaOH và H3PO4 đều phản ứng hết + Ta luôn có nNaOH = nH2O + Áp dụng bảo toàn khối lượng ta tính được khối lượng H3PO4. Lời giải chi tiết: Ta có: nNaOH = 0,15 mol Các phản ứng xảy ra: H3PO4 + OH- → H2PO4- + H2O H3PO4 + 2OH- → HPO42- + 2H2O H3PO4 + 3OH- → PO43- + 3H2O *Trường hợp 1: Sản phẩm thu được gồm NaH2PO4 và H3PO4 dư Bảo toàn Na → nNaH2PO4 = nNaOH = 0,15 mol → m muối = 0,15.120 = 18 gam (loại) *Trường hợp 2 : Sản phẩm thu được gồm Na3PO4 và NaOH dư → mNa3PO4 = m muối = 26,2 gam → nNa3PO4 = 16,2/164 = 0,16 mol Nhận thấy rằng trong trường hợp này nNaOH ≥ 3nH3PO4 nên loại. *Trường hợp 3: NaOH và H3PO4 đều phản ứng hết + Ta luôn có: nNaOH = nH2O = 0,15 mol + Bảo toàn khối lượng ta có: mNaOH + mH3PO4 = m muối + mH2O → 0,15 . 40 + mH3PO4 = 26,2 + 0,15 . 18 → mH3PO4 = 22,9 gam → mdd = 22,9.(100/10) = 229 gam Đáp án B Câu hỏi 39 : Cho 44 gam dung dịch NaOH 10% tác dụng với 10 gam dung dịch axit photphoric 39,2%. Muối nào sau đây thu được sau phản ứng?
Đáp án: D Phương pháp giải: Khi cho H3PO4 tác dụng với OH- xảy ra các PTHH sau: H3PO4 + OH- → H2PO4- + H2O H3PO4 + 2OH- → HPO42- + 2H2O H3PO4 + 3OH- → PO43- + 3H2O
Giải thích trục số: Đặt \((*) = \frac{{{n_{O{H^ - }}}}}{{{n_{{H_3}P{O_4}}}}}\) + Nếu (*) < 1 → H3PO4 dư và H2PO4- + Nếu (*) = 1 → H2PO4- + Nếu 1 < (*) < 2 → H2PO4- và HPO42- + Nếu (*) = 2 → HPO42- + Nếu 2 < (*) < 3 → HPO42- và PO43- + Nếu (*) = 3 → PO43- + Nếu (*) > 3 → PO43- và OH‑ dư Lời giải chi tiết: Ta có: nNaOH = 0,11 mol và nH3PO4 = 0,04 mol Xét tỉ lệ: (*) = nNaOH : nH3PO4 = 0,11 : 0,04 = 2,75 Ta thấy 2 < (*) < (3) → Muối tạo thành là PO43- và HPO42- Đáp án D Câu hỏi 40 : Cho 50 gam dung dịch KOH 33,6%. Tính khối lượng dung dịch H3PO4 50% cần cho vào dung dịch KOH để thu được hai muối kali đihiđrophotphat và kali hiđrophotphat với tỉ lệ số mol là 2 :1.
Đáp án: C Phương pháp giải: Đặt số mol muối KH2PO4 và K2HPO4 lần lượt là 2x mol và x mol Bảo toàn nguyên tố K và nguyên tố P để tìm số mol H3PO4. Từ đó tìm được khối lượng dung dịch H3PO4 50%. Lời giải chi tiết: Ta có: mKOH = 50 . 33,6/100 = 16,8 (gam) → nKOH = 0,3 mol Đặt số mol muối KH2PO4 và K2HPO4 lần lượt là 2x mol và x mol Bảo toàn nguyên tố K ta có: nKOH = nKH2PO4 + 2.nK2HPO4 = 2x + 2x = 4x = 0,3 mol → x = 0,075 mol Bảo toàn nguyên tố P ta có: nH3PO4 = nKH2PO4 + nK2HPO4 = 2x + x = 3x = 0,225 mol → mH3PO4 = 0,225 . 98 = 22,05 (g) Vậy khối lượng dung dịch H3PO4 50% là mdd H3PO4 = 22,05 . 100/50 = 44,1 (g) Đáp án C
|