Bài 8. Một số cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giải phóng lịch sử - Chân trời sáng tạo 11

Bài tập 1 1

Nhận định nào dưới đây không đúng khi nói về đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc? 

A. Hai Bà Trưng lần đầu tiên khôi phục nền độc lập tự chủ của nước ta. 

B. Lý Bí khôi phục nền độc lập cho dân tộc, thành lập nước Vạn Xuân. 

C. Khúc Thừa Dụ buộc nhà Đường công nhận nền độc lập của nước ta. 

D. Ngô Quyền chấm dứt thời Bắc thuộc, mở ra nền độc lập tự chủ lâu dài. 

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 2

Nhà nước Vạn Xuân được Lý Nam Đế thành lập với mong muốn là 

A. sự trường tồn và phát triển của quốc gia, dân tộc. 

B, dân ta luôn sống trong sung sướng, hạnh phúc. 

C. khẳng định chủ quyền lãnh thổ và độc lập dân tộc. 

D. nhà nước tồn tại lâu dài, nhân dân ấm no. 

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: A

Bài tập 1 3

Nguyên nhân chính quyết định thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là 

A. nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm giành độc lập. 

B. quân Minh bại trận, thiếu lương thực, không còn ý chí chiến đấu. 

C. đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân. 

D. nghĩa quân có ý thức kỉ luật cao, lực lượng đông đảo và vũ khí tốt. 

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: C

Bài tập 1 4

Nghệ thuật quân sự nào dưới đây trong kháng chiến chống quân xâm lược Tổng thời Lý được kế thừa và phát huy trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn? 

A. Kế sách “tiên phát chế nhân”. 

B. Chủ động kết thúc chiến tranh. 

C. Kế sách “thành dã 5. Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi có ý nghĩa như thế nào

D. Đánh nhanh thắng nhanh. 

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 1 5

Khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi có ý nghĩa như thế nào?

A. Kết thúc 20 năm chiến tranh và buộc nhà Minh bồi thường chiến phí.

B. Kết thúc 20 năm nhà Minh đô hộ, mở ra thời kì mới của đất nước

C. Mở ra thời kì phát triển mới của đất nước, buộc nhà Minh thần phục

D. Kết thúc 10 năm chiến tranh, Đại Việt trở thành cường quốc khu vực.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 1 6

Chiến thắng nào của quân Tây Sơn đã ghi dấu ấn sâu sắc nhất trong lịch sử chiến tranh bảo vệ Tổ quốc? 

A. Rạch Gầm – Xoài Mút. 

C. Hà Hồi – Ngọc Hồi. 

B. Ngọc Hồi – Đống Đa. 

D. Đại thắng mùa Xuân năm Kỷ Dậu. 

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 1 7

Một trong những vai trò quan trọng của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc thế kỉ XVIII là 

A. lật đổ các tập đoàn phong kiến, bước đầu thống nhất đất nước. 

B. đánh bại quân Xiêm và quân Thanh, bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc. 

C. trọng dụng chữ Nôm, phát triển thành chữ viết chính thức của dân tộc. 

D. tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, mở ra bước phát triển mới cho dân tộc.

Lời giải chi tiết:

Đáp án đúng là: B

Bài tập 2

Nối các sự kiện ở cột A với thời gian ở cột B cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Ghép các thông tin theo thứ tự sau:

Bài tập 3

Đọc đoạn thông tin và hoàn thành bảng dưới đây.

Lời giải chi tiết:

Bài tập 4

Chọn các từ hoặc cụm từ đã cho dưới đây, điền vào chỗ trống (...) cho phù hợp.

Khởi nghĩa Lam Sơn là một cuộc chiến tranh ……………….có tính chất ……………….. rộng rãi, chấm dứt hơn hai mươi năm đô hộ của nhà Minh, khôi phục nền……………. mở ra thời kì phát triển mới cho dân tộc.

Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn là thắng lợi của…………….. ý chí kiên cường bất khuất, tinh thần…………………. quyết chiến, quyết thắng của quân và dân …………….từ cuộc khởi nghĩa nhân dân phát triển thành …………….giành độc lập tự do cho đất nước.

Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn còn bắt nguồn từ sự lãnh đạo mưu lược, tài tình, sáng tạo của ……………….nghĩa quân, đứng đầu là……………………. Và…………………

có chiến lược, và chiến thuật đúng đắn, thực hiện nghệ thuật ………………..kết hợp quân sự, chính trị, binh vận và ngoại giao để chiến thắng trước kẻ thù.

Lời giải chi tiết:

Khởi nghĩa Lam Sơn là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc có tính chất nhân dân rộng rãi, chấm dứt hơn hai mươi năm đô hộ của nhà Minh, khôi phục nền độc lập mở ra thời kì phát triển mới cho dân tộc.

Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn là thắng lợi của lòng yêu nước ý chí kiên cường bất khuất, tinh thần đoàn kết quyết chiến, quyết thắng của quân và dân Đại Việt. Từ cuộc khởi nghĩa nhân dân phát triển thành chiến tranh giải phóng giành độc lập tự do cho đất nước.

Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn còn bắt nguồn từ sự lãnh đạo mưu lược, tài tình, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân, đứng đầu là Lê Lợi          và Nguyễn Trãi có chiến lược, và chiến thuật đúng đắn, thực hiện nghệ thuật tâm công kết hợp quân sự, chính trị, binh vận và ngoại giao để chiến thắng trước kẻ thù.

Bài tập 5

Em hãy giải ô chữ hàng ngang dựa theo những gợi ý dưới đây và tìm ô chữ chủ.

1. (10 chữ cái): Tác phẩm của Nguyễn Trãi, được xem như bản Tuyên ngôn Độc lập thứ hai của Việt Nam.

2. (14 chữ cái): Chiến thắng lừng lẫy của Nguyễn Huệ khiến quân Xiêm “ miệng tuy nói khoác mà lòng thì sợ quân Tây Sơn như cọp”.

3. (12 chữ cái): Vị nữ vương đầu tiên đã giành lại độc lập, tự do cho Việt Nam sau hơn 200 năm mất nước.

4. (7 chữ cái): Nhà nước do Lý Nam Đế sáng lập với hi vọng đất nước mãi mùa xuân.

5. (6 chữ cái): Chiến thắng tiêu biểu đánh dấu kết thúc cuộc kháng chiến chống quân Thanh.

Ô chữ chủ (13 chữ cái): Nhân dân đã suy tôn danh hiệu này cho một anh hùng chống Bắc thuộc được nhân dân kính trọng như cha mẹ:

Lời giải chi tiết:

Bài tập 6

Hoàn thành bảng thông tin dưới đây về những đóng góp chủ yếu và vai trò của phong trào Tây Sơn trong lịch sử dân tộc.

Lời giải chi tiết:

- Đóng góp:

+ Lật đổ các chính quyền chúa Nguyễn, chúa Trịnh.

+ Xóa bỏ ranh giới sông Gianh.

+ Đánh bại các cuộc chiến tranh xâm lược của quân Xiêm, Thanh

- Vai trò:

+ Đặt nền móng cho việc khôi phục nền thống nhất đất nước.

+ Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền của dân tộc. Để lại những bài học quý báu về tư tưởng và nghệ thuật quân sự chống ngoại xâm.

+ Cho thấy vai trò và sức mạnh của quần chúng nhân dân.

Bài tập 7

Kể tên một số nữ anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Em có đồng ý nhận định dưới đây của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng? Bằng kiến thức lịch sử đã học, hãy chứng minh.

Lời giải chi tiết:

- Một số nữ anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc: Hai Bà Trưng; Lê Chân; Bà Triệu; Bùi Thi Xuân; Nguyễn Thị Minh Khai; Nguyễn Thị Định,…

- Đồng ý với nhận định của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng:

+ Khởi nghĩa Hai Bà Trưng là cuộc khởi nghĩa lớn đầu tiên trong thời Bắc thuộc => mở đầu thời kì đấu tranh giành độc lập, tự chủ lâu dài, bền bỉ của người Việt.

+ Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí anh hùng của phụ nữ Việt Nam.

Bài tập 8 1

Quan sát lược đồ 8.4 trang 61 và dựa vào kiến thức đã học, hãy thực hiện các nhiệm vụ dưới đây:

1.  Vì sao khi quân Thanh tiến vào Thăng Long, quân Tây Sơn chủ động rút lui? Điểm độc đáo trong cuộc rút lui này là gì?

Lời giải chi tiết:

- Khi quân Thanh tiến vào Thăng Long, quân Tây Sơn đã chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng

- Điểm độc đáo: tạm thời lui binh, chọn địa điểm tập kết quân thủy, bộ, vừa để tạo phòng tuyến chặn giặc vừa làm bàn đạp tiến công.

Bài tập 8 2

Theo em, nghệ thuật quân sự của vua Quang Trung có gì đặc biệt?

Lời giải chi tiết:

Nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ  - Quang Trung:

+ Tận dụng yếu tố “Thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.

+ Tạm thời lui binh, chọn địa điểm tập kết quân thủy, bộ, vừa để tạo phòng tuyến chặn giặc vừa làm bàn đạp tiến công.

+ Đánh nhiều mũi, nhiều hướng, kết hợp chính binh và kì binh, đánh chính diện và đánh vu hồi, chia cắt, làm tan rã và tiêu diệt quân địch

+ Hành quân thần tốc, táo bạo, bất ngờ và giải quyết chiến tranh trong trận quyết chiến.

Bài tập 9

Nghĩa quân Lam Sơn đã vận dụng những bài học kinh nghiệm nào từ kho tàng quân sự truyền thống của dân tộc trong cuộc khởi nghĩa chống quân Minh?

Lời giải chi tiết:

- Một số bài học kinh nghiệm trong kho tàng tàng quân sự truyền thống của dân tộc đã được nghĩa quân Lam Sơn vận dụng:

+ Huy động sức mạnh của toàn dân (toàn dân đánh giặc)

+ Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu

+ Lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh

+ Tâm công (đánh vào tâm lí địch),…

Bài tập 10

Nghĩa quân Tây Sơn đã vận dụng được những bài học kinh nghiệm nào từ kho tàng quân sự truyền thống của dân tộc trong lịch sử? Nêu ví dụ.

Lời giải chi tiết:

- Một số bài học kinh nghiệm trong kho tàng tàng quân sự truyền thống của dân tộc đã được nghĩa quân Tây Sơn vận dụng:

+ Huy động sức mạnh của toàn dân (toàn dân đánh giặc)

+ Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu

+ Lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh

- Ví dụ: Khi quân Thanh tiến vào Thăng Long, quân Tây Sơn đã chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng.