Soạn bài Tiếng nói của văn nghệ trang 12 SGK Văn 9

1. Bài viết Tiếng nói của văn nghệ có bố cục chặt chẽ, mạch lạc, được thể hiện qua hệ thống luận điểm rõ ràng lô-gíc. Các luận điểm vừa có sự giải thích cho nhau, vừa nối tiếp nhau một cách tự nhiên.

- Nội dung văn nghệ: Văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khách quan mà còn là nhận thức mới mẻ, là tư tưởng tình cảm của cá nhân nghệ sĩ. Có thể nói mỗi tác phẩm văn nghệ lớn biểu hiện một cách sống của tâm hồn, từ đó có tác dụng “thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”, nghĩa là có thể cảm hóa được người đọc.

- Tiếng nói của văn nghệ góp phần xứng đáng và rất cần thiết với cuộc sống của con người, đặc biệt là trong hoàn cảnh chiến đấu, sản xuất vô cùng gian khổ mà anh dũng của dân tộc ta ở những năm đầu kháng chiến.

- Văn nghệ có sức cảm hóa, có sức lôi cuốn thật kì diệu bởi đó là tiếng nói của tình cảm, tác động tới con người qua những rung cảm sâu xa từ trái tim, có thể làm chuyển hóa được con người.

2. Lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan nhưng tác phẩm nghệ thuật không phải là sự giản đơn sao chép, chụp ảnh nguyên xi thực tại ấy. Trong sự phản ánh của văn nghệ có cách nhìn, cách đánh giá cuộc sống, có lời nhắn nhủ riêng của người nghệ sĩ. Vì vậy, nội dung của tác phẩm văn nghệ đâu chỉ là câu chuyện con người như ớ ngoài đời mà chủ yếu là tư tưởng, tấm lòng của người nghệ sĩ kí thác trong đó.

Tác phẩm văn nghệ không phải là những lời lí thuyết khô khan, khuôn sáo cứng nhắc mà chứa đựng tất cả những say sưa, vui buồn, thương ghét, mộng mơ của nhà nghệ sĩ. Nó tác động mạnh mẽ đến chúng ta, mang đến cho chúng ta biết bao rung động, ngỡ ngàng trước nhừng điều tưởng chừng đã rất quen thuộc. Nó có thể khiến chúng ta từ đó thay đổi tình cảm, tư tưởng, thậm chí cả quan điểm sống, lối sống của mình.

Nội dung của văn nghệ còn là sự rung cảm, nhận thức của từng người tiếp nhận được mở rộng, lan truyền, từ người này sang người khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Tóm lại, nội dung của văn nghệ khác với nội dung của các bộ môn khoa học như dân tộc học, xã hội học, lịch sử, địa lí, triết học... Những bộ môn khoa học này thường khám phá, miêu tả và đúc kết bộ mặt xã hội, hay tự nhiên thành những quy luật có tính khách quan. Trong khi đó văn nghệ tập trung khám phá, thể hiện cuộc sống với chiều sâu của nó trong các mối quan hệ chăng chịt, phức tạp. Qua đó khám phá tính cách và số phận của con người. Đặc điểm chú yếu của văn nghệ là hiện thực mang tính cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm con người qua cái nhìn vá tình cảm có tính cá nhân của nghệ sĩ.