Phần 1: Tìm hiểu cách nghiên cứu phong cách sáng tác của một số trường phái văn học trang 66 chuyên đề học tập văn 12 - kết nối tri thức

Phần I Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 Phần I trang 66 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Định hướng viết của tác giả Đỗ Đức Hiểu ở văn bản này là gì?

Phương pháp giải:

Đọc toàn bộ văn bản một cách kỹ lưỡng để hiểu được luận điểm chính và các ý phụ mà tác giả muốn truyền tải.

Lời giải chi tiết:

Định hướng của tác giả Đỗ Đức Hiểu trong văn bản là tập trung vào việc làm sáng tỏ những đặc điểm chính của tiểu thuyết lãng mạn thông qua phân tích sâu sắc về tác phẩm của Victor Hugo. Ông khám phá phong cách nghệ thuật, ý nghĩa sâu xa, và mối quan hệ giữa tác phẩm và bối cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa của thời đại. Đồng thời, Đỗ Đức Hiểu cũng nhấn mạnh vai trò và đóng góp của Hugo trong việc định hình và phát triển trường phái lãng mạn

Phần I Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 Phần I trang 66 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Khi phân tích tác phẩm Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, tác giả đã tuân thủ định hướng viết thể hiện ở nhan đề bài viết như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nhan đề bài viết và toàn bộ văn bản để thấy được tác giả đã tuân thủ định hướng viết ở phần nhan đề bài viết.

Lời giải chi tiết:

Khi phân tích tác phẩm, tác giả Đỗ Đức Hiểu đã tuân thủ một cách nghiêm ngặt định hướng của mình được thể hiện trong nhan đề bài viết Đọc Nhà thờ Đức Bà Pa-ri và suy nghĩ về tiểu thuyết lãng mạn. Ông không chỉ khám phá và phân tích tác phẩm Nhà thờ Đức Bà Paris một cách sâu sắc, mà còn liên hệ và làm rõ cách mà tác phẩm này tương tác với các nguyên tắc và tinh thần của chủ nghĩa lãng mạn. Qua đó, ông đã làm nổi bật không chỉ giá trị của tác phẩm mà còn tầm quan trọng của nó trong bối cảnh rộng lớn của văn học lãng mạn.

Phần I Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 Phần I trang 66 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Trong bài viết có những câu, những nhận định nào có thể giúp người đọc hiểu rộng ra về phong cách sáng tác của trường phái lãng mạn trong tiểu thuyết?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ lại bài viết để tìm ra những câu, nhận định giúp người đọc hiểu rộng ra về phong cách sáng tác của trường phái lãng mạn trong tiểu thuyết.

Lời giải chi tiết:

Những câu, nhận định giúp người đọc hiểu rộng ra về phong cách sáng tác của trường phái lãng mạn trong tiểu thuyết:

- “Những hình tượng Esmeralda, Quasimodo, Pierre Gringoire... cả một đô thành thời Trung Cổ, sống dậy trong trái tim mọi người, quay cuồng hỗn loạn, đầy màu sắc và âm thanh, đầy hương hoa”

- “Victor Hugo đã lãng mạn hóa thời kỳ Trung cổ, huyền thoại hóa một Paris lịch sử”.

- “Tình yêu, đau khổ và hy vọng của con người là niềm tin bất diệt vào sự vươn lên của nhân loại đến những đỉnh cao của lòng tìm kiếm chân lý và cảm xúc."

- "Nhà thờ Đức Bà là sự tổng hợp của bi kịch, tự sự và trữ tình."

- "Nhân vật của Hugo là sự kết hợp giữa hiện thực và huyền thoại, là biểu hiện của hy vọng vào ngày mai tươi sáng của loài người."

- "Esmeralda là một nhân vật huyền thoại... cô là thiên thần trong thế giới rách nát."

- "Cuộc đời Pierre Gringoire là một huyền thoại lớn... một nghệ sĩ lãng mạn có tự do sáng tạo giữa cuộc sống thực và huyền ảo."

mục 1 Câu 1

Trả lời Câu 1 mục 1 Phần II trang 67 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Khi nghiên cứu tổng quan về phong cách sáng tác của một trường phái văn học, các nhà nghiên cứu, lí luận thường phải thực hiện những thao tác khoa học cơ bản nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài viết về phong cách sáng tác của một trường phái văn học để tìm ra các thao mà các nhà nghiên cứu, lý luận thường sử dụng.

Lời giải chi tiết:

Khi nghiên cứu tổng quan về phong cách sáng tác của một trường phái văn học, các nhà nghiên cứu, lí luận thường phải thực hiện những thao tác khoa học cơ bản: 

- Tập hợp

- Xác định những nét chung của các sáng tác đã được tập hợp

- Tìm hiểu hệ thống nguyên nhân đưa đến những điểm chung

- So sánh để tìm ra nét khu biệt giữa nhóm tác phẩm này với nhóm tác phẩm vốn được cho là thuộc về một trường phái văn học khác

- Rút ra nhận định khái quát về phong cách sáng tác của trường phái 

mục 1 Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 mục 1 Phần II trang 67 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Trong Từ điển văn học (Bộ mới), NXB Thế giới, Hà Nội, 2001 có các mục từ chủ nghĩa cổ điển, chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa lãng mạn, chủ nghĩa siêu thực, chủ nghĩa tượng trưng... Tìm sách chọn đọc một trong các mục từ nêu trên và thực hiện theo nhóm các yêu cầu sau:

a. Liệt kê tên các tác giả, tác phẩm xuất hiện trong mục từ và cho biết ý nghĩa của việc nhắc đến tên các tác giả, tác phẩm ấy?

b. Lược ghi các ý mà bạn cho rằng tác giả từ điển nói về phong cách sáng tác của trường phái (chủ nghĩa, dạng được đề cập).

c. Nêu nhan đề các tác phẩm (hoặc trích đoạn tác phẩm, đã được học trong

chương trình Ngữ văn ở trường phổ thông thuộc trường phái văn học gắn với mục từ bạn đang tìm hiểu (nếu có).

Phương pháp giải:

Đọc sách và liên hệ với kiến thức đã học về  để trả lời các câu hỏi trên

Lời giải chi tiết:

a, Các tác giả, tác phẩm xuất hiện trong mục từ: Tội ác và hình phạt của tác giả Fyodor Dostoevsky, Chiến tranh và hòa bình của Lev Tolstoy, Tấn trò đời của Honoré de Balzac,...

Ý nghĩa của việc nhắc đến tên các tác giả, tác phẩm ấy là làm rõ vai trò và tầm quan trọng của họ trong việc phát triển và định hình chủ nghĩa hiện thực trong văn học. Các tác phẩm này không chỉ là những ví dụ minh họa cho phong cách sáng tác của chủ nghĩa hiện thực mà còn thể hiện những quan điểm và tư tưởng sâu sắc về xã hội và con người.

b, Các ý mà tác giả nói về phong cách sáng tác của trường phái:

- “Chủ nghĩa hiện thực tập trung vào việc miêu tả cuộc sống một cách chính xác và chi tiết, phản ánh hiện thực mà không lý tưởng hóa. Điều này đòi hỏi các nhà văn phải chú ý đến các khía cạnh cụ thể của đời sống hàng ngày, từ môi trường sống đến tâm lý và hành động của con người”

- “Văn học hiện thực thường tập trung vào việc phơi bày và phân tích các vấn đề xã hội.”

- “Các nhân vật trong văn học hiện thực thường được mô tả với tất cả sự phức tạp và mâu thuẫn của họ”

- “Tác giả hiện thực thường cố gắng giữ một cái nhìn khách quan, không can thiệp vào quá trình kể chuyện bằng cách thể hiện quan điểm cá nhân quá rõ ràng”

c, Nhan đề các tác phẩm: "Chí Phèo" của Nam Cao, "Sống mòn" của Nam Cao, "Đời thừa" của Nam Cao, "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố,...

mục 1 Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 mục 1 Phần II trang 67 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Sưu tầm một số câu, đoạn thơ, đoạn văn, nhận định.... mang tính chất tuyên ngôn sáng tác của các nhà văn hiện thực hoặc lãng mạn trong văn học Việt Nam (như Vũ Trọng Phụng, Nam Cao, Thế Lữ, Xuân Diệu,...)

Phương pháp giải:

Tìm đọc một số tác phẩm của các tác giả để tìm ra một số nhận định, trích dẫn hay.

Lời giải chi tiết:

 "Tôi muốn tắt nắng đi cho màu đừng nhạt mất; Tôi muốn buộc gió lại cho hương đừng bay đi." - (Xuân Diệu)

- "Thơ là tiếng nói của tâm hồn, là sự phản ánh của tình cảm sâu thẳm nhất của con người." – (Hàn Mặc Tử)

- "Cái giống nó cũng khôn ra phết. Nó cũng biết nó khổ chứ! Nó chỉ còn một cách là bỏ cái kiếp sống khổ sở này đi. Thế là nó phẫn chí. Nó cứ thế mà đi..." (Lão Hạc – Nam Cao)

- "Cái văn minh vật chất và văn minh tinh thần của xã hội ngày nay cũng như là một cái chụp đèn xấu xí che đi cái bóng đèn, nhưng nó lại làm cho cái bóng đèn cháy sáng hơn." (Số Đỏ - Vũ Trọng Phụng)

mục 2 Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 mục 2 Phần II trang 69 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Khi tìm hiểu dấu ấn phong cách sáng tác của một trường phái văn học trong những tác phẩm cụ thể, người nghiên cứu phải đáp ứng được những yêu cầu cơ bản nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần lý thuyết nghiên cứu dấu ấn phong cách sáng tác của một trường phái văn học trong những tác phẩm cụ thể để tìm ra các yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Việc tìm hiểu dấu ấn phong cách sáng tác của một trường phái văn học trong các tác phẩm cụ thể đòi hỏi người nghiên cứu phải có kiến thức sâu rộng và kỹ năng phân tích tỉ mỉ. Họ cần kết hợp các yếu tố từ bối cảnh lịch sử, đặc điểm nội dung và hình thức của tác phẩm, vai trò của tác giả, và sự phản hồi từ độc giả để có được cái nhìn toàn diện và sâu sắc về trường phái văn học đó.

mục 2 Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 mục 2 Phần II trang 69 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Phân tích sự khác nhau về mục tiêu giữa các đề tài nghiên cứu trong từng cặp sau:

a. Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tiểu thuyết “Những người cùng khổ” của Vích-to Huy-gô và Tìm hiểu nguyên tác xây dựng hình tượng nhân vật của chủ nghĩa lãng mạn qua tiểu thuyết Những người thân khổ (Vích-to Huy-gô).

b. Tình huống truyện độc đáo trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân và Tính chất lãng mạn của tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).

c. Những giá trị nổi bật của truyện ngắn “Chí Phèo” (Nam Cao) và Phong cách hiện thực trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao.

d. Hình tượng cái tôi trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng và Cái tôi lãng mạn chủ nghĩa trong thơ Xuân Diêu thời trước Cách mạng.

e. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor- ca (Thanh Thảo) và Dấu ấn tượng trưng, siêu thực trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” (Thanh Thảo)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các đề tài nghiên cứu để tìm ra sự khác biệt về mục tiêu giữa chúng.

Lời giải chi tiết:

a, Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tiểu thuyết “Những người cùng khổ” của Vích-to Huy-gô và Tìm hiểu nguyên tác xây dựng hình tượng nhân vật của chủ nghĩa lãng mạn qua tiểu thuyết Những người thân khổ (Vích-to Huy-gô).

- Mục tiêu:Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tiểu thuyết “Những người cùng khổ” của Vích-to Huy-gô: Nghiên cứu cách mà Victor Hugo đã xây dựng các nhân vật trong tiểu thuyết “Những người khốn khổ”.CònTìm hiểu nguyên tác xây dựng hình tượng nhân vật của chủ nghĩa lãng mạn qua tiểu thuyết Những người khốn khổ (Vích-to Huy-gô)mục tiêu lại là Tìm hiểu cách mà Victor Hugo đã xây dựng các nhân vật trong “Những người khốn khổ” để phản ánh và phục vụ các lý tưởng của chủ nghĩa lãng mạn.

- Phạm vi nghiên cứu: Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tiểu thuyết “Những người cùng khổ” của Vích-to Huy-gô: Tập trung cụ thể vào các kỹ thuật nghệ thuật và phương pháp mà Hugo sử dụng để tạo ra các nhân vật đáng nhớ, đa chiều và sống động còn Tìm hiểu nguyên tác xây dựng hình tượng nhân vật của chủ nghĩa lãng mạn qua tiểu thuyết Những người khốn khổ (Vích-to Huy-gô) không chỉ xem xét kỹ thuật xây dựng nhân vật của Hugo mà còn đặt nó vào bối cảnh của chủ nghĩa lãng mạn.

b, Tình huống truyện độc đáo trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân và Tính chất lãng mạn của tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân):

- Mục tiêu: Tình huống truyện độc đáo trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân: Khám phá và phân tích cách mà Nguyễn Tuân đã tạo ra một tình huống truyện độc đáo và khác biệt trong “Chữ người tử tù”. Còn Tính chất lãng mạn của tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân): Phân tích cách mà tình huống truyện trong “Chữ người tử tù” thể hiện tính chất lãng mạn.

- Phạm vi nghiên cứu: Tình huống truyện độc đáo trong tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân: Tập trung vào việc mô tả và phân tích tình huống cơ bản của câu chuyện – cuộc gặp gỡ giữa viên quản ngục và Huấn Cao trong hoàn cảnh ngục tù. Còn Tính chất lãng mạn của tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân): Tập trung vào việc xác định và phân tích các yếu tố lãng mạn trong tình huống truyện, như sự tôn vinh tài năng và phẩm giá của Huấn Cao, cũng như sự tôn trọng và ngưỡng mộ từ viên quản ngục.

c, Những giá trị nổi bật của truyện ngắn “Chí Phèo” (Nam Cao) và Phong cách hiện thực trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao

- Mục tiêu: Những giá trị nổi bật của truyện ngắn “Chí Phèo” (Nam Cao): Khám phá và đánh giá các giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “Chí Phèo”. Phong cách hiện thực trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao: Phân tích cách mà Nam Cao sử dụng phong cách hiện thực để miêu tả cuộc sống và số phận của các nhân vật trong “Chí Phèo”.

- Phạm vi nghiên cứu: Những giá trị nổi bật của truyện ngắn “Chí Phèo” (Nam Cao): xem xét toàn bộ tác phẩm để tìm ra những giá trị nổi bật, Phong cách hiện thực trong truyện ngắn "Chí Phèo" của Nam Cao: tập trung vào việc xác định và phân tích các đặc điểm của chủ nghĩa hiện thực trong tác phẩm,

d, Hình tượng cái tôi trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng và Cái tôi lãng mạn chủ nghĩa trong thơ Xuân Diêu thời trước Cách mạng

- Mục tiêu: Hình tượng cái tôi trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng: Khám phá và phân tích cách Xuân Diệu thể hiện “cái tôi” cá nhân trong thơ của mình trước Cách mạng tháng Tám. Cái tôi lãng mạn chủ nghĩa trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng: Tập trung vào cách mà Xuân Diệu thể hiện “cái tôi” của mình trong khuôn khổ của chủ nghĩa lãng mạn.

- Phạm vi nghiên cứu: Hình tượng cái tôi trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng: Tập trung vào việc phân tích cách Xuân Diệu biểu lộ “cái tôi” của mình trong các bài thơ, bao gồm những cảm xúc mãnh liệt về tình yêu, cuộc sống, và cái đẹp. Cái tôi lãng mạn chủ nghĩa trong thơ Xuân Diệu thời trước Cách mạng: Tập trung vào việc phân tích cách “cái tôi” của Xuân Diệu được thể hiện qua lăng kính của chủ nghĩa lãng mạn.

e, Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor- ca (Thanh Thảo) và Dấu ấn tượng trưng, siêu thực trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” (Thanh Thảo)

- Mục tiêu: Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor- ca (Thanh Thảo): Khám phá và phân tích các đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”. Dấu ấn tượng trưng, siêu thực trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” (Thanh Thảo): Nhấn mạnh vào việc phân tích các yếu tố tượng trưng và siêu thực như các công cụ nghệ thuật chính.

- Phạm vi nghiên cứu: Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor- ca (Thanh Thảo): Có phạm vi rộng hơn và bao quát hơn, tập trung vào tất cả các yếu tố nghệ thuật trong bài thơ. Dấu ấn tượng trưng, siêu thực trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” (Thanh Thảo): Hẹp hơn, tập trung cụ thể vào các yếu tố tượng trưng và siêu thực.

mục 2 Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 mục 2 Phần II trang 69 Chuyên đề học tập Văn 12 Kết nối tri thức

Chọn một cấp đề tài nghiên cứu được nêu ở bài tập 2 và xác định hướng triển khai các đề tài đó theo bảng được gợi ý sau:

Phương pháp giải:

Lựa chọn một cấp đề tài nghiên cứu và triển khai theo gợi ý trong bảng

Lời giải chi tiết:

Cấp đề tài: Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor- ca (Thanh Thảo)