Lý thuyết về nước biển và đại dương - CD

Bài 11. Nước biển và đại dương

1.MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

- Độ muối trung bình của nước biển và đại dương là 35 ‰ và có sự thay đổi theo không gian: 

+ Vùng chí tuyến là 36,8 ‰, xích đạo là 34,5 ‰, vùng cực là 34 ‰. 

+ Độ muối trên đại dương lớn hơn vùng ven biển.

- Nhiệt độ trung bình trên bề mặt toàn bộ đại dương thế giới là 17,5oC.  Nhiệt độ nước biển có sự phân hóa theo không gian và thời gian:

+ Nhiệt độ nước biển và đại dương mùa hạ cao hơn mùa đông.

+ Nhiệt độ  giảm dần từ vùng xích đạo về hai cực.

+ Nhiệt độ có sự phân hóa theo độ sâu, giảm dần đến 300 m. Từ độ sâu dưới 3000 , nhiệt độ ít thay đổi.

2. SÓNG BIỂN

- Sóng biển là sự dao động tại chỗ của nước biển theo chiều thẳng đứng.

- Nguyên nhân: chủ yếu là do gió, ngoài ra còn là do động đất, núi lửa, …

- Sóng bị suy yếu và tan ra khi tiến vào bờ do bị ma sát với đáy biển. Đáy càng nông, tốc độ suy yếu càng nhanh.

3. THỦY TRIỀU

- Thủy triều là sự dao động của mực nước biển, đại dương trong một ngày do sự hấp dẫn của Mặt Trăng, Mặt Trời và lực li tâm khi Trái Đất tự quay quanh trục.

- Dao động thủy triều đạt giá trị lớn nhất khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất cùng nằm trên một đường thẳng; nhỏ nhất khí Mặt Trăng, Mặt Trời tạo với Trái Đất một góc vuông.

4. DÒNG BIỂN

- Chuyển động của dòng biển tạo thành những vòng tuần hoàn trên các đại dương và biểu hiện rõ nhất ở khoảng vĩ độ nhiệt đới ôn đới ở hai bán cấu.

+ Hai bên xích đạo: dòng biển chuyển động từ phía đông về phía tây, khi gặp bờ đông các lục địa, bị chuyển hướng về phía bắc (bán cầu Bắc), phía nam (ở bán cầu Nam) tạo thành biển nóng ở trên cả hai bán cầu.

+ Ở khoảng vĩ độ 30 - 40o trên cả hai bán cầu, các dòng biển chảy về hướng đông, khi gặp bờ tây các lục địa, bị đổi hướng về phía bắc (bán cầu Nam) và hướng nam (bán cầu Bắc), tạo thành dòng biển lạnh ở khu vực xích đạo.

+ Trên vùng vĩ độ cao ở bán cầu Bắc, các dòng biển chuyển động phức tạo do phụ thuộc vào nhiều nhân tố, đặc biệt là hình thái địa hình bờ biển. Còn ở bán cầu Nam, dòng biển có hướng ổn định từ tây sang đông.

5. VAI TRÒ CỦA BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI

- Cung cấp tài nguyên sinh vật (hải sản, rong biển,...).

- Cung cấp tài nguyên khoáng sản (dầu mỏ, khí đốt, muối biển,…).

- Cung cấp năng lượng (sóng biển, thủy triều,...).

- Phát triển các ngành kinh tế biển (giao thông vận tải, du lịch,...).