Giải Bài tập 1 trang 26 sách bài tập Ngữ văn 9 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Trong văn bản Yên Tử, núi thiêng, việc tác giả miêu tả một hành trình giả định cho du khách có ý nghĩa như thế nào? Qua đối chiếu văn bản này với những văn bản thực hiện chức năng tương tự, em có nhận xét gì về mô hình chung của các đoạn văn miêu tả loại hành trình giả định này?

Phương pháp giải:

Hiểu khái niệm giả định và xác định được đoạn miêu tả hành trình giả định trong văn bản

Lời giải chi tiết:

Ở đây, hành trình giả định do tác giả tưởng tượng ra, trong đó tác giả đóng vai trò là người dẫn độc giả tham gia cuộc hành hương lên Yên Tử. Qua hành trình giả định này, người đọc cũng như du khách hình dung được rõ rệt hơn về các chặng mà mình có thể trải qua trên tuyến đường đến với danh lam thắng cảnh Yên Tử.

Trong các văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh thường có đoạn miêu tả hành trình giả định. Ở đó, các đại từ ta, chúng ta, bạn luôn xuất hiện cùng 6 ô với một số mẫu câu quen thuộc: Ta/ Chúng ta/ Bạn bắt đầu hành trình khám phá ... từ ... Đây là nơi ...; Tiếp đó, ta/ chúng ta/ bạn sẽ đi tới ...; Ta/ Chúng ta/ Bạn nên...;...

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Dựa vào những thông tin trong văn bản, hãy cho biết vì sao Yên Tử có thể được xem là một quần thể du lịch tâm linh.

Phương pháp giải:

Chú ý các từ quần thể và tâm linh

Lời giải chi tiết:

Yên Tử có thể được xem là quần thể du lịch tâm linh vì:

- Có rất nhiều địa điểm, di tích đáng chú ý, gắn với nhau trong một tổng thể hài hoà.

- Có những cảnh quan làm say lòng người bên cạnh rất nhiều am, chùa thờ Phật hoặc các vị có công trạng trong việc phát triển Phật giáo ở nước ta, làm thoả mãn nhu cầu mộ đạo hay chiêm bái của du khách.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Nêu nhận xét của em về sự pha trộn giữa truyền thuyết dân gian và cứ liệu lịch sử trong cách tác giả diễn giải lai lịch một số đối tượng thuộc danh lam thắng cảnh Yên Tử.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và nêu nhận xét của mình

Lời giải chi tiết:

Khi diễn giải lai lịch một số đối tượng thuộc danh lam thắng cảnh Yên Tử, tác giả đã pha trộn truyền thuyết dân gian và cứ liệu lịch sử. Cần thấy lí do của sự “pha trộn" này từ các phương diện:

- Phương diện tư liệu về cảnh quan, di tích: Những ghi chép còn lại của chính sử, địa chí về Yên Tư không đủ để giải đáp hết những điều người ta muốn biết về mọi địa danh, di tích ở đây. Vì vậy, những người viết về Yên Tử thường phải huy động thêm những cách giải thích của dân gian trong một số truyền thuyết.

- Phương diện kiểu văn bản cùng tính đặc thù của nó: Một văn bản giới thiệu danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử không chỉ hấp dẫn người đọc bằng thông tin khách quan có thể kiểm chứng mà còn bằng các thông tin về cảm nhận, tưởng tượng, đánh giá của bao thế hệ về đối tượng đó. Loại thông tin thứ hai cho thấy mọi danh lam thắng cảnh hay di tích luôn có một không khí tinh thần đặc biệt bao quanh, khiến chúng nhuốm màu huyền thoại, gợi rất nhiều tò mò và khát khao khám phá.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Theo những gì được gợi ra trong văn bản, em cảm nhận như thế nào về vai trò của vua Trần Nhân Tông trong việc tạo cho thắng cảnh Yên Tử một giá trị mới.

Phương pháp giải:

Chú ý các chi tiết về vua Trần Nhân Tông, đặc biệt chú ý câu cuối cùng của văn bản

Lời giải chi tiết:

Vua Trần Nhân Tông có vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị của Yên Tử khi chọn nơi đây để tu hành và sáng lập Thiền phái Trúc Lâm. Ông biến Yên Tử thành trung tâm Phật giáo lớn, gắn kết đời sống xã hội với tư tưởng thiền học. Nhờ đó, Yên Tử trở thành thắng cảnh mang ý nghĩa tâm linh, văn hóa và lịch sử sâu sắc.

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Tìm hiểu thêm một số sáng tác thơ, văn viết về Yên Tử. Kể tên những tác phẩm mà em đã tìm đọc được (chú ý ghi kèm tên tác giả). Nêu nhận xét chung về sự khác biệt giữa các tác phẩm ấy với văn bản Yên Tử, núi thiêng trên cả hai phương diện nội dung và cách thể hiện.

Phương pháp giải:

Tham khảo qua sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

- Một số tác phẩm thơ, văn viết về Yên Tử mà mình đã tìm đọc được:

+ “Trăng Yên Tử” – Tác giả: Huy Cận

+ “Lên Yên Tử” – Tác giả: Nguyễn Trãi

+ “Yên Tử ca” – Tác giả: Nguyễn Du

- Nhận xét: Các tác phẩm thơ, văn này thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên và tâm linh của Yên Tử qua ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc sâu lắng. So với văn bản "Yên Tử, núi thiêng", chúng có sự khác biệt rõ ràng. Nếu "Yên Tử, núi thiêng" tập trung vào giá trị lịch sử và ý nghĩa tâm linh mang tính tổng quát, thì các tác phẩm thơ lại thể hiện sự rung động cá nhân, đầy chất thơ và thiền học qua những hình ảnh gần gũi, trữ tình hơn.

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 26 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Chọn trong văn bản một số câu phù hợp để viết lại theo hướng mở rộng cấu trúc của các câu đó. Nêu rõ sự khác nhau giữa câu gốc và câu được viết lại xét từ phương diện cung cấp thông tin.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức được học trong các phần Thực hành tiếng Việt trong SGK

Lời giải chi tiết:

Ví dụ 1:

- Câu gốc: Từ đó cảnh sắc thiên nhiên ngoạn mục hòa quyện với chùa, am, tháp cổ kính của Yên Tử, vừa như chốn thần tiên, vừa lại gần gũi, gắn bó với con người.  

- Câu mở rộng: Từ đó cảnh sắc thiên nhiên ngoạn mục hòa quyện với chùa, am, tháp cổ kính của Yên Tử được các triều đại sau tôn tạo, xây dựng suốt từ chân lên tới đỉnh núi vừa như chốn thần tiên, vừa lại gần gũi, gắn bó với con người.

Ví dụ 2:

- Câu gốc: Nhưng Yên Tử thật sự trở thành nơi trung tâ, náo nhiệt của Phật giáo Trúc Lâm chỉ từ khi vua Trần Nhân Tông đến Yên Tử tu hành.   

- Câu mở rộng: Nhưng Yên Tử thật sự trở thành nơi trung tâ, náo nhiệt của Phật giáo Trúc Lâm chỉ từ khi vua Trần Nhân Tông – một trong những vị vua anh minh nhất của lịch sử Việt Nam - đến Yên Tử tu hành.   

=> Câu mở rộng cung cấp đa dạng thông tin hơn.