Đề thi vào 10 môn Văn Hậu Giang năm 2020

Đề bài

I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)

Nếu được hỏi bạn mong muốn điều gì nhất trong công việc và trong cuộc sống thường ngày, bạn sẽ trả lời như thế nào? Nhiều người chạy theo tiền bạc, vị thế, danh vọng, … nhưng họ không biết rằng ý nghĩa của những điều họ làm mới là điều quan trọng nhất. Tìm thấy ý nghĩa trong từng công việc bạn làm sẽ làm cho mỗi ngày trôi đi trở nên có giá trị hơn và mỗi kết quả đạt được – dù tốt hay không tốt – đều đáng trân trọng.

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2: Xét theo mục đích nói, câu văn: “Nếu được hỏi bạn mong muốn điều gì nhất trong công việc và trong cuộc sống thường ngày, bạn sẽ trả lời như thế nào? Thuộc kiểu câu gì?

Câu 3: Theo đoạn trích, điều gì là quan trọng nhất trong công việc và trong đời sống thường ngày?

Câu 4: Tìm và cho biết vai trò của thành phần phụ chú trong câu: Tìm thấy ý nghĩa trong từng công việc bạn làm sẽ làm cho mỗi ngày trôi đi trở nên có giá trị hơn và mỗi kết quả đạt được – dù tốt hay không tốt – đều đáng trân trọng.

II. LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1: (2.0 điểm)

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ, trình bày suy nghĩ về điều quan trọng nhất đối với bản thân em.

Câu 2: (5.0 điểm)

Phân tích diễn biến tâm lí, hành động của nhân vật bé Thu khi cha về thăm nhà trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

Lời giải chi tiết

Phần I

Câu 1:

Chỉ ra phương thức biểu đạt chính sử dụng trong đoạn trích.

Phương pháp: căn cứ các phương thức biểu đạt đã học

Cách giải:

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.

Câu 2:

Xét theo mục đích nói, câu văn: “Nếu được hỏi bạn mong muốn điều gì nhất trong công việc và trong cuộc sống thường ngày, bạn sẽ trả lời như thế nào? Thuộc kiểu câu gì?

Phương pháp: căn cứ bài Câu nghi vấn

Cách giải:

Xét theo mục đích nói câu trên thuộc kiểu câu nghi vấn.

Câu 3:

Theo đoạn trích, điều gì là quan trọng nhất trong công việc và trong đời sống thường ngày?

Phương pháp: đọc, tìm ý

Cách giải:

Theo đoạn trích, điều quan trọng nhất trong công việc và trong cuộc sống thường ngày: ý nghĩa của những điều đang làm.

Câu 4:

Tìm và cho biết vai trò của thành phần phụ chú trong câu: Tìm thấy ý nghĩa trong từng công việc bạn làm sẽ làm cho mỗi ngày trôi đi trở nên có giá trị hơn và mỗi kết quả đạt được – dù tốt hay không tốt – đều đáng trân trọng.

Phương pháp: căn cứ bài Các thành phần biệt lập

Cách giải:

Thành phần phụ chú: dù tốt hay không tốt.

Vai trò: bổ sung thêm nội dung chi tiết đánh giá kết quả đạt được.

Phần II

Câu 1

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ, trình bày suy nghĩ về điều quan trọng nhất đối với bản thân em.

Phương pháp: phân tích, tổng hợp

Cách giải:

1. Giới thiệu vấn đề: điều quan trọng nhất đối với bản thân em.

2. Giải thích vấn đề

- Điều quan trọng nhất đối với mỗi người là điều có ý nghĩa thiêng liêng nhất.

- Nêu lên điều quan trọng nhất với em là gì?

3. Phân tích, bàn luận vấn đề

- Vì sao đối với em đó là điều quan trọng nhất?

- Ý nghĩa của điều đó đối với cuộc đời em?

- Em cần làm gì để bảo vệ, phát huy, phát triển điều đó?

- Mở rộng vấn đề.

4. Liên hệ bản thân và Tổng kết

Câu 2

Phân tích diễn biến tâm lí, hành động của nhân vật bé Thu khi cha về thăm nhà trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

Phương pháp: phân tích, tổng hợp

Cách giải:

1. Giới thiệu chung

- Nguyễn Quang Sáng là nhà văn miền Nam, những tác phẩm của ông chủ yếu viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hòa bình.

-  Chiếc lược ngà được sáng tác năm 1966 khi tác giả tham gia chiến đấu ở chiến trường Nam Bộ.

- Tác phẩm:

+ Ca ngợi tình cha con thắm thiết, sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. Từ đó khẳng định tình cảm cha con thiêng liêng như một giá trị nhân bản sâu sắc.

+ Gợi cho người đọc nghĩ tới và thấm thía những đau thương, mất mát và éo le mà chiến tranh đã gây ra với con người.

2. Diễn biến tâm trạng bé Thu

a. Trước khi nhận ông Sáu là cha:

- Bé Thu gặp lại cha sau 8 năm xa cách, một người mà Thu mới chỉ nhìn thấy trong ảnh. Nhưng ngay từ lần đầu gặp mặt, cô bé đã vô cùng hoảng sợ và phải gọi “Má!Má!”, nó nhìn ông Sáu bằng đôi mắt xa lạ.

- Rồi những ngày sau đó Thu tỏ ra ngang ngạnh, bướng bỉnh, gan lì kiên quyết không gọi ông Sáu là ba. Bị mẹ ép gọi ba vào ăn cơm nó chỉ nói trống không, khi bị đẩy tới bước đường cùng chắt nước cơm nó cũng linh hoạt tự làm một mình.

- Nhất là khi ông Sáu gắp cho nó cái trứng cá, nó hất ra khỏi bát cơm, khiến cơm văng tung tóe. Lúc bị đánh những tưởng nó sẽ khóc, nhìn bằng ánh mắt căm giận, nhưng nó chỉ lặng lẽ gắp cái trứng cá ra rồi bỏ về nhà ngoại. Nó không chấp nhận bất cứ sự quan tâm nào của ông Sáu với nó.

=> Đây là sự biểu hiện của một cái tính mạnh mẽ, đồng thời cũng rất phù hợp với tâm lý thường thấy của con người. Bởi trong hoàn cảnh xa cách và trắc trở của chiến tranh, Thu còn quá nhỏ để biết được những tình thế khắc nghiệt và éo le của cuộc sống.

=> Nhưng đằng sau tất cả sự từ chối đến cứng đầu đấy của bé Thu là tình yêu thương cha mãnh liệt.

b. Khi được bà ngoại giải thích:

Tuy nhiên khi được nghe bà ngoại giải thích, anh Sáu không giống trong bức ảnh thì bé Thu hiểu ra mình đã sai. Thu đã rất ân hận về hành động của mình.

c. Nhận ra cha

- Phản ứng không nhận anh Sáu quyết liệt bao nhiêu thì khi nhận ra cha tình cảm ấy lại càng sâu nặng bấy nhiêu. Trong giờ phút cuối cùng trước khi cha đi, tình cảm dồn nén bấy lâu nay bùng lên thật mãnh liệt, mạnh mẽ.

- Nó thét tiếng “Ba” xé ruột, xé gan. Đó là tiếng “ba” nó mong chờ bấy lâu nay, tiếng gọi ấy khiến ông Sáu rơi lệ.

- Rồi nó nhảy tót lên ôm chặt lấy ông Sáu, hôn vào tóc, vai, mặt, mũi và cả vết thẹo dài trên mặt ông. Chân nó quắp chặt lấy ba, như thể không muốn cho ông rời đi.

=> Tất cả những hành động ấy cho thấy Thu yêu thương ba vô cùng, một tình yêu mãnh liệt, chân thành, thắm thiết. Tình yêu đó được bộ lộ một cách cảm động qua hoàn cảnh éo le của chiến tranh.

d. Đặc sắc nghệ thuật

- Miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật đặc sắc.

- Ngôn ngữ giản dị, đậm chất Nam Bộ.

- Tình huống bất ngờ hợp lí, đã bộc lộ tình yêu thương tha thiết bé Thu dành cho ba của mình

3. Đánh giá chung

- Tác phẩm đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình cảm yêu thương sâu nặng của bé Thu dành cho cha của mình trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

- Miêu tả tâm lí nhận vật đặc sắc, giàu sức biểu cảm.