Lực tác dụng trong các trường hợp nào dưới đây sẽ gây ra tác dụng làm quay? Trong trường hợp đó, hãy vẽ hình để biểu diễn rõ trục quay, lực tác dụng để làm quay vật.

(1) Gập màn hình máy tính xuống.

(2) Nhấn chuột máy tính.

(3) Đẩy con lăn chuột để cuộn màn hình máy tính.

(4) Gõ lên các phím trên bàn phím của máy tính.

Tại sao khi đẩy nhẹ cửa, tay ta đặt xa các bản lề của cánh cửa (hình a) thì mở cửa sẽ dễ dàng hơn khi đặt tay gần bản lề (hình b)?

1. Treo quả nặng vào vị trí nào thì thanh quay và các vị trí nào thì thanh không quay?

2. Mô tả tác dụng làm quay của lực Khi treo quả nặng vào điểm A và điểm C

Lấy tay tác dụng vào cửa các lực khác nhau theo chiều mũi tên biểu diễn như hình 18.2. Đường chưa mũi tên biểu diễn lực còn gọi là giá của lực. Trường hợp nào lực làm quay cánh cửa?

1. Tác dụng lực vào vị trí nào trong hình 18.3 có thể làm tay nắm cửa quay quanh trục của nó? Vị trí nào làm tay nắm cửa không quay quanh trục của nó?

2. Lực tác dụng ở vị trí nào có thể làm cho tay nắm cửa dễ dàng quay hơn?

So sánh moment của lực F₁, moment của lực F₂ trong các Hình 18.4a và Hình 18.4b

Chúng ta đã biết, lực tác dụng vào vật có thể làm thay đổi tốc độ, hướng chuyển động hoặc làm biến dạng vật. Không những thế, lực còn có thể làm quay vật. Ví dụ, ở hình 18.1, khi đẩy hoặc kéo thì cánh cửa có thể quay quanh bản lề.

Khi nào thì lực tác dụng lên vật sẽ làm quay vật?

Tiến hành thí nghiệm như hình 18.2, rút ra kết luận khi nào lực làm quay thanh nhựa xung quanh trục.

Vì sao cần phải kéo nhẹ lực kế trong khi thực hiện các thao tác thí nghiệm?

Nêu một số ví dụ trong thực tế về lực tác dụng làm quay vật.

Trong hình 18.1, tay người tác dụng lực như thế nào thì cánh cửa không quay?

Nêu các ví dụ trong thực tế cần làm tăng moomen lực bằng cách:

a) Tăng độ lớn của lực.

b) Tăng khoảng cách từ trục quay đến giá của lực.

c) Tăng đồng thời cả độ lớn của lực và khoảng cách từ trục quay đến giá của lực.

Em hãy chỉ rõ vật quay, trục quay của vật và mô tả lực tác dụng làm quay vật trong hình 1.

Một bạn nhỏ cần mở một chiếc cổng sắt rất nặng bằng cách đẩy nó quanh bản lề. Để có thể mở cổng dễ dàng, bạn này cần tác dụng lực vào những điểm ở xa hay gần bản lề? Vì sao?

Em hãy mô tả cách mở chiếc kẹp ở hình 2. Sau đó, biểu diễn lực tác dụng và chỉ rõ đâu là điểm tựa

Tác dụng làm quay của lực được đặc trưng bởi đại lượng nào? Đại lượng đó phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Một thanh thẳng có thể quay quanh trục O (Hình 18,1), lần lượt tác dụng lực F (phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống dưới, độ lớn không dồi) vào các vị trí A, B, C, O. Tác dụng làm quay của lực F tại vị trí nào là lớn nhất?

A. Vị trí O.

B. Vị trí C.

C. Vị trí A.

D. Vị trí B.

Hãy khoanh vào từ Đúng hoặc Sai để đánh giá các câu dưới đây khi nói về tác dụng làm quay của lực.

Hình 18.2 mô tả cân đòn ở trong phòng thí nghiệm, đây là loại cân có trục quay ở giữa. Đàn cân được cân bằng ở trục quay. Cái cân được dùng để cản khối lượng của một vật.

a) Dựa vào điều gì trên Hình 18.2 mà em có thể kết luận rằng vật ở đĩa A nặng hơn vật ở đĩa B?

b) Hãy vẽ hình biểu diễn các lực do các vật đặt ở hai bên đĩa cân tác dụng lên đĩa cân.

Hình 18.3 mô tả hai bạn A và B ngồi trên bập bênh. Bập bênh là một thanh dài cân

bằng trên trục quay. Trục quay nằm ở chính giữa của thanh.

Hãy đề xuất hai cách để hai bạn A và B có thể làm cân bằng được cái bập bênh.

Hình 18.4 cho thấy bác thợ dùng cờ lê dễ vặn một cái bu lông, lực tác dụng của bác thợ đẩy vào tay cầm của cờ lê làm nó quay. 

Dựa vào kiến thức đã học, hãy giải thích vị trí đặt tay của bác thợ khi dùng cờ lê.

Em hãy tự làm một cái cân đơn giản bằng cách dùng một mảnh gỗ cân bằng trên một trục quay (Hình 18.5). Chuẩn bị một số vật dụng: thanh gỗ, móc áo, cốc nhựa,...

a) Dùng quả nặng có trọng lượng 1 N. Hãy tìm trong số các đồ vật mà em có, vật nào  nặng hơn 1 N, vật nào nhẹ hơn 1 N.

b) Em hãy đề xuất cách dùng cái cân của em để xác định trọng lượng của các vật em có ở trên.

Vật sẽ bị quay trong trường hợp nào dưới đây?

A. Dùng dao cắt bánh sinh nhật.                                

B. Dùng tay mở cần gạt của vòi nước.

C. Dùng tay vuốt màn hình điện thoại.                      

D. Dùng búa đóng đinh vào tường.

Cách thực hiện nào sau đây không làm tăng mômen lực?

A. Tăng độ lớn của lực tác dụng lên vật.

B. Tăng khoảng cách từ trục quay đến giá của lực.

C. Tăng thời gian tác dụng lực lên vật.

D. Tăng độ lớn của lực và dịch điểm đặt lực ra xa trục quay.

Dùng cờ-lê cán dài để tháo những chiếc đai ốc rất chặt để

A. tác dụng lực lên đai ốc được chặt chẽ.

B. làm cho tay đỡ bị đau khi vặn đai ốc.

C. làm tăng mômen lực tác dụng lên vật.

D. để thuận tiện hơn khi vặn đai ốc.

Động tác nào sau đây của người không liên quan đến chuyển động quay?

A. Nhai cơm.              B. Nâng tạ.              C. Đạp xe.                D. Hít thở.

Ở máy phát điện gió, khi gió thổi vào cánh quạt sẽ tạo ra lực đẩy làm cánh quạt quay, lực này càng lớn nếu diện tích của cánh quạt càng lớn. Giải thích vì sao các cánh quạt của máy phát điện gió lại có chiều dài lớn hơn nhiều so với chiều rộng (mà không phải là giảm chiều dài và tăng chiều rộng để dễ vận chuyển và lắp đặt).

Tác dụng làm quay của lực được ứng dụng trong các trường hợp nào dưới đây? Với mỗi trường hợp hãy chỉ ra trục quay, vị trí tác dụng lực để làm quay vật.

(1) Kéo một chiếc thuyền trên bãi cát.

(2) Đổ hàng từ xe đẩy hàng xuống sàn.

(3) Xoay vô lăng khi lái ô tô.

(4) Vặn tay ga để tăng hoặc giảm tốc độ xe máy, xe đạp điện.

(5) Đóng hay mở ngăn kéo của tủ đồ.

Hình 18.2 là ảnh chụp một cánh cửa có tay nắm và khoá. Hãy kể ra những vật có thể quay được khi có lực tác dụng. Mô tả rõ trục quay, lực tác dụng làm quay trong mỗi trường hợp.

Để gắn đai ốc vào bu lông, lúc đầu người thợ có thể vặn bằng tay (hình 18.3). Sau đó để siết chặt ốc, người thợ phải dùng một chiếc cờ-lê. Hãy giải thích cách làm này của người thợ.

Em hãy chỉ ra những bộ phận nào ở người có thể quay khi hoạt động. Với mỗi trường hợp, em có thể chỉ ra trục quay, lực tác dụng làm quay và dùng hình vẽ để mô tả lại tác dụng làm quay đó.